Gửi bình luận
Thứ Sáu, 5/9/2025
Giới chuyên gia kinh tế nhận định, trong bối cảnh thị trường xuất khẩu đối mặt nhiều rào cản từ Mỹ, EU, Hàn Quốc, Trung Quốc… thì việc đẩy mạnh phát triển, khai thác thị trường trong nước là hướng đi mở.
Chật vật tìm chỗ đứng “sân nhà”
Nhận định về tiềm năng của thị trường nội địa cho ngành dệt may, da giày, ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho hay, với hơn 100 triệu dân, trong năm 2024 quy mô toàn thị trường dệt may, da giày nội địa đạt khoảng 6 - 6,5 tỷ USD. Trong đó quần áo chiếm 5 tỷ USD, giày dép và túi xách chiếm 1,1 - 1,2 tỷ USD. Và hiện 50% thị phần thuộc về thương hiệu ngoại, 50% còn lại của doanh nghiệp (DN) Việt, một bức tranh vừa mở ra dư địa lớn, vừa phản ánh sự cạnh tranh khốc liệt. Trong khi đó, các cường quốc xuất khẩu đều chú trọng cân bằng giữa xuất khẩu và tiêu thụ nội địa. Với Việt Nam, đây cũng là hướng đi tất yếu.
.jpg)
Còn theo bà Nguyễn Thị Tuyết Mai - Phó tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), thực tế cho thấy nhiều thương hiệu Việt đã nỗ lực khẳng định chỗ đứng, song không dễ mở rộng thị phần. Ngoài phân khúc nhập khẩu cao cấp, hàng giá rẻ từ nước ngoài đang chiếm lĩnh thị trường, đặc biệt trên kênh trực tuyến, khiến DN Việt gặp rất nhiều khó khăn. Và cũng trong suốt thời gian qua, VITAS cùng Hiệp hội Da - Giày - Túi xách Việt Nam (LEFASO) phối hợp với Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước tổ chức nhiều chương trình kết nối cung cầu, hỗ trợ DN phát triển kênh phân phối, đặc biệt qua thương mại điện tử, đã được triển khai rộng rãi. Cùng với đó là sự hưởng ứng tích cực cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, góp phần đưa hàng hóa nội địa tiếp cận sâu rộng hơn với người tiêu dùng.
Chia sẻ dưới góc độ DN, bà Nguyễn Thị Hồng Trang - Phó phòng Nghiên cứu phát triển và đầu tư của Tổng công ty 28 cho biết: sau 12 năm phát triển thì DN cũng đã tạo được chỗ đứng trong phân khúc thời trang nam cao cấp. Song sau đại dịch Covid-19, người tiêu dùng chuyển mạnh sang kênh mua sắm trực tuyến và ưu tiên sản phẩm giá rẻ dưới 300.000 đồng. Và để cạnh tranh online, DN phải tung nhiều chương trình giảm giá, nhưng nếu lạm dụng sẽ làm suy giảm hình ảnh thương hiệu trung cấp mà Belluni đang xây dựng. Có thể thấy, dù tầng lớp trung lưu ngày càng tăng, nhu cầu tiêu dùng sản phẩm chất lượng cao mở ra dư địa lớn, nhưng DN Việt vẫn chật vật tìm chỗ đứng ngay trên sân nhà.
Trong khi đó, về thị trường nội địa, nhiều DN và hiệp hội trong ngành dệt may, da giày bày tỏ vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang làm ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành. Đại diện Biti's Việt Nam cho biết từ năm 2010, các đại lý phân phối cấp 1, cấp 2 của công ty đã bắt đầu nhập và bán hàng giả, hàng nhái thương hiệu một cách tràn lan, khiến cho việc mở rộng thị trường của Biti's gặp khó khăn. Từ đó, DN chuyên sản xuất giày, dép này quyết định mở cửa hàng tiếp thị để bảo vệ thương hiệu dù vấp phải sự phản đối gay gắt đến từ đại lý phân phối. Sau hơn 15 năm, Biti's đã có 200 cửa hàng tiếp thị trên cả nước và chiếm 70% doanh thu nội địa.
Bài toán nguyên phụ liệu quyết định giá thành
Trong khi đó theo ông Phan Văn Chinh - Phó cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công thương), tỷ lệ nội địa hóa trong ngành dệt may, da giày mới đạt khoảng 40 - 50%. Hiện nay, nguyên liệu chủ yếu nhập từ Trung Quốc, Hàn Quốc... Do nhiều đơn hàng xuất khẩu buộc phải dùng nguyên liệu đối tác chỉ định, DN trong nước thiếu động lực đầu tư vào nguồn cung nội địa. Điều này khiến ngành khó hình thành chuỗi cung ứng tự chủ, làm giảm khả năng cạnh tranh cả trong xuất khẩu lẫn tiêu thụ nội địa.
Chia sẻ về vấn đề này, bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký LEFASO cho hay, nguyên phụ liệu cũng là rào cản khiến các DN Việt chưa thể chiếm lĩnh thị trường nội địa. Bà Xuân dẫn chứng, thông qua Hiệp định thương mại tự do (FTA) ASEAN và Trung Quốc, thuế nhập khẩu giày nguyên chiếc từ Trung Quốc về chỉ 0%. Trong khi đó, các DN nếu nhập khẩu nguyên phụ liệu về phải chịu thuế 5-10%, đồng thời kèm theo chi phí nhân công, chi phí quản lý nên sản phẩm da giày. Từ đó, DN Việt khó cạnh tranh được vì không thể bán sản phẩm với mức giá quá rẻ. Bà Xuân cho biết, trong giai đoạn 2026 - 2030, LEFASO sẽ phối hợp Bộ Công thương xây dựng lộ trình phát triển thương hiệu Việt, với mục tiêu năm đầu có 5 thương hiệu, năm sau 10 thương hiệu, dần hình thành chuỗi thương hiệu mạnh, đủ sức đáp ứng nhu cầu trong nước và vươn ra quốc tế.
Chính vì vậy, nếu muốn mở rộng kinh doanh đến thị trường nội địa, các công ty trong lĩnh vực dệt may da giày cần phải chủ động giải bài toán liên quan đến vùng nguyên liệu, giúp tạo cơ hội không chỉ cho nội địa mà còn cho cả xuất khẩu. Bởi nếu không chủ động phát triển vùng nguyên liệu, chúng ta vẫn tiếp tục thua thiệt trên sân nhà và kể cả thị trường nội địa cũng gặp khó khăn.
