Chung tay, đồng hành hỗ trợ người cai nghiện thuốc lá
Dù đã đạt nhiều kết quả đáng khích lệ nhưng theo đánh giá cuộc chiến chống thuốc lá vẫn còn nhiều thách thức. Việt Nam hiện vẫn thuộc nhóm có tỷ lệ hút thuốc cao trong khu vực.
Theo Điều 7 Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá quy định Quyền và nghĩa vụ của công dân như sau: Được sống, làm việc trong môi trường không có khói thuốc lá. Yêu cầu người hút thuốc lá không hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá. Vận động, tuyên truyền người khác không sử dụng thuốc lá, cai nghiện thuốc lá. Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý người có hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá. Phản ánh hoặc tố cáo cơ quan, người có thẩm quyền không xử lý hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá.
Tuy nhiên theo ông Vũ Mạnh Tiêm - nguyên Phó Trưởng ban Tuyên giáo - Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, nguyên thành viên Ban Tư vấn Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá để quyền này trở thành hiện thực, ngoài sự vào cuộc của các tổ chức chính trị xã hội, cần phải có sự tham gia đồng bộ của cả người sử dụng lao động lẫn người lao động. Theo đó, người lao động có quyền phản ánh, kiến nghị khi nơi làm việc không tuân thủ quy định. Cơ quan, tổ chức có nghĩa vụ thiết lập nội quy cấm hút thuốc, tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, gắn biển cấm tại khu vực làm việc, phòng họp, hội trường và khu sinh hoạt chung...
Cũng theo ông Tiêm trong thời gian qua nhờ có sự hỗ trợ tích cực của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) đã có nhiều sản phẩm tuyên truyền trực quan, dễ hiểu đã được triển khai tới tận cơ sở, giúp nhận thức của người lao động chuyển biến rõ rệt. Tuy nhiên, theo ông, cuộc chiến chống thuốc lá vẫn còn nhiều thách thức. Việt Nam hiện vẫn thuộc nhóm có tỷ lệ hút thuốc cao trong khu vực. Vì vậy, cần tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức truyền thông, xác định rõ đối tượng trọng tâm, đồng thời tăng thuế thuốc lá, có chính sách hỗ trợ người cai nghiện, xử phạt nghiêm hành vi vi phạm quy định cấm hút thuốc nơi công cộng. "Nếu việc xử phạt được thực hiện nghiêm minh, chắc chắn hiệu quả phòng, chống tác hại thuốc lá sẽ được nâng cao rõ rệt" - ông Vũ Văn Tiêm nhấn mạnh.
Đồng quan điểm PGS.TS Phan Thu Phương - Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, cho biết có tới 80% người hút thuốc lá từng mong muốn bỏ thuốc, nhưng số người thành công còn rất hạn chế. Nguyên nhân là do sự phụ thuộc vào nicotine - một chất gây nghiện mạnh tương tự như cocaine - khiến người hút thuốc khó vượt qua các triệu chứng cai. Do đó, cai thuốc lá không chỉ là hành trình cá nhân, mà còn cần sự đồng hành của tập thể, cơ quan, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Theo bà Phương, bên cạnh truyền thông và hỗ trợ y tế, sự gương mẫu và quyết tâm của cơ quan, tổ chức là một trong những yếu tố quan trọng nhất, trong việc xây dựng môi trường không khói thuốc. Khi mỗi đơn vị kiên trì thực hiện các quy định phòng, chống tác hại của thuốc lá, gắn trách nhiệm người đứng đầu, chắc chắn, sẽ tác động tích cực đến ý thức của mỗi người lao động.
Đồng tình với quan điểm này, ông Vũ Mạnh Tiêm cho rằng, mỗi cơ quan, doanh nghiệp phải xem việc xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc là một phần trong trách nhiệm xã hội và đạo đức nghề nghiệp.
Thay vì chỉ dừng ở việc "cấm hút thuốc", các cơ quan có thể tạo văn hóa công sở không khói thuốc như: xây dựng nội quy cụ thể, gắn biển cấm tại nơi làm việc, ký cam kết thi đua, đưa tiêu chí không khói thuốc vào quy chế thi đua - khen thưởng, đồng thời hỗ trợ, khuyến khích người hút thuốc cai nghiện...
