'Bỏ phố về quê' - Trào lưu mới của người dân Thủ đô Tokyo

‘Sayōnara’ thủ đô Tokyo

Ông Kazuya Kobayashi đã quyết định rời khỏi thủ đô Tokyo để theo đuổi ước mơ kinh doanh một nhà hàng ramen (mì) của riêng mình, và thị trấn Sano là một lựa chọn hoàn hảo.

Không những nổi tiếng là quê hương của bộ môn cricket (bóng gậy) Nhật Bản, thị trấn ở tỉnh Tochigi còn được biết đến với chuỗi cửa hàng ramen, nhiều cửa hàng trong số đó đang chật vật tìm kiếm người kế thừa.

“Đại dịch Covid-19 xuất hiện và tấn công thủ đô Tokyo. Vợ tôi vốn là một người có sức khỏe khá yếu, vì vậy có vẻ như đây là thời điểm thích hợp để chuyển đến một nơi khác sinh sống”, ông Kobayashi, người hy vọng sẽ mở một nhà hàng của riêng mình vào năm tới, nói.

Người đàn ông 40 tuổi này không hề đơn độc khi muốn nói "sayōnara" (tạm biệt) đến thành phố đông dân nhất thế giới, một siêu đô thị với 13,9 triệu dân cùng mức GDP lớn hơn cả Hà Lan.

Tuy nhiên, dân số thủ đô Tokyo bắt đầu giảm lần đầu tiên vào năm 2021 trong hơn một phần tư thế kỷ, với mức giảm 48.592 người so với một năm trước đó, theo ước tính gần đây của chính quyền đô thị.

Số lượng người dân tìm kiếm lời khuyên về việc bắt đầu một cuộc sống mới bên ngoài những tòa nhà cao tầng của Tokyo đã tăng đáng kể vào năm ngoái 2021.

Theo một chuyên gia về dân số, xu hướng này đã tăng tốc độ chóng mặt do tác động từ đại dịch Covid-19 và sự phổ biến của quá trình "làm việc từ xa".

Theo ông Hiroshi Takahashi, Chủ tịch Trung tâm Hỗ trợ Trở về Quê hương - một tổ chức phi lợi nhuận, một dự án của chính phủ được khởi động vào năm 2015 nhằm hồi sinh nhiều khu vực của Nhật Bản đang mang lại kết quả lạc quan.

Năm ngoái, trung tâm đã nhận được gần 50.000 lượt tư vấn từ những người hy vọng sẽ chuyển đến sinh sống ngoài thủ đô Tokyo sầm uất, hơn 70% trong số đó là những người dưới 50 tuổi.

Địa điểm mới được lựa chọn phổ biến nhất chính là Shizuoka - một tỉnh trên bờ biển Thái Bình Dương, nơi có thể đến được bằng tàu cao tốc trong khoảng một giờ đồng hồ. Vị trí thứ hai thuộc về tỉnh Fukuoka, cách thủ đô Tokyo khoảng 800 km về phía tây nam.

Mặc dù các công ty tại Nhật Bản thường không hoàn toàn ủng hộ khi cho phép nhân viên làm việc từ xa, nhưng đại dịch đã chứng minh rằng mọi người vẫn có thể làm việc hiệu quả, ngay cả khi không cần tốn thời gian có mặt tại văn phòng.

Nhưng theo ông Takahashi, đối với những người di cư đến từ các thành phố lớn, chất lượng cuộc sống, dịch vụ chăm sóc trẻ em và chi phí sinh hoạt cao hơn so với mức lương bị cắt giảm khi làm việc từ xa chính là nguyên nhân giải thích cho mong muốn bắt đầu cuộc sống mới ở những khu vực khác.

Những thay đổi trong nền kinh tế Nhật Bản đã "vô tình" khuyến khích nhiều người dân rời khỏi thủ đô hơn, ông nói. Đồng thời nhấn mạnh: “Trở lại những năm tháng sau khi chiến tranh kết thúc, mọi người luôn mơ ước được sống ở thủ đô Tokyo”.

Nhật Bản đã đạt được bước chuyển mình về kinh tế, nhưng trong 30 năm kể từ khi ‘bong bóng kinh tế’ vỡ, giá đất và giá cổ phiếu leo thang mạnh mẽ, cuộc sống xã hội lại trở nên không chắc chắn và Tokyo đã mất đi phần nào sức hút. Hiện thực giờ đảo ngược khi ngày càng có nhiều người ước mơ rời đi hơn.

Ông Takahashi tin rằng xu hướng “tạm biệt Tokyo” sẽ tiếp tục kéo dài ngay cả khi đại dịch kết thúc.

