Ngày 9/5, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) và Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI) năm 2023.
Nhiều tỉnh có sáng kiến mới trong cải thiện môi trường kinh doanh
Báo cáo PCI-PGI 2023 được xây dựng từ thông tin phản hồi của 10.676 DN, trong đó có 9.127 DN tư nhân trong nước và 1.549 DN có vốn đầu tư nước ngoài (FIE) đang hoạt động tại Việt Nam.
Theo Bảng xếp hạng chỉ số PCI năm 2023 của các địa phương trên cả nước, với 71,25 điểm, Quảng Ninh tiếp tục giữ vị trí số 1, dẫn đầu bảng xếp hạng PCI; giữ vị trí Á quân là Long An; các vị trí tiếp theo là Hải Phòng, Bắc Giang, Đồng Tháp… Đây là năm thứ 7 liên tiếp Quảng Ninh dẫn đầu PCI và năm thứ 11 nằm trong nhóm 5 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có chất lượng điều hành kinh tế xuất sắc nhất cả nước.
Trong đó, Hậu Giang được ghi nhận có bước chuyển từ Top 20 của PCI 2022 sang Top 10 của PCI 2023, đánh dấu chuỗi cải thiện thứ hạng liên tục từ năm 2017 tới nay. Phú Thọ được các DN đánh giá cao về chất lượng đào tạo lao động...
Về Chỉ số Xanh cấp tỉnh (PGI) năm 2023, Quảng Ninh có tổng điểm của cả 4 chỉ số thành phần là cao nhất, dẫn đầu bảng xếp hạng với 26 điểm. Các vị trí tiếp theo là Đà Nẵng, Đồng Nai, Hưng Yên, TPHCM. Đây là bộ chỉ số được khởi xướng từ năm 2022 với ý nghĩa góp phần chung tay từ phía cộng đồng DN, chính quyền địa phương vào thực hiện chủ trương chính sách quan trọng của Đảng và Chính phủ về giải quyết những thách thức lớn toàn cầu trong đó có các vấn đề về biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường.
Cũng như năm ngoái, PCI năm 2023 không công bố thứ hạng của nửa cuối bảng xếp hạng. Mục tiêu được lý giải là nhằm khuyến khích các địa phương tập trung nỗ lực bước vào nhóm dẫn đầu PCI hàng năm.
Ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch VCCI cho biết, kết quả khảo sát phản ánh trong báo cáo PCI và PGI 2023 đã cho thấy cộng đồng DN Việt Nam đánh giá cao những nỗ lực tích cực của chính quyền các tỉnh thành phố trong nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh so với trước đây. Đó là chất lượng điều hành kinh tế cấp tỉnh tiếp tục xu hướng cải thiện theo thời gian.
Nhiều tỉnh tiếp tục duy trì và có sáng kiến mới trong cải thiện môi trường kinh doanh. Công tác hỗ trợ DN có chuyển biến tích cực. Hầu hết các chỉ tiêu đánh giá về công tác triển khai các chính sách hỗ trợ DN của năm 2023 đều có sự cải thiện so với năm 2022. Đáng chú ý, chi phí không chính thức cũng tiếp tục chiều hướng giảm. Tỷ lệ DN cho biết phải chi trả chi phí không chính thức năm 2023 là 33,3%, giảm mạnh từ mức 66% của các năm 2015-2016.
Bên cạnh đó thủ tục gia nhập thị trường thuận lợi hơn, ghi nhận những chuyển biến tích cực trong việc giải quyết thủ tục hành chính trong đăng ký DN. Đặc biệt, cải cách thủ tục hành chính đạt nhiều kết quả tích cực, đặc biệt khoảng 77% DN cho biết việc thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến giúp tiết giảm nhiều thời gian và chi phí hơn cho DN so với các phương thức truyền thống. Điều này cho thấy những nỗ lực chuyển đổi số của các địa phương đã mang lại kết quả tích cực.
Gia tăng trở ngại trong tiếp cận đất đai
Tuy nhiên, báo cáo PCI và PGI 2023 cho thấy môi trường kinh doanh của Việt Nam cũng có một số điểm cần quan tâm. Trong đó có việc trở ngại tiếp cận đất đai có dấu hiệu gia tăng. Bên cạnh đó, các DN cũng đang gặp phải nhiều khó khăn trong hoạt động như: tiếp cận tín dụng, tìm kiếm khách hàng, biến động thị trường, biến động chính sách, pháp luật, tác động tiêu cực của thiên tai, biến đổi khí hậu.
Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng Ban Pháp chế VCCI thông tin, theo Báo cáo PCI 2023, khó khăn lớn nhất mà DN gặp phải trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thậm chí khó khăn hơn so với năm 2022 là về tiếp cận tín dụng, tìm kiếm mặt bằng kinh doanh, tìm kiếm nhà cung cấp, tìm kiếm nhân sự, thực hiện thủ tục hành chính.
Cụ thể, 57,1% DN phản ánh khó khăn lớn nhất mà các DN gặp phải là tiếp cận tín dụng. Đáng lưu ý, theo ông Tuấn, khi DN được khảo sát về kế hoạch kinh doanh trong hai năm tới, mức độ lạc quan của DN ở mức thấp so với những năm trước.
"Cụ thể, chỉ 27% DN cho biết sẽ mở rộng sản xuất kinh doanh trong 2 năm tiếp theo, giảm đáng kể từ con số 35% của năm 2022. Con số 27% này cũng thấp hơn cả mức đáy trước đây là năm 2012-2013 khi nền kinh tế Việt Nam phải đối mặt với tác động kép của khủng hoảng tài chính toàn cầu và những bất ổn kinh tế vĩ mô trong nước" - ông Tuấn chia sẻ.
Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công nhận định, để trợ lực cho các DN phục hồi và phát triển trong thời gian tới, chính quyền các địa phương cần triển khai thực chất hơn nữa các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí cho DN. Tình hình kinh tế khó khăn rất cần sự hỗ trợ, tinh thần năng động, tiên phong của chính quyền các tỉnh, thành phố. Trong bối cảnh nhiều bất định và biến động của tình hình thế giới, hơn lúc nào hết, các DN cần sự ổn định, nhất quán và tin cậy trong xây dựng và thực thi chính sách, pháp luật.
“Thực tế trong năm 2023, các địa phương trên cả nước đã tích cực triển khai các kế hoạch hành động thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Quốc hội và Chính phủ và các nhiệm vụ được Chính phủ phân công về cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia” - ông Phạm Tấn Công khẳng định.