Cách nào để doanh nghiệp vượt khó?

Là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực nhưng dệt may lại giảm mạnh kim ngạch trong những tháng qua. Nguyên nhân đến từ sự suy giảm nhu cầu của thị trường, nhất là ở các thị trường chủ lực như Mỹ, EU.

Nhiều lĩnh vực gặp khó

Ông Trần Như Tùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) kiến nghị: Trong ngắn hạn, cần tăng cường xúc tiến thương mại, chương trình làm việc giữa Việt Nam và các quốc gia để mở rộng thị trường xuất khẩu thông qua Tham tán thương mại; trong đó tập trung vào các quốc gia trong khối CPTPP và EU - những nơi mà Việt Nam đã ký Hiệp định thương mại song phương. Đồng thời, ngân hàng cần có gói vay suất ưu đãi 0% để trả lương cho người lao động...

Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cũng cho biết, xuất khẩu thủy sản đã giảm 27,5% trong quý 1 năm nay, tương đương mức giảm trong giai đoạn dịch Covid-19 bùng phát nặng nhất. Đáng lo ngại hơn là dự báo xuất khẩu thủy sản tiếp tục đối mặt nhiều khó khăn trong năm nay.

Theo ông Nam, nhu cầu tiêu dùng tại nhiều thị trường suy giảm bởi lạm phát, dẫn đến nhiều doanh nghiệp (DN) dù đã ký hợp đồng nhưng khách hàng dời lại, khiến lượng hàng tồn kho nhiều. Việc xuất khẩu giảm khiến dòng tiền chậm về, DN chế biến, xuất khẩu không có nguồn vốn để mua nguyên liệu, không mua nguyên liệu.

Đặc biệt, ông Nam cho biết, các ngành xuất khẩu chủ yếu vay USD, trước đây, lãi suất vay USD khoảng 2,1-2,3% thì giờ đã lên đến trên 4%. Do đó, đại diện VASEP kiến nghị cần giảm lãi suất vay USD để dòng tiền không bị nghẽn.

Đại diện các hiệp hội ngành hàng cũng khẳng định, đã nhận được phản ánh của rất nhiều DN và các DN còn gặp nhiều khó khăn, nhất là về thị trường tiêu thụ hàng hóa trong nước và xuất khẩu đều giảm sút.

Chọn ngành để hỗ trợ

Số liệu tình hình kinh tế 4 tháng đầu năm cũng chứng minh DN đang rất khó khăn. Ngành nông nghiệp được coi là điểm sáng của toàn ngành kinh tế thì xuất khẩu cũng gặp khó. Không những vậy, nhiều DN cho biết tiếp tục căng thẳng do tình trạng thiếu vốn.

Đáng chú ý, ngay trong tháng 4/2023, cả nước có 14.509 DN rút lui khỏi thị trường, tăng 39,8% so với cùng kỳ năm 2022. Tính chung 4 tháng đầu năm, cả nước có 77.000 DN rút lui khỏi thị trường, tăng 25,1% so với cùng kỳ năm 2022

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy - Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV, thuộc Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) nói rằng trong cuộc tiếp xúc với các DN mới đây, Ban IV đã làm việc với các DN trong lĩnh vực logistics và nhận được chia sẻ, cho dù lãi suất có chiều hướng hạ nhưng với DN vẫn là quá cao.

“Hiện tại, DN các ngành đều đang khó khăn nhưng ở góc độ tổng thể, chúng tôi mong Chính phủ có đánh giá để xem đâu là mũi nhọn, đâu là ưu tiên. Bởi vì có những ngành có tác động lan tỏa tới ngành khác. Vừa qua đặc biệt ghi nhận quyết tâm của Chính phủ, bộ ngành về cơ chế visa. Đó là cú hích rất mạnh cho ngành du lịch. Từ du dịch lan tỏa đến thương mại và đầu tư.

Theo nhìn nhận của giới chuyên gia, trong bối cảnh hiện nay, để hỗ trợ cho DN và nền kinh tế, cơ quan quản lý phải kết hợp đồng bộ các giải pháp. Ví dụ như, chính sách tài khóa hỗ trợ trực tiếp để giảm chi phí đầu vào cho người dân, DN, mà chủ yếu là thuế, phí. Chính sách tài chính phải thực sự có hiệu quả, giảm những chi tiêu không hợp lý, cân đối cung, cầu khi ảnh hưởng đến lạm phát. Chính sách thương mại cần điều hòa cung cầu, đặc biệt là đối với những mặt hàng nguyên liệu đầu vào.

Một vấn đề quan trọng nữa là cải cách thủ tục hành chính, cần tạo thuận lợi cho người dân, DN, giảm bớt phiền hà, giảm thiểu tiêu cực. Bên cạnh đó, cũng cần có những giải pháp ứng phó với một số vấn đề sẽ diễn ra trong thời gian sắp tới, như giá điện tăng, tăng lương… khiến các mặt hàng khác cũng sẽ tăng theo. Cần kiểm soát tốt để tránh “tát nước theo mưa”...

Tại hội nghị “Tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh và đẩy mạnh xuất khẩu”, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên lưu ý phải vừa chú trọng khai thác thị trường truyền thống, vừa mở thêm các thị trường mới có tiềm năng để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa và sản xuất trong nước. Ông Diên đề nghị các DN sản xuất kinh doanh, xuất nhập khẩu cần mạnh mẽ tái cơ cấu DN trong các khâu quản trị, tổ chức sản xuất, tiết giảm chi phí. Đồng thời đẩy mạnh sản xuất xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng thương hiệu sản phẩm để xuất khẩu bền vững.

Quan tâm khai mở thị trường mới

Theo Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên, để tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh và đẩy mạnh xuất khẩu thời gian tới, góp phần thực hiện hoàn thành mục tiêu kế hoạch năm 2023, cần tập trung triển khai tốt một số nhiệm vụ chủ yếu, gồm: Triệt để khai thác các thị trường mà nước ta là thành viên trong các FTA để đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu; vừa chú trọng khai thác thị trường truyền thống, vừa quan tâm khai mở thị trường mới, có tiềm năng để xuất khẩu hàng hóa và thúc đẩy sản xuất trong nước. Các DN sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu cần mạnh mẽ tái cơ cấu trong các khâu quản trị, tổ chức sản xuất, tiết giảm chi phí, đồng thời đẩy mạnh liên kết sản xuất và chuyển mạnh sang xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng các thương hiệu sản phẩm để xuất khẩu bền vững. Khắc phục tình trạng “mạnh ai nấy chạy, việc ai nấy làm” mà phải đoàn kết, cùng nhau phát triển.