Chủ tịch UBTWMTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân dự hội thảo Hợp tác xã vùng Emilia Romagna, Italia

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTWMTTQ VN Nguyễn Thiện Nhân
trao đổi kinh nghiệm về phát triển hợp tác xã vùng Emilia Romagna, Italia

Tham dự hội thảo có ông Maurizio Torreggiani, Chủ tịch Liên minh các phòng thương mại vùng Emilia Romagna, bà Palma Costi Giám đốc Sở Công nghiệp vùng Emilia Romagna; ông Giovanni Monti, Chủ tịch Liên minh HTX (Legacoop) vùng Emilia Romagna và bà Anna Maria Mai Ly, đại diện cho Văn phòng đại diện của vùng Emilia Romagna tại Việt Nam (qua skype) cùng lãnh đạo các hợp tác xã lớn vùng Emilia Romagna.

Điểm gặp gỡ giữa người tiêu dùng và người nông dân

Emilia Romagna được xem là một vùng có nhiều HTX nhất trên đất nước Italia và đã trải qua 150 năm phát triển. Vì vậy, Emilia Romagna được ví như quê hương của các HTX trên đất nước Italia. Với lịch sử phát triển lâu đời, các HTX đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế.

Theo ông Giovanni Monti, Chủ tịch Liên minh HTX (Legacoop) vùng Emilia Romagna, Hiến pháp Italia đã khẳng định tại Điều 45: HTX là một loại hình doanh nghiệp có vai trò quan trọng về kinh tế và xã hội. Và các HTX trong vùng Emilia Romagna là điển hình cho những thành công này.

Hiện nay, các HTX có doanh thu khoảng 45 tỷ Euro/ năm. Những HTX có quy mô lớn đóng góp khoảng 8% GDP của Italia. Riêng vùng Emilia Romagna có 3.500 HTX, hầu hết các gia đình trong vùng đều có người là thành viên của HTX.

Mô hình hoạt động của các HTX là quản lý các cửa hàng nhỏ, siêu thị (coop), hàng hóa có giá cạnh tranh so với các siêu thị khác trên toàn quốc, đồng thời có quan hệ trực tiếp với các nhà cung cấp nên các siêu thị này có thể mua được sản phẩm với giá thấp nhất và bán cho người tiêu dùng với giá cạnh tranh. “Siêu thị chính là điểm gặp gỡ giữa người tiêu dùng và người nông dân” ông Giovanni Monti khẳng định.

Tất cả các HTX về xây dựng, hạ tầng mà thành viên là các chủ thầu xây dựng nhỏ, các HTX dành cho người lao động làm cho các công ty xây dựng lớn, HTX công nghiệp, cơ khí chế tạo, chế biến thực phẩm, y tế…đều được kết nối bởi Legacoop- liên minh HTX.

Legacoop là tổ chức đại diện cung cấp dịch vụ cho các HTX, không phải là công ty cổ phần. Mỗi thành viên Legacoop là một HTX độc lập, tự chủ trong quản lý và hoạt động. Các HTX sẽ trích 30% lợi nhuận để lập quỹ dự phòng trong trường hợp phải giải thể. Bộ Phát triển Kinh tế Italia sẽ là nơi quản lý quỹ dự phòng này.

Đồng thời các HTX sẽ đóng góp 3% doanh thu cho Legacoop để lập quỹ đổi mới, phát triển nhằm thúc đẩy hoạt động của HTX. Ông Giovanni Monti cũng cho biết, trong giai đoạn khó khăn vừa qua, có rất nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa đã xin gia nhập Legacoop để được hỗ trợ phát triển.

An toàn thực phẩm từ cánh đồng cho đến bàn ăn

Đại diện cho một trong những HTX lâu đời vùng Emilia Romagna tham dự hội thảo, ông Roberto Sgavetta, Chủ tịch HTX Coop Italian Food Co. Ltd, chia sẻ với Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân và các thành viên tham dự kinh nghiệm trong việc tổ chức và quản lý mô hình HTX.

Theo ông Roberto Sgavetta, HTX Coop Italian Food Co. Ltd là HTX của người tiêu dùng được thành lập từ năm 1854 với cửa hàng đầu tiên tại thành phố Turin với mục đích, mua bán các sản phẩm với giá rẻ hơn cho các thành viên và người tiêu dùng, bảo vệ sức mua và chống lại độc quyền đồng thời khuyến khích an toàn thực phẩm từ cánh đồng cho đến bàn ăn.

Mô hình HTX này tồn tại trong hơn 100 năm qua chính là nhờ sự tương trợ, đoàn kết và dân chủ. Hiện nay, HTX có 8,2 triệu thành viên là người tiêu dùng với doanh thu 12,7 tỷ Euro và chiếm 19% thị phần trên toàn đất nước Italia, bao gồm 100 đại siêu thị và 1250 siêu thị và các hàng tiện lợi. Riêng thương hiệu Coop của HTX đã có hơn 3900 sản phẩm, có 500 nhà cung ứng với doanh thu 3 tỷ Euro/ năm.

