Bưởi đến mùa thu hoạch nhưng thương lái vắng bóng

Tổng diện tích trồng bưởi Phúc Trạch ở huyện Hương Khê năm 2021 là 1.004 ha, với 160 HTX, THT và 2.800 hộ sản xuất; tổng sản lượng trên 10.000 tấn. Việc bưởi đặc sản được mùa nhưng rớt giá do dịch, lái buôn vắng bóng khiến người nông dân đứng ngồi không yên.

Sản lượng lớn, đầu ra thu hẹp

Theo ghi nhận của PV, chạy dọc hai bên đường vùng trung tâm bưởi Phúc Trạch là xã Phúc Trạch và Hương Trạch (huyện Hương Khê) có rất nhiều vườn bưởi đã bắt đầu chín nhưng lượng bán ra vẫn không được là bao. Thi thoảng, có một vài người dân thu hoạch được ít bao tải để gửi xe đi bán lẻ là chính. Tại các chợ bưởi tự phát ở huyện Hương Khê, hoạt động mua – bán bưởi Phúc Trạch cũng khá trầm lắng. Do ảnh hưởng của dịch bệnh, chính quyền địa phương không cho phép tụ tập đông người nên người dân tách thành từng tốp nhỏ để bán bưởi.

Với hơn 300 gốc bưởi đặc sản Phúc Trạch với khoảng hơn 7.000 quả ở trang trại đã bắt đầu chí, anh Phan Xuân Huy (ở xã Hương Bình, huyện Hương Khê) như ngồi trên đống lửa, bởi hơn rộ nhưng thương lái vẫn vắng bóng. Anh cho biết: “Những năm trước, vào thời điểm này, các thương lái đã tìm đến kín cả vườn để săn đón mua bưởi tấp nập. Năm nay, do dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp, nhiều địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội nên các thương lái không đến nhập bưởi về”.

Tham quan vườn bưởi của gia đình chị Trần Thị Lường (thôn Phú Lễ, xã Hương Trạch), được chị chia sẻ: "Gia đình tôi có 3 sào bưởi Phúc Trạch với số lượng hơn 3.500 quả. Trong đó, có 1 sào bưởi trồng ở khu vực thấp trũng, hằng năm đều bán sớm cho thương lái để tránh lũ lụt. Năm nay, các thương lái không thu mua cả vườn mà chỉ mua lẻ với số lượng vài chục quả/lần nên gia đình đang rất lo lắng. Chúng tôi đang tranh thủ nhờ người thân rao bán trên mạng xã hội như Facebook, Zalo... để tránh ế hàng".

Theo người dân, chừng này năm ngoái, xe máy, ôtô tải đã chạy khắp làng mua bưởi nhưng năm nay không khí khác hẳn. Bưởi Phúc Trạch tiêu thụ chủ yếu là chợ đầu mối Vinh (TP Vinh, Nghệ An) nhưng hiện giờ TP Vinh đang cách ly xã hội nên các thương lái không về thu mua được.

Bưởi Phúc Trạch năm nay không những khó bán mà giá cũng thấp hơn hẳn mọi năm. Trước đây, bưởi đẹp bán tại vườn phải đến 40 - 50 ngàn đồng/quả, mua cả vườn thì giá cũng phải 20 - 25 ngàn đồng/quả. Năm nay thì mua cả vườn giá chỉ 10 - 18 ngàn đồng/quả, bán lẻ quả đẹp cũng chỉ 20 - 22 ngàn đồng/quả.

Đến thời điểm hiện nay, đã bắt đầu vào vụ thu hoạch bưởi, tuy nhiên do tâm lý lo sợ về diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 (năm 2020 thương lái tiêu thụ 70-75% sản lượng bưởi) thương lái vẫn chưa thu mua, đặt hàng số lượng lớn như những năm trước. Bên cạnh đó, một số thị trường tiêu thụ của bưởi Phúc Trạch như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh đang thực hiện Chỉ thị 16.

Việc vận chuyển, bán lẻ vào thị trường các tỉnh đang thực hiện Chỉ thị 16 gặp khó khănđòi hỏi các HTX, doanh nghiệp đầu mối dự kiến thực hiện các hợp đồng đã ký kết với siêu thị phải được hệ thống siêu thị cấp giấy lưu thông hàng hóa (luồng xanh).

