Chú trọng đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp bán dẫn

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, Việt Nam đã chủ động trong việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực để có thể bắt kịp, tiến cùng và vượt lên ở một số lĩnh vực so với khu vực và thế giới.

Đòi hỏi sự nỗ lực đồng bộ

Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) đã trình Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về cách mạng công nghiệp lần thứ 4, đồng thời đề xuất Chính phủ thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia; xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù; hình thành và phát triển Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam với hàng ngàn chuyên gia, trí thức về khoa học - công nghệ trên toàn cầu.

Bộ KHĐT xác định nguồn nhân lực chính là yếu tố đặc biệt quan trọng và cần đầu tư bài bản để phát triển lâu dài, hiệu quả. Đây cũng là tinh thần triển khai chủ trương của Nghị quyết Đại hội XIII về nguồn lực con người.

Với đề án đào tạo 50.000 kỹ sư ngành bán dẫn, trong đó dự kiến có khoảng 15.000 kỹ sư thiết kế và 35.000 kỹ sư cho các công đoạn còn lại của ngành công nghiệp bán dẫn, thời gian vừa qua, Bộ KHĐT đã thực hiện nhiều chương trình phát triển nguồn nhân lực như chương trình nhân tài số hợp tác với Google; chương trình thách thức đổi mới sáng tạo hợp tác với Meta; chương trình đào tạo nhân lực cho ngành bán dẫn hợp tác với Synopsys, Cadence, Siemens, Đại học bang Arizona...

Ông Choi Joo Ho - Tổng Giám đốc Tổ hợp Samsung Việt Nam cho hay, các doanh nghiệp công nghệ cao trên toàn thế giới đang cạnh tranh tìm kiếm cơ hội đầu tư vào Việt Nam, do đó nhu cầu về nhân tài công nghệ cao cũng gia tăng đột biến, mang lại những cơ hội lớn cho nhiều bạn trẻ Việt Nam. Ông Choi Joo Ho nhấn mạnh đến cam kết của Samsung, sẽ nỗ lực để có thể đóng góp vào việc giải quyết vấn đề đào tạo nhân tài công nghệ của Việt Nam.

Có thể nói việc đặt mục tiêu đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn vào năm 2030 để đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành công nghiệp công nghệ cao là một mục tiêu đầy tham vọng nhưng hoàn toàn có thể đạt được nếu có sự chung tay góp sức của các bên liên quan.

Đến đây, một câu hỏi đặt ra là vì sao cần đào tạo 50.000 kỹ sư công nghệ bán dẫn?

Trước hết, đó là vì nhu cầu lao động cao. Ngành công nghiệp bán dẫn đang phát triển nhanh chóng trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Do đó, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành này cũng ngày càng tăng cao.

Thứ hai là thu hút đầu tư. Việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghệ bán dẫn sẽ giúp Việt Nam thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghệ lớn trên thế giới.

Thứ ba là để phát triển kinh tế. Ngành công nghiệp bán dẫn là một ngành công nghiệp có giá trị cao, đóng góp lớn vào GDP của đất nước. Do đó, việc phát triển ngành công nghiệp này sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Để đạt được mục tiêu này cần thực hiện các giải pháp sau:

Phát triển chương trình đào tạo: Cần phát triển các chương trình đào tạo chất lượng cao về công nghệ bán dẫn, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.

Nâng cao chất lượng giảng viên: Cần đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ giảng viên có trình độ chuyên môn cao về công nghệ bán dẫn.

Xây dựng cơ sở vật chất: Cần đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại cho các trường đại học và viện nghiên cứu đào tạo về công nghệ bán dẫn.

Hợp tác quốc tế: Cần tăng cường hợp tác quốc tế với các nước có nền công nghiệp bán dẫn phát triển để học tập kinh nghiệm và chia sẻ nguồn lực.

Việc đào tạo 50.000 kỹ sư công nghệ bán dẫn đến năm 2030 sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn, thu hút đầu tư và đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Tầm quan trọng của sản xuất chip điện tử vi mạch

Chip điện tử, hay còn gọi là vi mạch bán dẫn (IC), đóng vai trò trung tâm trong công nghệ bán dẫn. Nó là một mạch điện tử thu nhỏ được tích hợp trên một tấm bán dẫn, thường là silicon, để thực hiện các chức năng điện tử phức tạp. Chip điện tử là bộ não của các thiết bị điện tử hiện đại, đóng vai trò trung tâm trong việc xử lý thông tin, điều khiển hoạt động và thực hiện các chức năng khác nhau.

