Cổng trường học an toàn: Thước đo văn hóa giao thông và trách nhiệm cộng đồng

Ba chủ thể cùng chung trách nhiệm 

Xét về mặt không gian, cổng trường học chỉ là một phần vỉa hè hay một đoạn lòng đường. Nhưng xét ở phương diện xã hội, đây lại là nơi giao thoa giữa môi trường giáo dục và không gian công cộng, giữa trách nhiệm của gia đình và trách nhiệm của Nhà nước; là điểm gặp gỡ giữa quyền được bảo vệ, chăm sóc, giáo dục của trẻ em với nghĩa vụ chấp hành pháp luật của mỗi công dân.

Trong nhiều năm qua, câu chuyện “ cổng trường an toàn” luôn được nhắc đến như một nhiệm vụ cấp thiết nhằm ngăn ngừa những tai nạn đáng tiếc. Song quan trọng hơn cả, đó còn là một phương thức giáo dục không lời dành cho học sinh. Mỗi hành động của người lớn trước cổng trường từ việc dừng xe đúng nơi quy định, xếp hàng trật tự, bật tín hiệu khi chuyển hướng, đến thái độ bình tĩnh, văn minh khi tham gia giao thông đều là những “bài học sống” trực quan, tác động mạnh mẽ đến nhận thức và hành vi của trẻ nhỏ. Ngược lại, việc phụ huynh tranh đường, chen lấn, dừng đỗ tùy tiện cũng dễ khiến trẻ hình thành những hành vi lệch chuẩn sau này.

Xuất phát từ thực tiễn này, sáng ngày 25/11, Báo Kinh tế & Đô thị phối hợp cùng Văn phòng Ban An toàn giao thông TP Hà Nội, Sở Xây dựng Hà Nội tổ chức tọa đàm với chủ đề: “Cổng trường học an toàn – Trách nhiệm của nhà trường, phụ huynh và chính quyền địa phương”. Sự kiện nhằm phân tích thực trạng, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp mang tính đồng bộ để cải thiện tình hình giao thông tại các khu vực trường học trên địa bàn Thủ đô.

Phát biểu tại tọa đàm, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi – Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị nhấn mạnh, trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, mật độ phương tiện gia tăng, khu vực cổng trường tại nhiều đô thị lớn – trong đó có Hà Nội đang trở thành một “điểm nóng” với nhiều vấn đề như: Ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm đưa đón học sinh; dừng, đỗ xe sai quy định, lấn chiếm lòng đường, vỉa hè; nguy cơ tai nạn do phóng nhanh, vượt ẩu, quay đầu, dừng đột ngột; các vấn đề an ninh trật tự, tệ nạn xã hội, đối tượng xấu tiếp cận, lôi kéo trẻ em; thậm chí là nguy cơ bắt cóc, xâm hại trẻ em ngay tại khu vực đáng lẽ phải an toàn nhất là cổng trường.

PGS.TS Nguyễn Thành Lợi cho rằng, những hiện tượng ấy không chỉ phản ánh hạn chế về ý thức, mà về bản chất còn là hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến an toàn thân thể, tính mạng của trẻ em – nhóm đối tượng yếu thế cần được ưu tiên bảo vệ. Do đó, khi nói về “cổng trường học an toàn”, chúng ta đồng thời nói về: Trách nhiệm pháp lý của nhà trường, của phụ huynh, của chính quyền địa phương; cơ chế phối hợp để luật pháp được thực thi nghiêm minh, không hình thức; vai trò giáo dục trong việc hình thành nhân cách, ý thức công dân cho học sinh ngay từ những hành vi nhỏ nhất.

“Buổi tọa đàm hôm nay đã xác định rõ ba chủ thể then chốt: Nhà trường – Phụ huynh – Chính quyền địa phương. Mỗi chủ thể có một vị trí, một chức năng khác nhau, nhưng tất cả đều phải gặp nhau ở một điểm chung: tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật, lấy lợi ích và sự an toàn của trẻ em làm trung tâm” – PGS.TS Nguyễn Thành Lợi nhấn mạnh.