Giải bài toán “đầu ra”

Liên quan đến việc tìm đầu ra cho bưởi Phúc Trạch, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Đặng Ngọc Sơn đã ký Quyết định thành lập tổ công tác và tổ giúp việc hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tiêu thụ bưởi Phúc Trạch năm 2021. Nhiệm vụ chính của tổ công tác và tổ giúp việc là nắm bắt sát diễn biến thị trường, tình hình tiêu thụ bưởi Phúc Trạch trong điều kiện tác động của dịch bệnh COVID-19; hướng dẫn các cơ sở, doanh nghiệp thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19.Đồng thời, phối hợp, đề xuất UBND tỉnh kiến nghị các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh và các tỉnh liên quan, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, HTX, hộ sản xuất kinh doanh trong lưu thông hàng hóa, nhất là tại các thị trường đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ.

Tổ công tác gồm 11 thành viên do ông Võ Tá Nghĩa - Phó Giám đốc Sở Công thương làm tổ trưởng. Tổ giúp việc gồm 13 thành viên do ông Nguyễn Mạnh Tường - Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại, Sở Công thương làm tổ trưởng.

Để thuận lợi cho việc tiêu thụ bưởi Phúc Trạch,Hà Tĩnh cũngđã hoàn thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc cây bưởi Phúc Trạch tại địa chỉ: https://buoiphuctrach.gov.vn. Đồng thời, Sở Công thương cũng đã kết nối mời các thành phần liên quan như: Cục Thương mại điện tử - Bộ Công Thương, Trung ương Đoàn, các sàn TMĐT lớn nhất Việt Nam, các đơn vị logistics, doanh nghiệp liên kết thanh toán trên sàn TMĐT… để kết nối, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tiêu thụ bưởi.

Sở Công thương cũng đã làm việc với Bộ Công thương, để liên kết với các sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Namnhư Voso.vn (Viettel), Postmart.vn (Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam), Sendo (Cổ phần Công nghệ Sen Đỏ), Hatiplaza.com (Sàn TMĐT Hà Tĩnh)nhằm xây dựng gian hàng bưởi Phúc Trạch Hà Tĩnh trên các sàn TMĐT.

Liên quan đến việc này, Ngày 23/8, đại diện sàn thương mại điện tử Voso.vn (thuộc Công ty CP Bưu chính Viettel) tại Hà Tĩnh đã ký kết hợp đồng liên kết tiêu thụ sản phẩm bưởi Phúc Trạch với các hợp tác xã trên địa bàn huyện Hương Khê, cụ thể: 5 hợp tác xã với 60 hộ dân trồng, kinh doanh bưởi Phúc Trạch trên địa bàn các xã: Phúc Trạch, Hương Trạch, Lộc Yên (Hương Khê) sẽ cung cấp sản phẩm bưởi Phúc Trạch lên sàn thương mại điện tử Voso.vn. Các hợp tác xã đảm bảo cung cấp sản phẩm đúng xuất xứ nguồn gốc, chất lượng, số lượng theo yêu cầu. Sản phẩm được dán tem nhãn về chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc theo quy định.

Sàn Thương mại điện tử Voso.vn (https://voso.vn/) chịu trách nhiệm vận chuyển, tiêu thụ, phân phối sản phẩm đến tận tay người tiêu dùng. Ngay sau khi ký kết hợp đồng với các hợp tác xã, Voso.vn đã tổ chức livestream tại vườn bưởi và chốt đơn hơn 3.000 quả bưởi Phúc Trạch cho khách hàng toàn quốc.

Thương hiệu bưởi Phúc Trạch đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH-CN) cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Phúc Trạch” cho sản phẩm “Quả bưởi” cho huyện Hương Khê và là một trong 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam đã được EU cam kết bảo hộ từ ngày 1/8/2020.

Quy trình sản xuất bưởi Phúc Trạch ở Hà Tĩnh được tuân thủ theo tiêu chuẩn VietGAP và được chứng nhận đảm bảo an toàn thực phẩm.