“Trước đây, công việc vẫn luôn là điều quan trọng nhất, nhưng ở thời điểm hiện tại, các gia đình lại quan tâm nhiều hơn đến môi trường sống của họ".

“Giá trị của con người đã thay đổi”

Đối với bản thân Takahashi, ông tin rằng “giá trị của con người đã thay đổi”. Quan điểm này đã được minh chứng bởi một cuộc khảo sát văn phòng nội các gần đây, cho thấy gần một nửa số người dân Nhật Bản ở độ tuổi 20, hiện sống ở trung tâm thủ đô Tokyo cho biết họ muốn chuyển đến sống ở những thành phố khác.

Thị trấn Sano đã tận dụng sự gắn kết bền chặt của mình với những món ăn được yêu thích khắp Nhật Bản để thu hút nhiều đầu bếp tiềm năng như ông Kobayashi.

Hai năm trước, Sano đã khởi động một “dự án di cư ramen” nhằm cung cấp quá trình đào tạo về mọi thứ cần thiết cho một "doanh nghiệp" ramen, từ làm mì đến quản lý và kế toán.

Chính quyền địa phương cũng hỗ trợ tài chính và giúp kết nối các đầu bếp mới đủ điều kiện với các cửa hàng ramen tại thị trấn.

Ông Kobayashi, 40 tuổi, kể lại: “Tôi đã từng làm việc trong bếp một nhà hàng ở thủ đô Tokyo và luôn muốn kinh doanh một cửa tiệm của riêng mình, vì vậy khi tôi xem được dự án ramen trên TV, tôi đã quyết định mình sẽ đến đó”.

“Tôi đã dành 15 năm sống ở Tokyo và rất hài lòng với cuộc sống tại đó, nhưng chi phí sinh hoạt ở thị trấn Sano lại thấp hơn nhiều và mọi người thường sẽ đến từ khắp nơi để thưởng thức món ramen truyền thống của Sano, đương nhiên là sẽ rất có lợi cho các nhà hàng”, ông cười lớn.

Theo ông Mitsuru Ozeki, một quan chức trong bộ phận dân cư của thị trấn, Sano đã bắt đầu đưa ra các biện pháp khuyến khích những cư dân mới nhằm tìm cách cứu vát lại tình trạng dân số giảm nhanh chóng tại đây.

“Chúng tôi luôn muốn tìm cách để Sano khác biệt với những nơi khác và mối liên kết giữa thị trấn với ramen chính là con đường hoàn hảo”, ông Ozeki khẳng định.

“Chúng tôi thường ưu đãi cho những người trẻ tuổi mua nhà tại đây, và đương nhiên họ sẽ có thêm nhiều lợi ích khác: Giá thuê thấp, không khí trong lành và đồ ăn ngon”.

Tháng 4 năm ngoái, anh Gakuto Nishimura, một người sinh ra và lớn lên ở thủ đô Tokyo, đã quyết định từ bỏ công việc bán điện thoại di động và chuyển đến sinh sống ở vùng núi Chichibu, một thị trấn có 60.000 dân, cách Tokyo hai giờ lái xe.

“Tôi đã suy nghĩ về việc thay đổi công việc, và đại dịch đã đẩy tôi buộc phải đưa ra quyết định nhanh chóng”, anh Nishimura nói rằng chính những bộ phim hoạt hình đã khiến bản thân anh đem lòng yêu vùng núi Chichibu thơ mộng.

Các quan chức tại Chichibu cho biết họ đang nhận được ngày càng nhiều yêu cầu từ những người trẻ tuổi. Để khuyến khích họ đến nơi đây định cư sinh sống, thị trấn đã hỗ trợ tiền mặt để cải tạo những ngôi nhà không có người sử dụng hoặc mua một chiếc xe hơi, cùng cơ hội sống thử tại một ngôi nhà địa phương trong tối đa một tuần để cảm nhận cuộc sống nơi đây.

Anh Nishimura, 24 tuổi, hiện đang tổ chức các sự kiện tuyên truyền nhắm đến những người Tokyo khác đang có ý định rời khỏi thủ đô.

“Tôi nói với họ về vẻ đẹp thiên nhiên ở đây, và giá nhà thuê thấp, đặc biệt những người trẻ tuổi sẽ dễ dàng chuyển đi hơn vào những ngày này, vì nhiều người trong số họ đang làm những công việc mà họ có thể làm từ xa”, anh Nishimura, người đã sở hữu một căn hộ lớn hơn và rẻ hơn so với nơi ở cũ của anh ấy ở Tokyo, cho biết.

“Tôi không hối tiếc khi rời khỏi thủ đô Tokyo và mặc dù đó là thành phố quê hương nơi tôi sinh ra, tôi vẫn không có ý định quay trở lại”.