Với uy tín của mình, HTX đã vươn ra thế giới. Tại Châu Á, HTX Coop Italian Food Co. Ltd đã đặt văn phòng đại diện tại Hồng Kong. Trong khuôn khổ cuộc hội thảo, đặc biệt là nhân chuyến thăm của Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân và đoàn công tác, trong đó có đại diện của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, ông Roberto Sgavetta bày tỏ mong muốn mở văn phòng đại diện tại Việt Nam, nhất là hợp tác về mặt hàng cà phê.

Cho đến nay đã có một số doanh nghiệp của vùng Emilia Romagna tìm đến Việt Nam. Bà Palma Costi, Giám đốc Sở công nghiệp vùng Emilia Romagna cho biết, năm 2014, bà đã dẫn đầu một đoàn doanh nghiệp vùng sang thăm Việt Nam tại TP. Hồ Chí Minh và Bình Dương. Chuyến đi hiệu quả này đã mang lại nhiều bản ký kết quan trọng giữa doanh nghiệp hai nước trong hợp tác kinh tế và đào tạo. Đặc biệt, Bình Dương là địa phương có quan hệ chặt chẽ với vùng Emilia Romagna, góp phần tạo nên sự hiểu biết mạnh mẽ giữa vùng Emilia Romagna với đất nước và con người Việt Nam.

Bà Palma Costi cũng khẳng định, cuộc hội thảo hôm nay đánh dấu cho mối quan hệ giữa Việt Nam và vùng Emilia Romagna và mong mỏi doanh nghiệp hai bên sẽ ngày càng có cơ hội hợp tác thực sự, nhất là về kinh tế và đào tạo nghề.

Một giai đoạn hợp tác mới

Tham dự cuộc hội thảo được tổ chức tại vùng Emilia Romagna- quê hương của HTX Italia, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân bày tỏ sự xúc động và có phần ngạc nhiên về sự hợp tác có tính tiên phong giữa Emilia Romagna và Việt Nam, trong đó Bình Dương là một ví dụ. Thông qua hội thảo này, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân và các thành viên trong đoàn bày tỏ mong muốn được tìm hiểu mô hình tổ chức HTX nhằm giúp người nông dân tổ chức sản xuất và làm ăn hiệu quả hơn.

Việt Nam hiện có 10 triệu hộ nông dân nhưng tính liên kết rất lỏng lẻo, không có điều kiện mua sản phẩm đầu vào với giá rẻ, không có thương hiệu và không có khả năng ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với giá tốt. Cho nên việc thành lập mô hình HTX là rất cần thiết. Tuy nhiên việc thành lập các HTX cấp trên quan hệ với HTX cấp dưới như thế nào, việc hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm ra sao chính là những điều mà Đoàn công tác muốn học hỏi thông qua kinh nghiệm của các HTX vùng Emilia Romagna.

Trong tương lai, Việt Nam đang hướng đến phát triển nông nghiệp bền vững và là một nước nông nghiệp hàng đầu thế giới với 6 loại nông sản tiêu biểu. Nhưng điều mà Việt Nam đang thiếu là chế biến các sản phẩm này thành sản phẩm cuối cùng. Chính vì thế, theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, các sản phẩm nông sản của Việt Nam mặc dù xuất khẩu hàng đầu thế giới nhưng lại chưa có thương hiệu quốc tế. Như 12 tỉnh thành phía Nam, Việt Nam đang chiếm tới 75% xuất khẩu về hoa quả, 85% xuất khẩu gạo và 75% xuất khẩu thủy sản của cả nước nhưng vẫn chưa có khu công nghiệp chế biến thực phẩm. Trong khuôn khổ cuộc hội thảo này, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân bày tỏ mong muốn, trong thời gian tới, vùng Emilia Romagna, với kinh nghiệm hàng đầu của mình sẽ chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ Việt Nam trong việc hình thành khu công nghiệp chế biến thực phẩm.

Cũng theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, những sản phẩm của vùng hoàn toàn có thể xuất khẩu sang Việt Nam- một thị trường rộng lớn với hơn 90 triệu dân và sẽ còn tăng lên 110 triệu dân đến năm 2045.

Trên thực tế, vùng Emilia Romagna được xem là một thành công điển hình về sự hợp tác giữa Việt Nam và Italia trong quan hệ thương mại. Năm 2014, vùng Emilia Romagna đã xuất khẩu sang Việt Nam 120 triệu USD, trong đó, hai thành phố Modena và Bologna có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất.

Bày tỏ niềm vui khi được đón tiếp Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân và đoàn công tác tại hội thảo này, Ông Maurizio Torreggiani, Chủ tịch Liên minh các phòng thương mại vùng Emilia Romagna cho rằng, chuyến thăm của Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân và đoàn công tác sẽ mở ra một giai đoạn hợp tác giữa các HTX vùng Emilia Romagna với các HTX của Việt Nam. Từ đó góp phần thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ hợp tác giữa hai bên, đặc biệt trong quan hệ kinh tế.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH ĐOÀN CÔNG TÁC: