Cấp phép trực tuyến

Từ tháng 8/2016, UBND TP HCM đã cho triển khai thí điểm ứng dụng nộp hồ sơ xin giấy phép xây dựng (GPXD) trực tuyến. Tuy nhiên, báo cáo từ Sở Xây dựng TP thì số lượng hồ sơ trực tuyến tiếp nhận còn rất ít. Lý do vì người dân kêu khó khăn khi tiếp cận ứng dụng này, đồng thời cho rằng hồ sơ trực tuyến chưa đảm bảo hồ sơ được hoàn chỉnh hoàn toàn.

Nhiều người dân đăng ký nộp hồ sơ xin cấp GPXD cho biết, nộp trực tuyến có nhanh hơn do không phải bốc số thứ tự ngồi đợi, thế nhưng nếu vẫn phải nộp hồ sơ giấy (ở một số công đoạn) và phải lên xuống gặp cán bộ địa chính, cán bộ xây dựng để hoàn thiện hồ sơ, có nghĩa là vẫn phiền hà và tốn thời gian. Vì thế, một số người cho rằng, dù thực hiện thủ tục hành chính xin cấp phép xây dựng như trước đây dù có chậm hơn về mặt thời gian, nhưng lại không rắc rối về thủ tục (vừa gửi hồ sơ trực tuyến vừa tới gặp cán bộ làm thủ tục trực tiếp).

Vậy, làm thế nào để một hình thức hành chính mới thực sự phát huy tác dụng, giảm phiền hà cho người dân, tổ chức khi xin phép xây dựng?

Theo quy định thì trong thời hạn 15 ngày người dân, tổ chức được cấp biên nhận trực tuyến (trừ ngày nghỉ lễ, tết) thì UBND quận, huyện phải có trách nhiệm cấp GPXD qua mạng cho các cá nhân, tổ chức. Tuy nhiên thực tế quá trình thí điểm vẫn còn quá ít số lượng hồ sơ gửi trực tuyến, còn người dân kêu khó khăn khi tiếp cận dịch vụ này. Đó là bởi vì không phải chỉ 15 ngày theo quy định và nhiều quận, huyện còn “giam” hồ sơ của dân kéo dài hơn.

Nhiều người khi đến nộp hồ sơ xin GPXD nhưng vẫn phải làm việc trực tiếp với cán bộ Phòng quản lý đô thị quận nhiều lần, trong đó có cuộc cán bộ xuống kiểm tra hiện trạng khu đất. Đây chính là khâu dễ phát sinh tiêu cực và người dân thấy chưa thực sự cải cách được thủ tục hành chính như mong muốn. Nhiều trường hợp nếu người dân không “chi tiền” thì cán bộ sẽ làm khó (bản vẽ không phù hợp với chỉ tiêu xây dựng,…).

Thậm chí, có người còn cho biết, khi đăng ký thủ tục cấp GPXD trực tuyến sau nhiều lần làm việc trực tiếp còn được cán bộ thuê đơn vị tư vấn làm lại bản vẽ. Rốt cuộc, dù cải cách hành chính theo hướng chấn chỉnh công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn nhưng việc không thực hiện thống nhất 100% trực tuyến khiến các cá nhân, tổ chức phải mất hết thêm nhiều thời gian mới hoàn thành thủ tục. Có trường hợp, dù đăng ký hồ sơ xin cấp GPXD trực tuyến nhưng thời gian lại kéo dài hơn so với việc đến trực tiếp cơ quan cấp phép làm hồ sơ như trước đây.

Một vấn đề hết sức nan giải trong thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến nói chung và thủ tục xin cấp GPXD trực tuyến nói riêng, đó là không phải cá nhân, tổ chức nào cũng đăng ký đúng theo mẫu quy định. Khi hồ sơ có sai sót, người dân phải tới gặp trực tiếp cán bộ liên quan để hoàn tất hồ sơ, khiến thời gian trễ hẹn kéo dài.

Ngoài ra, vấn đề khúc mắc lớn nhất trong quá trình thí điểm cấp GPXD trực tuyến trong thời gian qua tại TP HCM chính là quy trình nộp hồ sơ trực tuyến mới chỉ thuận tiện khi hồ sơ đầy đủ và đúng toàn bộ thành phần giấy tờ. Trong khi đó, nếu hồ sơ có sai sót bản vẽ, giấy tờ thì cá nhân, tổ chức vẫn phải chịu cảnh chờ đợi với thời gian giải quyết rất chậm và phải chịu phiền hà không khác gì nộp hồ sơ trực tiếp.

Nhiều quận, huyện của TPHCM kêu khó khi triển khai cấp GPXD trực tuyến. Cái khó thể hiện rất rõ khi hồ sơ trực tuyến của cá nhân, tổ chức đăng ký là rất ít so với tổng số hồ sơ được giải quyết. Chẳng hạn tại Q.8 đã cấp khoảng 1.600 GPXD nhưng chỉ có 149 hồ sơ nộp trực tuyến.

Các quận, huyện được thí điểm ứng dụng này cũng báo cáo chỉ có 5-10% số hồ sơ xin cấp GPXD trực tuyến được cấp phép. Lý do vẫn muôn hình vạn trạng, như sai sót về bản vẽ hiện trạng, sai sót mẫu tờ khai, sai sót về thông tin, chỉ tiêu quy hoạch…Trong khi đó, để hướng dẫn cá nhân, tổ chức có nhu cầu điều chỉnh bản vẽ hiện trạng qua trực tuyến lại rất khó. Bản thân nhiều cán bộ địa chính, cán bộ xây dựng cũng còn lờ mờ, mơ hồ trong việc hướng dẫn người dân.

Thực tế thì nếu muốn thực hiện hiệu quả cấp GPXD qua mạng thì các quận, huyện phải có trách nhiệm công bố rõ thông tin quy hoạch. Nhưng chính việc mù mờ vấn đề này mà nhiều công ty tư vấn vẽ sai bản vẽ hiện trạng gây vướng mắc khi triển khai cấp GPXD qua mạng. Hơn nữa, việc không rõ ràng thông tin quy hoạch còn làm lợi cho các công ty dịch vụ “bóp” hầu bao của dân, chưa kể những công ty đó là “lợi ích nhóm” cục bộ tại các địa phương như thời gian qua.

Vì vậy, để triển khai việc cấp GPXD qua mạng thành công thì cần công khai những vấn đề liên quan đến tài sản nhà đất; cùng đó là những hướng dẫn cụ thể, chi tiết để mọi người dễ thực hiện và những người có trách nhiệm liên quan cũng không còn cớ để “hành”.