Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Ngọc Căng vừa có buổi đối thoại với các hộ dân xung quanh Nhà máy xi măng Đại Việt - Dung Quất gồm thôn Tân Hy và Sơn Trà, xã Bình Đông, huyện Bình Sơn. Đây là vụ việc mà Đại Đoàn Kết đã liên tục đưa tin, bài phản ánh.
Nhà máy xi măng phải ngưng hoạt động vì người dân ngăn cản.
Nhà máy nói trên có tổng vốn đầu tư gần 200 tỷ đồng do Công ty Cổ phần Xi măng miền Trung đầu tư xây dựng trên diện tích 6 ha, thuộc xã Bình Đông, huyện Bình Sơn thuộc Khu kinh tế Dung Quất, với sản phẩm xi măng poóc lăng hỗn hợp PCB-40, công suất thiết kế 500.000 tấn/năm.
Tuy nhiên sau khi đi vào hoạt động, người dân xã Bình Đông cho rằng, do quy hoạch sát khu dân cư nên Nhà máy xi măng Đại Việt- Dung đã làm cuộc sống của họ bị đảo lộn. Hàng ngày ở đây hàng trăm hộ dân luôn phải cửa đóng then cài vì sợ ô nhiễm từ bụi bẩn của nhà máy. Vì thế nhiều lúc người dân kéo ra dựng lều phản đối ngăn cản nhà máy hoạt động, không cho vận chuyển vật liêu, xi măng ra vào nhà máy.
Trước tình hình trên, năm 2015, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành quyết định thanh tra về việc chấp hành các quy định pháp luật về đầu tư và môi trường đối với dự án. Đến cuối năm 2016, Tổng cục Môi trường thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường với đã thực hiện quan trắc môi trường tại đây, trước sự chứng kiến của người dân và chính quyền địa phương về việc lấy mẫu đất, nước xung quanh nhà máy liên tiếp trong vòng 3 ngày kết quả quan trắc cho thấy các chỉ số về bụi, chất thải không vượt quá mức cho phép.
Tuy nhiên chấp hành theo kết luận thanh tra, Công ty Cổ phần Xi măng miền Trung cũng đã đầu tư gần 20 tỷ đồng để hạn chế đến mức thấp nhất tiếng ồn và ô nhiễm bụi trong quá trình hoạt động sản xuất từ nhà máy. Còn UBND tỉnh cũng đã phân bổ gần 15 tỷ đồng để đầu tư các hạng mục phục vụ đời sống của nhân dân trong khu vực như giao thông, cấp nước, điện chiếu sáng, nhà văn hóa, cảnh quan cây xanh,…
Ông Lê Viết Chữ khi còn làm Chủ tịch UBND tỉnh (giờ là Bí thư Tỉnh ủy) cũng đã rất quan tâm đến vấn đề này. Ông Chữ từng chỉ đạo BQL Khu kinh tế Dung Quất phối hợp với xã Bình Đông và huyện Bình Sơn soát xét lại những hộ nào ảnh hưởng nhiều nhất thì tổ chức di dời trước. Sở TN-MT phối hợp với Cảnh sát môi trường và các ngành liên quan quan trắc lại môi trường xung quanh nhà máy để có kết luận chính xác hơn. Đề nghị bà con không cản trở hoạt động của Nhà máy. Thế nhưng rất tiếc là sự việc chưa được giải quyết rốt ráo.
Còn tại buổi đối thoại ngày 7/3, ông Trần Ngọc Căng, Chủ tịch UBND tỉnh gửi lời xin lỗi đến người dân vì chưa xử lý dứt khoát vấn đề tồn tại kéo dài trong thời gian qua liên quan đến Nhà máy Xi măng Đại Việt.
Quang cảnh người dân trong một lần dựng lều ngăn cản nhà máy hoạt động.
Tại buổi đối thoại, hầu hết các hộ dân mong muốn được di dời đến nơi ở mới vì họ cho rằng, nhà máy gây tiếng bụi và tiếng ồn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân. Trong trường nếu không di dời dân thì cương quyết nhà máy xi măng phải dời đi nơi khác.
Ông Trần Ngọc Căng, Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định: Nhà nước luôn đứng về lợi ích hợp pháp của người dân. Tuy nhiên cũng phải đảm bảo lợi ích của nhà đầu tư. Nhưng phương án di dời toàn bộ 427 hộ ở cả hai thôn đến nơi ở mới với kinh phí trên 1.000 tỷ đồng là điều quá sức với ngân sách tỉnh hiện tại.
Do đó, ông Căng cho rằng, sẽ giao Sở Tài nguyên và Môi trường mời một đơn vị độc lập tiến hành quan trắc môi trường xung quanh nhà máy một lần nữa với sự giám sát chặt chẽ của các bên liên quan. Nếu kết quả lần này những thông số về môi trường vượt quá quy định, yêu cầu Nhà máy dừng hoạt động và phải lập phương án di dời. “Nhà máy xi măng nếu muốn tồn tại nơi đây phải có giải pháp đầu tư bảo vệ môi trường, nếu không thì buộc phải di dời”- ông Căng khẳng định.
Còn nếu qua kiểm tra các thông số đáp ứng đủ điều kiện về môi trường theo quy định thì người dân tạo điều kiện để nhà máy hoạt động sản xuất, giải quyết công ăn việc làm tại địa phương. Còn trước mắt, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu người dân cho phép nhà máy xuất xưởng 2.000 tấn xi măng còn tồn kho. Giao Nhà máy chịu trách nhiệm đảm bảo môi trường trong quá trình xuất xưởng hàng tồn kho và giao Công an tỉnh bảo đảm an ninh trong quá trình này.
Trước đó như Đại Đoàn Kết đã đưa tin, bài phản ánh sự vụ trên như: “Quảng Ngãi: Dân dựng lều cản trở Nhà máy xi măng hoạt động” (số ra 21/6/2015); Vụ “Dân dựng lều cản trở Nhà máy xi măng hoạt động”: Khẩn trương tổ chức khám chữa bệnh cho người dân” (số ra ngày 27/6/2015); “Vụ Nhà máy xi măng Đại Việt-Dung Quất gây ô nhiễm: Phải bảo đảm cuộc sống người dân” (số ra ngày 1/6/2016).