Chip điện tử vi mạch được ứng dụng rộng rãi trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống, từ thiết bị điện tử gia dụng, thiết bị văn phòng, thiết bị y tế đến phương tiện giao thông, hệ thống thông tin liên lạc… Nhờ có chip điện tử vi mạch, con người có thể truy cập thông tin dễ dàng và nhanh chóng hơn, kết nối với nhau thuận tiện hơn, giải trí đa dạng hơn và làm việc hiệu quả hơn. Chip điện tử vi mạch cũng góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, giáo dục, giao thông vận tải..., góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của con người.

Sự phát triển của chip điện tử đã và đang đóng góp to lớn vào sự phát triển của công nghệ bán dẫn và nhiều ngành công nghiệp khác. Trong tương lai, chip điện tử sẽ tiếp tục được cải tiến và phát triển với khả năng xử lý thông tin mạnh mẽ hơn, dung lượng lưu trữ lớn hơn và hiệu quả năng lượng cao hơn, góp phần thúc đẩy sự phát triển của các thiết bị điện tử thông minh và công nghệ tiên tiến mới.

Một vấn đề quan trọng là để có thể sản xuất các chip điện tử có một nguyên liệu không thể thiếu là vật liệu đất hiếm. Trong khi đó Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia có trữ lượng đất hiếm lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Trung Quốc. Ước tính trữ lượng đất hiếm của Việt Nam lên tới 22 triệu tấn, tập trung chủ yếu ở các tỉnh Tây Bắc như Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái và Điện Biên. Chúng ta cũng có nhiều mỏ đất hiếm với trữ lượng lớn và hàm lượng cao, đặc biệt là các loại đất hiếm nặng như Dysprosium, Terbium, Neodymium, Praseodymium, Samarium, Gadolinium.

Các mỏ đất hiếm ở Việt Nam có vị trí địa lý thuận lợi, tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác và vận chuyển. Việt Nam có nguồn nhân lực trẻ, dồi dào và có trình độ học vấn cao, có thể đáp ứng nhu cầu lao động cho ngành khai thác và chế biến đất hiếm. Đây cũng là tiền đề để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn trong tương lai.

“

Sẽ đầu tư khoảng 1 tỷ USD để đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn
Từ nay đến năm 2030, Việt Nam sẽ đầu tư khoảng 1 tỷ USD để đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn. Theo tính toán của Bộ KHĐT, việc đào tạo đội ngũ nhân lực bán dẫn này sẽ gián tiếp tạo nguồn thu khoảng 15 - 16 tỷ USD cho nền kinh tế.
Theo ông Võ Xuân Hoài - Phó Giám đốc Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), cơ quan trực tiếp soạn thảo đề án đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn, đến nay NIC đã phối hợp với các đơn vị liên quan để triển khai hai nhóm công việc chính. Thứ nhất là xây dựng đề án phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, định hướng năm 2045. Thứ hai là triển khai các hoạt động kết nối đối tác trong và ngoài nước để hỗ trợ các trường đại học, cơ sở đào tạo tại Việt Nam phát triển nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn.
Cũng theo ông Hoài, thời gian qua NIC phối hợp với Google để mỗi năm cấp khoảng 30.000 suất học bổng, đặc biệt từ năm 2024 sẽ cấp khoảng 40.000 suất học bổng cho các ngành công nghiệp 4.0 với sinh viên các trường trên cả nước. Những sinh viên, học viên tốt nghiệp nhận được chứng chỉ của Google thì các doanh nghiệp công nghệ lớn tại nhiều quốc gia đều sẵn sàng tiếp nhận vào làm việc. NIC cũng phối hợp với USAID để triển khai đào tạo nguồn nhân lực cho đổi mới sáng tạo và hệ sinh thái khởi nghiệp.
Trước ý kiến lo ngại hiệu quả của việc đào tạo 50.000 kỹ sư bán dẫn, đề án có tính tới việc đảm bảo cho các kỹ sư này làm đúng ngành nghề sau khi ra trường, ông Hoài khẳng định: Theo khảo sát của Bộ KHĐT, với khả năng cung cấp nhân lực của các trường đại học và cơ sở đào tạo của Việt Nam, hoàn toàn có thể cung cấp được 50.000 kỹ sư chất lượng cao trong giai đoạn từ nay đến 2030. Nếu kết hợp các chương trình đào tạo ngắn hạn tốt, hoàn toàn có thể có số lượng lớn hơn, chất lượng tốt trên cơ sở hợp tác quốc tế.
Về nhu cầu, thời gian tới Việt Nam sẽ tiếp tục thu hút được các doanh nghiệp FDI công nghệ trong các khâu đóng gói, kiểm thử, sản xuất, thiết kế. Ước tính đến năm 2030, Việt Nam cần 35.000 kỹ sư cho khâu đóng gói, kiểm thử, sản xuất. Và với khâu thiết kế chip, Việt Nam có khoảng 100 doanh nghiệp thiết kế vi mạch và cần khoảng 13.500 kỹ sư thiết kế chip.
B.N