Theo UBND TP HCM, một đồng vốn công bỏ ra thành phố sẽ thu hút được 13,4 đồng từ xã hội. Như vậy, có thể thấy vốn mồi của thành phố (TP) có hiệu quả rất cao, không phải tỉnh nào cũng làm được. Tuy nhiên, TP HCM chậm giải ngân vốn đầu tư phát triển vì một số nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chủ yếu là chậm giải phóng mặt bằng.
Bà Lê Thị Huỳnh Mai – Phó Giám đốc Sở KHĐT khẳng định, có nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan làm chậm giải ngân vốn đầu tư phát triển. Ví dụ, đối với ODA cấp phát từ Trung ương bị chậm là do dự án đầu tư xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 TP HCM, tuyến Bến Thành - Tham Lương điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư. Vì TP phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ, trình Quốc hội, cho nên chưa có cơ sở để giải ngân kế hoạch vốn được Trung ương giao trong năm 2018. Thứ hai, dự án cải thiện môi trường nước lưu vực kênh Tàu Hũ – Bến Nghé – Đôi – Tẻ, giai đoạn 2 vướng thủ tục pháp lý do thay đổi về chính sách thuế nhập khẩu đối với hàng hóa, thiết bị tạo tài sản cố định của các dự án ODA. Ngoài ra, việc thi công một số gói thầu gặp nhiều khó khăn vì mật độ giao thông cao, địa chất yếu, mùa mưa kéo dài với vũ lượng lớn,… ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân của dự án.
Về nguồn vốn ngân sách TP, bà Mai cho rằng, giải ngân không đạt 100% kế hoạch vốn giao chủ yếu do khó khăn trong giải phóng mặt bằng. Cụ thể, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của một số dự án trọng điểm của thành phố còn thực hiện chậm, kéo dài. Công tác bồi thường đôi khi chưa nhận được sự đồng thuận của người dân, vấp phải phản ứng quyết liệt và ít hợp tác trong quá trình thực hiện các bước của công tác bồi thường. Thường người dân gây khó cho thực hiện cắm mốc, kiểm kê, kê khai thiệt hại, cung cấp giấy tờ pháp lý nhà - đất,…
Liên quan đến việc chậm chạp triển khai dự án theo kế hoạch đề ra, ông Trần Quang Lâm – Phó Giám đốc Sở GTVT thành phố cũng cho rằng, một trong khó khăn khi thực hiện dự án giao thông là công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Theo thống kê của Sở GTVT, chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng thường chiếm trên 50% tổng mức đầu tư dự án.
Ông Nguyễn Thành Phong – Chủ tịch UBND TP HCM nhấn mạnh: “TP có 10 dự án kéo dài 3 năm, 4 dự án kéo dài 5 năm. Nhiều quy định còn chồng chéo, chưa phân cấp, phân quyền tốt làm kéo thời gian thực hiện dự án. Tuy nhiên, dù là nguyên nhân chủ quan hay khách quan cũng thuộc trách nhiệm của người đứng đầu và chủ đầu tư dự án”. Theo ông Phong, nếu hết tháng 7 mà giải ngân dưới 50% phải tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, người đứng đầu, các cá nhân liên quan. Cuối năm 2019 mà giải ngân dưới 90% sẽ không xét hoàn thành tốt nhiệm vụ và không được hưởng thu nhập tăng thêm.