An toàn cổng trường, thước đo văn minh

Cũng theo Tổng Biên tập Báo Kinh tế & Đô thị, mỗi buổi sáng học sinh bước qua cổng trường không chỉ là hành trình đến lớp, mà đó còn là bước đi vào tương lai, nơi người lớn có trách nhiệm bảo vệ và nâng đỡ. Vì vậy, mức độ an toàn của cổng trường chính là thước đo văn minh, ý thức thượng tôn pháp luật của cộng đồng, đồng thời cho thấy xã hội có thực sự coi trọng sự phát triển lành mạnh của trẻ em hay không.

“Với vai trò là cơ quan báo chí chủ lực của Thủ đô, Báo Kinh tế & Đô thị ý thức sâu sắc rằng, bảo đảm an toàn cổng trường học không chỉ là câu chuyện tổ chức giao thông, mà còn là nhiệm vụ tuyên truyền, giáo dục và giám sát xã hội quan trọng. Thông qua buổi tọa đàm, chúng tôi đề nghị các chuyên gia tập trung thảo luận và phân tích sâu hơn thực trạng an toàn cổng trường từ nhiều góc độ: pháp lý, quản lý, giáo dục, hạ tầng; nêu lên kinh nghiệm thực tiễn từ các nhà quản lý, chuyên gia, cán bộ cơ sở, thầy cô giáo, phụ huynh;

Từ đó, đề xuất, kiến nghị cụ thể, thiết thực để các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, ngành giáo dục có thể nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế, chính sách, quy trình tổ chức, bảo đảm vừa đúng pháp luật, vừa phù hợp thực tiễn”, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi đề nghị. 

Chia sẻ tại chương trình, Trung tá Nguyễn Tài Nghĩa, Phó Đội trưởng Đội tuyên truyền, điều tra giải quyết TNGT và xử lý vi phạm (Phòng CSGT, Công an TP Hà Nội) cho biết, qua quá trình nghiên cứu, đánh giá, công tác phân luồng giao thông tại cổng trường có những đặc thù riêng, khu vực này thường xuyên xảy xung đột giao thông. Đây còn là khu vực có không gian giới hạn nhưng lại tập trung đông đúc vào một khung giờ ngắn.

“Đối với cấp mầm non và tiểu học, việc ùn tắc tại cổng trường là do phụ huynh đến đón con tập trung cùng một lúc. Còn đối với cấp trung học phổ thông và trung học cơ sở, hầu hết các em đã tự đến trường bằng xe đạp, xe điện và xe máy; đây là độ tuổi rất đáng lo ngại khi các em điều khiển phương tiện đến trường do chủ quan, thậm chí là liều lĩnh. Trước thực tế đó, Phòng CSGT cũng xác định công tác tuyên truyền vào từng nhóm đối tượng cụ thể như nhóm phụ huynh hay học sinh nhằm thay đổi nhận thức cũng như xây dựng văn hoá giao thông tại cổng trường”, Trung tá Nguyễn Tài Nghĩa thông tin.

Phát biểu tại buổi toạ đàm, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy , Chánh văn phòng Ban An toàn giao thông TP Hà Nội cho biết: “Chúng tôi đang phối hợp với các địa phương triển khai mô hình cổng trường học an toàn giao thông. Đơn vị cũng đang rất tích cực để nhân rộng mô hình này tới 126 phường xã. Từ mô hình này, vừa qua Đà Nẵng, Đắk Lắk cũng đã tới Hà Nội để nghiên cứu thực tế nhằm nhân rộng mô hình này tại các địa phương”.

Bà Thuỷ cho biết thêm, giai đoạn 2021–2030, Hà Nội yêu cầu tất cả các trường trên địa bàn rà soát và chủ động xây dựng giải pháp đảm bảo an toàn giao thông: sơn vạch kẻ đường, dựng cọc tiêu, bổ sung biển báo, bố trí điểm đỗ xe cho phụ huynh. Mục tiêu đến năm 2045, 100% cổng trường học tại Thủ đô được áp dụng mô hình an toàn giao thông chuẩn hóa.