Lãnh đạo huyện thiếu trách nhiệm, buông lỏng công tác lãnh đạo, quản lý, chưa kịp thời phát hiện chấn chỉnh những thiếu sót trong quá trình thực hiện dự án đồng thời năng lực, trình độ chuyên môn của một số cán bộ, công chức tham gia công tác quản lý dự án còn hạn chế, thiếu tinh thần trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ… là nguyên nhân dẫn đến các dự án xây dựng cơ bản trên địa bàn huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn mắc hàng loạt sai phạm.
Phát hiện nhiều sai phạm tại một số dự án xây dựng cơ bản ở huyện Chi Lăng.
“Kiểm đâu, sai đó”
Vừa qua, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lạng Sơn mới chỉ tiến hành thanh tra, với 17/75 dự án đầu tư xây dựng cơ bản tại huyện Chi Lăng (đầu tư xây dựng giai đoạn 2012-2015) đã phát hiện hàng loạt sai phạm từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư, đến tổ chức thi công, quyết toán dự án.
Cụ thể, các dự án đều có quyết định chỉ định thầu tư vấn khảo sát, phê duyệt nhiệm vụ, phương án khảo sát, tuy nhiên chủ đầu tư chưa thực hiện tổ chức thẩm định kỹ trước khi phê duyệt đề cương nhiệm vụ theo quy định. Thậm chí, chưa quyết định cử người có chuyên môn để giám sát khảo sát theo quy định…dẫn đến hậu quả việc khảo sát chưa đầy đủ, chưa đáp ứng được yêu cầu công tác thiết kế, đến khi thi công phải khảo sát bổ sung. Bên cạnh đó, việc nghiệm thu thanh quyết toán chi phí cho công tác khảo sát của một số dự án thiếu chính xác, lãng phí. Một số dự án đơn vị tư vấn thiết kế không đầy đủ, chưa phù hợp với thực tế, quá trình thi công phải điều chỉnh.
Về hoạt động lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng xây dựng tại huyện Chi Lăng cũng mắc nhiều sai phạm. Theo đó, công tác lựa chọn nhà thầu của một số gói thầu chưa được chủ đầu tư, tư vấn đấu thầu thực hiện đầy đủ, đúng quy định. Còn một số dự án, hình thức hợp đồng được phê duyệt rất chung chung là “hợp đồng theo đơn giá” chưa phù hợp với quy định của pháp luật.
“Việc áp dụng hình thức hợp đồng và ký kết hợp đồng thi công chưa chặt chẽ. Có 17/17 dự án ký kết hợp đồng thi công giữa Ban quản lý dự án và nhà thầu trúng thầu thi công xây dựng chưa đúng quy định trong hồ sơ mời thầu đã được chủ đầu tư phê duyệt. Trước khi ký kết hợp đồng, chủ đầu tư, ban quản lý dự án đều không yêu cầu nhà thầu trúng thầu thực hiện bảo đảm hợp đồng theo quy định…”, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lạng Sơn chỉ rõ.
Cũng theo Sở này, việc quản lý khối lượng xây dựng tại huyện Chi Lăng chưa chặt chẽ, còn nhiều thiếu sót, làm thất thoát, lãng phí vốn đầu tư công, do chủ đầu tư, tư vấn giám sát và nhà thầu thi công thiếu nghiêm túc trong nghiệm thu. Thi công không đúng với hồ sơ thiết kế được duyệt, nghiệm thu không đúng với khối lượng thực tế đã thi công, còn xảy ra trường hợp nghiệm thu “khống” khối lượng hoàn thành.
Bên cạnh đó, công tác kiểm tra việc nghiệm thu công trình đưa vào sử dụng, chưa được chủ đầu tư thực hiện đầy đủ theo quy định. Việc kiểm tra hồ sơ, tài liệu còn một số công trình trước khi nghiệm thu, chưa có kết luận của cơ quan chuyên môn về xây dựng về kiểm tra công tác nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng theo quy định. Một số công trình trường học, trụ sở UBND xã trước khi nghiệm thu chưa có văn bản chấp thuận của cơ quan quản lý nhà nước về phòng chống cháy nổ, an toàn môi trường theo quy định.
Ngoài ra, trong quá trình thực hiện thẩm tra, thanh quyết toán theo hợp đồng đã ký còn để xảy ra một số thiếu sót, vi phạm làm thất thoát, lãng phí vốn đầu tư công, do chưa thực hiện quyết toán đúng với thực tế khối lượng đã thi công, thanh quyết toán ngoài cả phạm vi thiết kế dự toán được duyệt. Điển hình như: Dự án Trụ sở UBND xã Hòa Bình thanh, quyết toán sai sót khối lượng xây dựng, vật liệu xây dựng lên đến 99 triệu đồng. Còn tại Dự án xây dựng Trường tiểu học xã Chiến Thắng giai đoạn II, đã thanh quyết toán khối lượng bê tông lót nền nhà vệ sinh học sinh diện tích 35,6 m2với khối lượng là 35,6 m3. Tuy nhiên, kiểm tra thực tế khối lượng là 3,56m3; chênh lệch 32,04 m3; giá trị sai lệch 44.922.000 đồng… Tổng cộng giá trị sai lệch đã quyết toán của dự án này là hơn 79 triệu đồng.
Nguyên nhân vì đâu?
Về nguyên nhân dẫn đến sai phạm, theo lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư Lạng Sơn xác định, công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ kế hoạch và công tác quản lý dự án, quản lý sử dụng vốn đầu tư công trên địa bàn huyện Chi Lăng thời kỳ thanh tra chưa được quan tâm đầy đủ, chặt chẽ. Mặt khác, công tác tự tổ chức kiểm tra, rà soát, đôn đốc về quản lý dự án đầu tư trên địa bàn huyện còn hạn chế, chưa kịp thời phát hiện chấn chỉnh những thiếu sót, sơ hở trong quá trình thực hiện dự án, quản lý sử dụng vốn đầu tư công đối với các Ban quản lý dự án và các chủ thể có liên quan.
“Năng lực, trình độ chuyên môn của một số cán bộ, công chức tham gia công tác quản lý dự án còn hạn chế, thiếu tinh thần trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ được giao, trong quá trình thực hiện còn để xảy ra thiếu sót, vi phạm như công tác thẩm tra thiết kế dự toán, nghiệm thu, nhất là công tác thẩm tra quyết toán vốn đầu tư…”, ông Nguyễn La Thông- Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lạng Sơn khẳng định.
Cũng theo ông Thông, các nhà thầu tư vấn lập thiết kế, dự toán, giám sát thi công và nhà thầu thi công lập hồ sơ quản lý chi phí, khối lượng, chất lượng, hoàn công, hồ sơ quyết toán hoàn thành công trình chưa thực sự nghiêm túc, thực tế có những khối lượng, công việc chưa thi công, nhưng vẫn lập và đề nghị nghiệm thu thanh quyết toán. Trong khi đó cơ quan thẩm tra quyết toán không phát hiện, do chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong khâu thẩm tra thanh quyết toán công trình hoàn thành.
Trên cơ sở phát hiện những sai phạm, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lạng Sơn đề nghị Chủ tịch UBND huyện Chi Lăng, tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan đến những sai phạm. Tùy theo tính chất, mức độ của hành vi vi phạm của từng tổ chức cá nhân, có hình thức xử lý theo quy định. Đồng thời, đề nghị thu hồi số tiền hàng trăm triệu đồng sai phạm xảy ra tại các dự án.