Chính quyền cấp xã chủ động, linh hoạt ứng phó với thiên tai

Rút ngắn thời gian báo cáo

Với mô hình chính quyền 2 cấp, các nhiệm vụ phòng, chống thiên tai được chuyển hoàn toàn từ quận, huyện cho xã, phường, đặc khu thực hiện. Ghi nhận tại các địa phương tại Hải Phòng cho thấy, dù chỉ thành lập được vài tuần nhưng 114/114 xã, phường, đặc khu đã thành lập Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự; xây dựng kế hoạch, phương án ứng phó với thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai.

Ngay sau khi có thông tin của cơn bão số 3, lãnh đạo phường Đồ Sơn đã thành lập 5 tổ công tác, trong đó, tổ trưởng là lãnh đạo phường, các thành viên thuộc tổ chức đoàn thể, phòng ban của phường đã chủ động kiểm tra thực địa tại các điểm xung yếu, đảm bảo kịp thời xử lý sự cố theo phương châm “4 tại chỗ”.

Ông Ngô Việt Đông - Phó Chủ tịch UBND phường Đồ Sơn cho biết: Đồ Sơn được xem là nơi đầu sóng, ngọn gió, trọng điểm về thiên tai, bão lũ tại Hải Phòng. Ở mô hình cũ, nhiệm vụ của cấp quận và cấp phường được phân chia rõ ràng. Quận chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ ứng cứu. Phường thực hiện công tác tuyên truyền, kiểm tra thực tế và sẵn sàng xử lý sự cố nếu xảy ra. Với mô hình chính quyền 2 cấp, toàn bộ nhiệm vụ của quận chuyển xuống phường.

“Nhìn chung, mô hình mới giúp rút ngắn thời gian báo cáo, rút ngắn các bước trung gian. Công tác chỉ đạo từ phường trực tiếp xuống tổ dân phố. Nếu có sự cố hoặc kiến nghị, phường trực tiếp đề xuất với thành phố. Tuy nhiên, mô hình mới mới vận hành từ ngày 1/7 nên có phát sinh khó khăn khi một số lãnh đạo phường mới chưa có nhiều thời gian làm quen, đi sâu, đi sát với địa bàn, đôi lúc còn lúng túng”, ông Đông cho biết.

Cùng quan điểm, ông Lương Thế Quý - Chủ tịch UBND phường An Hải cho biết: “Sau thời gian 1 tháng, mô hình chính quyền 2 cấp hiện đã thể hiện những ưu việt trong mọi hoạt động, đặc biệt là ứng phó với thiên tai, phòng chống bão lũ khi phối hợp nhanh chóng, nhịp nhàng với các lực lượng và triển khai hiệu quả mọi nhiệm vụ”.

Phường An Hải có 11,445 km đê điều, gồm tuyến đê Tả Lạch Tray dài 8,945 km và tuyến đê Hữu Tam Bạc dài 2,5 km. Ở địa bàn mới, mặc dù rộng hơn rất nhiều tuy nhiên, rút kinh nghiệm từ cơn bão Yagi (2024), phường An Hải đã huy động các lực lượng xung kích gồm 752 người; phương tiện, vật tư gồm: 24 xe ô tô, 12 máy xúc, 1.057 m³ đá hộc, 3.000 bao tải, 2.000 cọc tre cùng xuồng máy, áo phao và các trang thiết bị cần thiết phục vụ ứng phó bão.

“Tuy nhiên, ở mô hình mới, kinh phí mua sắm trang thiết bị phục vụ cho hoạt động phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn chưa được quy định cũng như phân bổ cụ thể”, ông Quý chia sẻ.

