Chiều ngày 1/6, Quốc hội thảo luận ở tổ về việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án thành phần để triển khai Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Trước đó, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Trương Quang Nghĩa thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về việc tách nội dung bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thành dự án thành phần để triển khai Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.
Theo Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Trương Quang Nghĩa:Tại Nghị quyết số 94/2015/QH13, Quốc hội đã giao Chính phủ xây dựng phương án cụ thể và chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác thu hồi đất một lần cho toàn bộ dự án, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải quyết việc làm cho người có đất thu hồi; xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội; tổ chức phát triển sản xuất, đảm bảo ổn định đời sống nhân dân vùng chịu ảnh hưởng của Dự án.
Đến nay, căn cứ vào các quy định của pháp luật và tình hình triển khai thực hiện Dự án cho thấy cần thiết phải tách nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án thành dự án thành phần để thực hiện trước khi Quốc hội thông qua Báo cáo nghiên cứu khả thi nhằm sớm triển khai Dự án.
“Vì Dự án là dự án quan trọng quốc gia, có quy mô thu hồi đất lớn, đã có quy hoạch từ năm 2005, ảnh hưởng đến đời sống và tình hình phát triển kinh tế - xã hội của cộng đồng dân cư địa phương. Người dân sống trong vùng Dự án không thể đầu tư sản xuất, kinh doanh lâu dài, không được xây dựng nhà ở kiên cố, tách hộ do quyền sử dụng đất bị hạn chế bởi quy hoạch; cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội không được đầu tư, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Do vậy,việc sớm thực hiện hạng mục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án sẽ giúp người dân sớm ổn định cuộc sống, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân có đất bị thu hồi, đồng thời còn để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, đảm bảo tiến độ thực hiện Dự án”- Bộ trưởng Nghĩa cho hay.
Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, đây là dự án trọng điểm quốc gia. Từ ngày Quốc hội đồng ý chủ trương đầu tư đã 2 năm nhưng đến nay chưa có báo cáo khả thi là chậm. Vì thế, hôm nay mới phải tách thành dự án thành phần để không làm ảnh hưởng đến tiến độ giai đoạn 1. Khi lập báo cáo tiền khả thi, tiền bồi thường chỉ có 12 nghìn tỷ, tới thời gian Quốc hội thông qua đã tăng lên 18 nghìn tỷ, cho đến hiện nay tăng lên 23 nghìn tỷ, bao gồm hơn 600 ha đất cho tái định cư. “Chỉ Nghị quyết của Quốc hội mới thực hiện được dự án này. Với số tiền, thu hồi đất như thế, việc Ban hành Nghị quyết riêng là đúng chứ không phải sửa Nghị quyết 94”- Chủ tịch Quốc hội thông tin.
Bày tỏ quan điểm đồng tình cần ban hành một Nghị quyết riêng, là người từng thẩm tra dự án, ông Nguyễn Văn Giàu, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết: Dự án này là ý tưởng của Thủ tướng Võ Văn Kiệt, ông đã từng đến thực địa tại 6 xã và chỉ ra 6000 ha, đến thời Thủ tướng Phan Văn Khải bắt đầu chủ trương làm. Người dân vùng này phải chịu đựng lâu rồi, không dám đầu tư xây dựng gì. Lúc thẩm tra tôi đã tham gia khảo sát nhiều lần, thấy khu này thực hiện đường không lưu bay, không vướng gì cả QH. Khóa XIII đã làm rất thận trọng khoa học, nhưng điều kiện hiện nay cần phải có một Nghị quyết riêng cho chặt chẽ, cần giải phóng mặt bằng một lần để tránh đẩy giá đất lên cao.
Đề cập đến kinh phí 23 nghìn tỷ để thực hiện dự án, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết, trong kế hoạch trung hạn, Quốc hội đã phê duyệt 5 nghìn tỷ đồng. Sau khi giải phóng mặt bằng xong có thể hoàn trả một phần vốn từ việc đấu giá quyền sử dụng đất để xây dựng các công trình thương mại và dịch vụ. Khấu trừ tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư, nguồn thu từ việc cho thuê đất ngắn hạn đối với các khu vực chưa triển khai xây dựng các hạng mục công trình của dự án chúng ta sẽ có một khoản thu nữa.
“Chính phủ đang chỉ đạo khẩn trương cổ phần hóa tổng công ty cảng nên huy động vốn, có thể có phương án vừa vốn ngân sách vừa vốn xã hội hóa khi khu bay và an ninh thì Nhà nước đầu tư, còn khu nhà ga thì kêu gọi xã hội hóa được. Khi tham gia sẽ có thêm nguồn lực cho nên tính khả thi cao, giải phóng mặt bằng xong thì có thể làm được ngay” - Phó Thủ tướng bày tỏ.