Chặn buôn lậu đường biển

Mới đây, Cục Hải quan Hải Phòng phối hợp cùng lực lượng chức năng Bộ Công an phát hiện, thu giữ 302 kg cocain đóng trong container hàng nhập khẩu bằng đường biển vận chuyển từ nước ngoài về cảng; ước trị giá khoảng 60 triệu USD, tương đương 1.400 tỷ đồng.

Trước đó, cuối tháng 3/2023, tại Cảng Đình Vũ, Hải quan Hải Phòng cũng đã phát hiện vụ nhập lậu ngà voi cực lớn. Khám xét 1 container 20 feet, lực lượng chức năng đã phát hiện bên trong chứa rất nhiều ngà voi nhập lậu từ châu Phi. Số lượng lên tới 7 tấn, lớn nhất từ trước đến thời điểm đó. Trong đó có nhiều chiếc ngà voi nặng tới hàng chục kg.

Nhiều ý kiến cho rằng, sau khi các tuyến đường bộ, cửa khẩu bị siết chặt, các đối tượng buôn lậu chuyển hướng sang vận chuyển bằng đường biển; nhất là ở vào thời điểm giáp Tết Nguyên đán, với nhiều loại hàng hóa nhập lậu, như xăng dầu, thuốc lá, đường cát, mỹ phẩm, rượu bia, hàng điện tử... Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389) cũng cho rằng, tình trạng buôn lậu, vận chuyển hàng hóa trái phép bằng đường biển có xu hướng gia tăng, với nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp. “Hải trình buôn lậu” tập trung tại khu vực biển các tỉnh, thành phố Hải Phòng, Quảng Ninh, TPHCM, Tiền Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang...

Khi bị phát hiện, các đối tượng bỏ chạy ra khỏi vùng biển Việt Nam. Lợi dụng tuyến đường biển giáp ranh nhiều nước, các đối tượng buôn lậu còn câu kết giữa các đội chở hàng thuê trên tàu vận chuyển hàng hóa giữa các nước khi qua vùng biển Việt Nam, bán hàng lậu, trái phép cho các đầu nậu ngay trên biển để vận chuyển vào nội địa tiêu thụ.

Theo cơ quan chức năng, tội phạm thường lợi dụng vùng biển rộng, dễ di chuyển. Các nhóm đối tượng hoạt động vào đêm tối, nơi có cửa biển rộng, nhiều luồng lạch, dễ dàng tránh né hòng qua mặt lực lượng chức năng. Chúng còn bố trí người theo dõi để kịp thời đối phó, né tránh.

Đáng chú ý, đối tượng buôn lậu còn “lách luật” bằng cách hợp thức hóa các hóa đơn, chứng từ. Nhiều phương tiện không chấp hành hiệu lệnh kiểm soát của lực lượng tuần tra, sẵn sàng bỏ chạy.

Các nhóm buôn lậu trên biển luôn phối hợp chặt chẽ với các đối tượng vi phạm pháp luật trong đất liền. Nhiều trường hợp tàu buôn lậu thả neo ngoài khơi, dỡ hàng xuống các tàu thuyền nhỏ vận chuyển vào bờ. Trong lúc có không ít tàu thuyền giả dạng đánh bắt cá hoặc cung cấp nhu yếu phẩm cho dịch vụ hàng hải trên biển để chở hàng buôn lậu.

Cùng với buôn lậu các mặt hàng dân sinh phục vụ đời sống sinh hoạt thường ngày, thì việc buôn lậu những mặt hàng cấm có giá trị mua bán cao cũng trở nên phức tạp, khi đối tượng buôn lậu trà trộn hàng cấm vào các lại hàng hóa khác. Chúng đã tạo nên “vỏ bọc an toàn” nhằm qua mặt lực lượng chức năng.

Đáng chú ý, việc các đối tượng cải hoán tàu cá thành tàu mua dầu từ các phương tiện tàu nước ngoài về bán cho ngư dân đang đánh bắt trên biển là một trong những thủ đoạn gây nhiều khó khăn cho công tác phát hiện, điều tra của Bộ đội Biên phòng và các cơ quan chức năng. Các chủ tàu buôn lậu thường thông qua các đối tượng trung gian, hợp đồng với các tàu nước ngoài neo đậu tại vùng biển chồng lấn hoặc vùng tiếp giáp với vùng biển nước ta để mua bán, sang mạn xăng dầu trái phép trên biển. Sau đó, móc nối với các chủ tàu cá để thương lượng, hẹn tọa độ, theo dõi lịch đánh bắt để bán lại cho các tàu cá đánh bắt ngoài khơi.

Không ít tàu, thuyền lớn tìm cách móc nối với các tàu, thuyền giao hàng tại phao số 0 để vận chuyển, tuồn hàng lậu vào đất liền qua các đường tiểu ngạch, bãi ngang, bãi tạm. Các tàu trong bờ ra lấy hàng thường không có số hiệu, sẵn sàng bỏ chạy khi “có biến”.

Càng gần Tết, hoạt động buôn lậu càng gia tăng, trong đó có việc vận chuyển trái phép hàng hóa qua đường biển. Nhiều vụ phát hiện còn cho thấy chủ tàu giấu kín hàng buôn lậu trong các thùng carton có gắn định vị và thả nổi trên biển, gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong công tác phát hiện, truy vết để xử lý.

Chính vì khó khăn trong phát hiện, xử lý nên càng đòi hỏi tinh thần trách nhiệm của lực lượng chức năng khi mà Tết đang đến rất gần.