Mục tiêu 30/6 năm nay, tất cả các trạm BOT đều phải áp dụng thu phí không dừng gần như không đạt được. ĐBQH chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể.
Sáng 9/6, tại nghị trường, ĐB Đặng Hồng Sỹ (Bình Thuận) nêu vấn đề và đặt cho Bộ trưởng GTVT câu hỏi: Theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, từ ngày 31/7 năm nay, nếu trạm thu phí nào không lắp đặt thì phải xả trạm, theo Bộ trưởng có thực hiện được hay không; hay tiếp tục xin gia hạn và xin lùi?
Đối với lái xe khi đi vào trạm thu phí không dừng, bị lỗi thì bị phạt theo Nghị định 1219 của Chính phủ. Như vậy, các trạm thu phí bị lỗi về cả công nghệ thông tin, cả về sự chậm trễ thì có bị xử lý, xử phạt không?
Liên quan đến vấn đề thu phí không dừng, ông Thể cho biết, thu phí không dừng là một công nghệ rất mới mà không nhiều nước áp dụng, trong đó Việt Nam có hệ thống BOT, do đó chúng ta muốn ứng dụng để việc đi lại thuận lợi, công khai, minh bạch nhiều yếu tố.
Do đó từ năm 2015, Bộ GTVT thực hiện chỉ đạo của Chính phủ đã triển khai, tuy nhiên trong quá trình triển khai chúng tôi vướng mắc rất nhiều, thói quen của người dân, dán thẻ cũng rất hạn chế mặc dù chúng ta dán thẻ miễn phí. Chúng ta cũng lập trình công nghệ và triển khai tuy nhiên trong quá trình vận hành cũng có một số sơ xuất về mặt kỹ thuật cần phải điều chỉnh.
Đặc biệt năm 2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có Nghị quyết 437 và giao cho ngành cũng như Chính phủ đến năm 2019 phải xong, tuy nhiên với số lượng là hơn 113 trạm BOT, với quy mô khoảng 400 làn đường, nhưng với tiến độ Nghị quyết nêu ra Bộ GTVT đã rất nỗ lực, tuy nhiên không thể nào đáp ứng kịp, Bộ trưởng phân trần.
Giải trình thêm, tư lệnh ngành giao thông cho biết: Đến năm 2019 cơ bản là các dự án BOT chúng ta đều có ít nhất 2 làn thu phí không dừng, tuy nhiên có 28 trạm của Tổng Công ty đường cao tốc Việt Nam trực thuộc Ủy ban Quản lý vốn do vướng mắc về vấn đề tái cơ cấu của Tổng Công ty nên không có kinh phí để triển khai và Chính phủ cũng đã họp rất nhiều phiên từ năm 2017 đến nay, đến thời điểm này vừa mới giải quyết xong về cơ chế. Trong kỳ họp này, Quốc hội cũng thông qua một Nghị quyết liên quan đến Tổng Công ty đường cao tốc. Cách đây 2 hôm Tổng Công ty đường cao tốc cũng đã ký hợp đồng tín dụng với các cơ quan để triển khai. Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đến 30/6 toàn bộ các trạm BOT, trừ Tổng Công ty đường cao tốc phải hoàn thành đầy đủ các làn, mỗi một trạm chúng ta chỉ để 2 làn ở hai bên để giải quyết những tình huống phức tạp hoặc đột xuất, còn lại là chúng ta thu phí không dừng. Đối với Tổng Công ty đường cao tốc do chúng ta vừa mới tháo gỡ cơ chế nên Thủ tướng Chính phủ có chỉ đạo đến 31/7 sẽ hoàn thành toàn bộ và theo tiến độ chúng tôi nắm được hiện nay thì đều đảm bảo và Chính phủ đợt này rất cương quyết.
“Nếu đến 30/6 các trạm BOT ngoài đường cao tốc mà chưa hoàn thành thì chúng tôi sẽ cho dừng thu phí và tập trung làm, khi nào xong thì chúng ta sẽ cho thu phí lại. Riêng Tổng công ty đường cao tốc cũng vậy, đến 31/7 nếu không thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ hiện nay thì chúng ta cũng sẽ xả trạm và khi nào lắp xong thì chúng ta cho thực hiện lại.”, Bộ trưởng khẳng định.
Lý giải nguyên nhân, Bộ trưởng Thể cho biết, có nhiều nguyên nhân: Khó khăn về công nghệ; khó khăn về cơ chế của VEC; còn các dự án BOT khác thì đều chấp hành tương đối tốt và đến thời điểm này thì chúng ta đã dán được khoảng 3,2 triệu thẻ trên tổng số hơn 4 triệu ô tô, chiếm khoảng 69% và ngày 1/6 vừa qua chúng ta đã thí điểm đường cao tốc từ Hà Nội - Hải Phòng thu phí không dừng 100% và vận hành từ ngày 1/6 đến nay rất tốt. Đây là tiền đề để chúng tôi triển khai thực hiện tốt trong giai đoạn sắp tới.
Liên quan đến vấn đề lái xe, nếu vi phạm thì chúng ta xử phạt theo Nghị định 100, nếu trạm BOT có vấn đề gì, đại biểu có hỏi là chúng ta ứng xử như thế nào? Bộ trưởng trả lời: Xin thưa là trong Nghị định 100 chưa quy định về xử phạt các trạm BOT về vấn đề này. Do đó, vấn đề này chúng tôi xin tiếp thu, chúng tôi sẽ báo cáo với Chính phủ, các bộ, ngành nghiên cứu, nhất là Bộ Công an để chúng ta xem xét có điều chỉnh và theo quan điểm cá nhân thì cơ quan Nhà nước, các nhà đầu tư cũng như người dân như nhau. Do đó, chúng ta cũng phải xử lý nghiêm các trường hợp, nếu có xảy ra ảnh hưởng đến người dân.