Cần phải có một bộ sách giáo khoa chuẩn thống nhất trong toàn quốc

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn Hà Nội) cho rằng, việc hiện đại hóa cùng với nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035 sẽ dành một phần ngân sách lớn cho việc xây dựng các trường, cơ sở vật chất. Tổng các nguồn vốn thực hiện Chương trình giai đoạn 2026-2030 tối thiểu 174.673 tỷ đồng; Chương trình gồm 5 dự án thành phần thì đã có 3 dự án liên quan đến Hiện đại hóa cơ sở vật chất với số vốn là 155.713 tỷ; chiếm tỷ lệ hơn 89% số vốn ở giai đoạn 1.

Theo ông Trí, cần phải có một Bộ sách giáo khoa chuẩn để thực hiện thành công tinh thần Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một bộ sách giáo khoa thống nhất trong toàn quốc.  Về mặt nhận thức phải thấy sách giáo khoa là rất quan trọng. Bằng cả cuộc đời làm người đi học và đã hướng dẫn thành công trên 30 Thạc sỹ, gần 30 Tiến sỹ, ông Trí cho biết thấm thía sách là rất quan trọng, đặc biệt đối với học sinh phổ thông.

“Một bộ sách giáo khoa chuẩn tức là phù hợp, không có lỗi, cập nhật, hiện đại; thấm đẫm văn hóa Việt; chứa đựng đạo đức người Việt. Phải có bộ sách giáo khoa chuẩn thật tốt thì chương trình dạy học bằng một bộ sách giáo khoa toàn quốc mới thành công. Muốn có Bộ sách giáo khoa chuẩn tốt thì phải được đầu tư xây dựng. Không nên chắp vá, vay mượn, tạm bợ, và phải có Ban soạn thảo quốc gia là những người giỏi, soạn thảo có trách nhiệm”, ông Trí nói và cho rằng việc soạn thảo sách giáo khoa cần phải được đưa vào trong Chương trình mục tiêu quốc gia, đó chính là nội dung “nâng cao chất lượng giáo dục.

Đại biểu Bế Minh Đức (Đoàn Cao Bằng) cho hay, để Chương trình thực sự mang tính đột phá và chạm đến mọi đối tượng, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, những người đang đối mặt với nhiều rào cản nhất trong tiếp cận giáo dục chất lượng.

Ông Đức nêu rằng, dự thảo quy định đến năm 2035 các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện dạy và học đưa tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Song để bảo đảm tính toàn diện và không còn khoảng trống về đầu tư, ông Đức đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, sử dụng định lượng rõ ràng, phù hợp với mục tiêu “100% cơ sở giáo dục đạt chuẩn về cơ sở vật chất”.

Bên cạnh đó cần hoàn chỉnh mục tiêu đối với giáo dục mầm non, phổ thông, 100% các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông đạt chuẩn về cơ sở vật chất; 100% các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông có đủ thiết bị dạy học để triển khai thực hiện dạy và học đưa tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai trong trường học để khẳng định cam kết về sự đồng bộ và công bằng.

Về mục tiêu thực hiện Chương trình, theo ông Đức cần có chính sách đột phá cho nhà giáo vùng dân tộc thiểu số. Đổi mới cơ chế thu hút Nhà giáo về công tác tại vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn.

“Vấn đề cốt lõi của giáo dục vùng dân tộc thiểu số là chảy máu chất xám và thiếu giáo viên cắm bản có năng lực”, ông Đức nhìn nhận và đánh giá tại mục 1, điểm b, khoản 1, Điều 1 Dự thảo quy định đến năm 2030 phấn đấu đạt mục tiêu cụ thể 100% phòng học được kiên cố; 30% cơ sở giáo dục có đủ thiết bị dạy học nhưng dự thảo lại chưa có mục tiêu cụ thể về giáo viên thực hiện Chương trình mà chỉ quy định “từng bước bảo đảm”. 

Từ đó, ông Đức đề nghị cần phải xác định mục tiêu cụ thể và xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù,  giải pháp căn cơ nhằm bảo đảm về nguồn nhân lực là giáo viên cho mục tiêu lâu dài trong Chương trình. Theo đó, để thực hiện đạt các mục tiêu đề ra, cần có cơ chế và giải pháp về biên chế đội ngũ giáo viên phải được bố trí đủ ở mọi cấp học, mọi lớp học, kể cả vùng sâu, vùng xa ngay từ giai đoạn đầu triển khai Chương trình. Vì trong thực tiễn như tỉnh Cao Bằng năm học 2025 - 2026 theo báo cáo của ngành giáo dục,  tỉnh cần 14.031 viên chức, trong khi biên chế được giao chỉ 11.825 người, thiếu 2.206 viên chức so với định mức. 

“Chúng ta đầu tư hàng nghìn tỷ đồng để xây dựng trường lớp, nhưng nếu không có đủ giáo viên đứng lớp, đội ngũ giáo viên không tiếp cận đủ thông tin, kiến thức, thì mọi khoản đầu tư vật chất đều không thể phát huy hiệu quả”, ông Đức nói.