Sáng ngày 25/8, tại cuộc họp báo Triển khai Nghị quyết số 19/ NĐ-CP về phân luồng tờ khai hàng hóa xuất nhập khẩu của Tổng cục Hải quan, Phó Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro, Nguyễn Thái Quang nói rằng “chúng tôi bị oan” khi nhiều ý kiến cho rằng doanh nghiệp “oải” với kiểm tra chuyên ngành.
Theo ông Quang, để giảm thời gian kiểm tra chuyên ngành các bộ ngành trước khi tham gia ban hành văn bản pháp luật ngồi lại cùng nhau, cần phải có Bộ Tư Pháp, Văn phòng Chính phủ, Hải quan cùng nhau rà soát các văn bản, điều khoản.
Như vậy mới thành công được, điều gì bỏ được thì bỏ. Tuy nhiên phía Tổng cục Hải quan cũng cho biết, theo rà soát hiện nay một số bộ quản lý chuyên ngành khi ban hành văn bản đã đưa quy định miễn, giảm, kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế đối với hàng hóa thuộc đối tượng KTCN và ứng dụng công nghệ thông tin trong việc tiếp nhận xử lý hồ sơ, trao đổi dữ liệu thông tin.
Nghị quyết 19/NĐ-CP của Chính phủ về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia cũng đã xác định rõ, đến năm 2020 thời gian thông quan hàng hóa qua biên giới dưới 36 giờ đối với hàng hóa xuất khẩu, 41 giờ đối với hàng hóa nhập khẩu, giảm tỷ lệ các lô hàng nhập khẩu phải kiểm tra chuyên ngành, bảo đảm cắt giảm tối thiểu 10% chi phí tuân thủ thủ tục hành chính.
Để thực hiện mục tiêu này, Tổng cục Hải quan đã quy định áp dụng phương pháp quản lý rủi ro trong hoạt động hải quan. Trong đó, cơ quan hải quan đánh giá mức độ tuân thủ của người khai hải quan và áp dụng các biện pháp kiểm tra tương ứng.
Căn cứ vào mức độ tuân thủ của DN, hàng hóa XNK của DN sẽ được hệ thống thông quan hàng hóa tự động (VNACCS/VCIS) phân luồng theo 3 cấp độ: Miễn kiểm tra (luồng xanh); kiểm tra hồ sơ (luồng vàng); kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế hàng hóa (luồng đỏ).
Dữ liệu cập nhật mới nhất của Tổng cục Hải quan cũng cho biết, trong 7 tháng đầu năm 2017, tỷ lệ hàng hóa xuất nhập khẩu được miễn kiểm tra giấy tờ giảm nhẹ, trong khi những mặt hàng bị phân vào luồng vàng, tức là phải kiểm tra chi tiết hồ sơ khai báo hải quan đã tăng thêm khoảng 3%.
Cụ thể trong 7 tháng đã có 2,2 triệu tờ khai hải quan bị phân vào luồng vàng phải kiểm tra hồ sơ, chiếm 37,4% tổng số tờ khai, tăng thêm 3% so với năm 2016. Số hàng hóa phân vào luồng đỏ, phải kiểm tra cả hồ sơ lẫn kiểm hàng thực tế là 5%.
Hiện vẫn còn hơn 400 văn bản (trong đó có 231 văn bản chính sách và thủ tục hành chính do các bộ quản lý chuyên ngành đưa ra) điều chỉnh, yêu cầu cơ quan hải quan phải thực hiện kiểm tra hồ sơ DN đã làm cho tỷ lệ luồng vàng cao.
Chính phủ cũng đã quyết liệt chỉ đạo các bộ quản lý chuyên ngành thực hiện bổ sung, sửa đổi các quy định kiểm tra chuyên ngành, nhưng tiến độ rất chậm, gây nhiều khó khăn cho cả cơ quan hải quan lẫn DN.