Đánh giá cao hiệu quả của mô hình chính quyền 2 cấp, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hải Phòng Lê Anh Quân cho rằng: Qua cơn bão số 3 vừa qua, việc thành lập nhóm Zalo với 114 Chủ tịch xã, phường, đặc khu và lãnh đạo các Sở, ngành đã kịp thời, linh hoạt trong việc kết nối thông tin, giúp công tác ứng phó với mưa bão được triển khai nhanh chóng, đồng bộ và sát thực tế. Quá trình kiểm tra, lãnh đạo thành phố đã trực tiếp xuống chỉ đạo tại khu vực xung yếu, các điểm có nguy cơ sạt lở tại các xã, phường, đặc khu, thể hiện tinh thần vì nhân dân phục vụ.

Gần dân, sát dân

4h sáng ngày 22/7, trong căn phòng công vụ của phường Móng Cái 1 (tỉnh Quảng Ninh), ông Đỗ Văn Tuấn - Chủ tịch UBND phường liên tục đi ra cửa sổ, vén tấm rèm, nhìn trời mịt mùng tối. Từ khoảng 23h ngày 21/7, bão số 3 đã về đến Móng Cái, gây gió mạnh cấp 6-8, giật cấp 9 và mưa rào rải rác. Đây là đêm đầu tiên ông Tuấn đón bão trên cương vị người lãnh đạo địa phương mới, cũng là đêm ông không ngủ.

Móng Cái 1 là một đô thị biên giới nằm ở phía Đông Bắc của tỉnh Quảng Ninh, giáp với Trung Quốc với nhiều hộ dân sinh sống bằng nghề nuôi trồng, khai thác thủy sản. Vị trí này khiến Móng Cái nằm trên đường đi của nhiều cơn bão hình thành từ Biển Đông.

Dù mọi công tác ứng phó đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, hoàn tất từ chiều 20/7, nhưng “với thiên tai bão lũ, chẳng ai dám nói trước được điều gì”, ông Tuấn nói.

Địa phương đã huy động 650 người cùng các phương tiện, vật tư, thiết bị cần thiết để tham gia ứng trực và cứu hộ, cứu nạn khi có yêu cầu. Trên địa bàn có tổng cộng 520 tàu, thuyền các loại, trong đó có 20 tàu cá, 200 tàu vận tải hành khách và hàng hóa, cùng 300 phương tiện thủy khác như bè mảng, đò sắt... Tất cả các chủ phương tiện đã được thông báo kịp thời về hướng di chuyển và diễn biến của bão. Địa phương đã xây dựng phương án di dời 800 nhân khẩu (thuộc 175 nhà yếu, thiếu kiên cố) đến các địa điểm an toàn. Các điểm có nguy cơ ngập úng và sạt lở đất như khu vực Bình Ngọc, Hải Hòa, tuyến đại lộ Hòa Bình, đê Pắc Sáy, đê Bình Ngọc... đã được kiểm tra kỹ lưỡng.

Trước đó, từ ngày 19/7, từng ủy viên BCH Đảng bộ phường xuống địa bàn dân cư để báo cáo chi tiết từng hộ cần hỗ trợ, từng phương tiện tàu thuyền đã di chuyển vào đến địa chỉ nào. Cán bộ từng phòng, ban, đoàn thể chia tổ bám địa bàn.

“Chính quyền tuy mới vận hành, nhưng anh em hầu hết đã thông thuộc địa bàn, nắm rõ những vị trí, khu dân cư dễ bị tổn thương do bão nhất. Từ đây đã thấy rõ một chính quyền gần dân hơn, sát dân hơn và thực sự vì nhân dân phục vụ", ông Tuấn nói, đồng thời nêu một điểm mới cần thích ứng, đó là từ ngày 1/8 các cấp thành lập Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự thay bằng Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn. Cơ chế hiệp đồng các lực lượng trước đây là UBND thành phố, nay các xã, phường cũng khó hiệp đồng riêng. Như trước đây UBND TP Móng Cái là đầu mối hiệp đồng với Trung Đoàn 43 tại huyện Hải Hà, giờ phải hiệp đồng với các đơn vị, lực lượng trên địa bàn phường.