Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo: Ai cũng mong muốn mọi trường học là trường học hạnh phúc, không còn bạo lực

Ngày 20/6, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Nguyễn Kim Sơn tiếp tục trả lời chất vấn. Đại biểu Quốc hội (ĐB) Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình) đánh giá Bộ Giáo dục và đào tạo đã có nhiều giải pháp xử lý với bạo lực học đường.

Tuy nhiên theo bà Tâm, việc bắt nạt trên mạng có diễn biến báo động và là thách thức với ngành giáo dục. “Bạo lực dạng này ảnh hưởng lâu dài cả về thể chất, tinh thần ngăn cản phát triển con người. Là người đứng đầu ngành giáo dục, xin hỏi Bộ trưởng khi nào không còn bạo lực học đường và Bộ trưởng có thể cam kết về thời điểm không? bà Tâm chất vấn.

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, người làm giáo dục hơn ai hết đều đau đáu trong trường học không còn bạo lực. Ai cũng mong muốn mọi trường học đều là trường học hạnh phúc, n không còn bạo lực, tuy nhiên trường học là bộ phận không tách rời của xã hội. Bức tường quanh trường học ngày càng mong manh, khoảng cách trong và ngoài trường dần bị xóa nhòa bởi internet, mạng xã hội và phương tiện truyền thông.

Ông Sơn cho rằng, nếu một ngày nào đó trong trường học không còn bạo lực thì đó là ngày người lớn không đánh nhau nữa. Trẻ con sẽ chỉ nhìn nhau bằng ánh mắt yêu thương thuần túy.

Đưa ra dẫn chứng 70% học sinh có hành vi bạo lực đều có hoàn cảnh gia đình đặc biệt như bố mẹ ly hôn, hoặc các em chứng kiến bạo lực gia đình, hoặc bản thân bị bạo lực gia đình, theo ông Sơn những hoàn cảnh này ảnh hưởng đến tâm lý, thái độ, ứng xử và quan điểm của các em.

“Phần quan trọng của giáo dục là dạy đạo đức, nhân cách, quyết định thái độ, hành vi ứng xử của học sinh; và phần này nằm chính ở gia đình, sự gương mẫu của người lớn. Trường học chỉ là góc độ kiểm soát ở tâm lý, tăng cường hoạt động giáo dục tích cực để hạn chế học sinh sa vào bạo lực”, ông Sơn nói.

Trả lời thêm về ý kiến chất vấn của ĐB Nàng Xô Vi (Đoàn Kon Tum) về bạo lực học đường ở đô thị, vùn ven đô nơi tập trung nhiều dân cư, theo ông Sơn tại nơi dân cư đông bạo lực học đường có tính chất phức tạp riêng, còn vùng sâu vùng xa bạo lực học đường có tính chất khác.

Song ông Sơn nói tại vùng sâu, vùng xa bạo lực học đường không phức tạp như vùng đô thị- đó là bạo lực học đường bắt nạt trên không gian mạng có tính chất phức tạp hơn. Thống kê cho thấy 20-25% các hình thức bạo lực gia tăng qua mạng, bắt nạt trực tiếp trên không gian mạng gia tăng và phức tạp. Do đó, cần quan tâm hơn đến việc bắt nạt trực tuyến trên không gian mạng với học sinh.

Tranh luận lại ĐB Tạ Thị Yên (Đoàn Điện Biên) nêu, bạo lực học đường là vấn đề phức tạp với nhiều hình thức tinh vi như cô lập, xúc phạm danh dự, bêu xấu trên mạng xã hội gây ra tổn thương lớn về tâm lý đối với học sinh. Tuy nhiên để giải quyết tận gốc không chỉ biện pháp công nghệ hay quản lý hành vi trên mạng, mà cần phải có chính sách, cách thức của nhà trường nhất là các trường ngoài công lập, là cách ứng xử với các vụ việc.

Theo bà Yên, trong khi Đảng có chủ trương rõ ràng về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có lĩnh vực giáo dục thì các trường tư thục, nhất là trường THCS và THPT do chịu áp lực về học phí và chịu áp lực cạnh tranh về hình ảnh, không ít nơi có biểu hiện né tránh, xử lý chưa nghiêm các hành vi bạo lực học đường, kể cả bạo lực qua mạng và trên trường học. Vậy Bộ có giải pháp cụ thể gì để tăng cường trách nhiệm và chế tài đối với các cơ sở giáo dục ngoài công lập trong việc bảo đảm an toàn học đường cả trên thực tế cũng như trên không gian mạng. Liệu có thể xem xét ban hành bộ tiêu chí bắt buộc về an toàn học đường áp dụng chung cho cả trường công và tư, đi kèm với cơ chế thanh tra, kiểm tra độc lập để bảo vệ thực chất quyền học tập an toàn của học sinh.

ĐB Trương Trọng Nghĩa (Đoàn TP Hồ Chí Minh) cũng cho rằng, giáo dục là sự nghiệp trồng người. Để trồng người thành công thì phải có ba chân kiềng là Nhà nước, xã hội và gia đình. Chúng ta đang chất vấn Bộ trưởng về vai trò của Nhà nước, nhưng hai chân kiềng còn lại đều có vai trò riêng không thay thế được.

"Chẳng hạn khi nói về bạo lực học đường là chúng ta nói về sự bất lực của cái thiện. Nhưng cái thiện, tình yêu, lòng nhân từ phụ thuộc rất nhiều vào gia đình và xã hội. Nên một số quốc gia phát triển bắt đầu hạn chế học sinh dùng điện thoại thông minh và mạng xã hội vì mạng xã hội cung cấp cho người dùng cả cái tốt, cái xấu, cái thiện, cái ác mà trẻ em thì không tự kiểm soát được", ông Nghĩa nói và đề nghị, Quốc hội nên kêu gọi vai trò quan trọng của gia đình, xã hội, bên cạnh vai trò của Nhà nước.