Số liệu của Sở Công thương tỉnh Lạng Sơn cho biết, đến sáng 23/12, lượng xe còn tồn tại 3 cửa khẩu (Hữu Nghị, Tân Thanh và Chi Ma) là 4.460 xe. So với lượng xe tồn cách đó một ngày thì số xe tồn tăng thêm 50 xe. Trong đó, cửa khẩu Tân Thanh hiện vẫn tạm dừng thông quan, còn cửa khẩu Chi Ma đã bắt đầu thông quan trở lại từ ngày 22/12.
Tại cửa khẩu Hữu Nghị, năng lực thông quan 150-200 xe một ngày. Lượng xe tồn ở cửa khẩu này 1.447 xe, trong đó có 297 xe hàng chờ xuất khẩu và tồn tại bãi trung chuyển là 1.150 xe. Sau một ngày mở thông quan trở lại, năng lực thông quan tại cửa khẩu Chi Ma không nhiều, xuất được 7 xe (xe không của Trung Quốc vào sang tải), nhập khẩu 27 xe. Hiện lượng xe tồn tại khu vực cửa khẩu là 609 xe.
Do dừng thông quan nên hiện số xe chở nông sản tại cửa khẩu Tân Thanh lên tới 2.404 xe, trong đó tồn nhiều nhất tại khu phi thuế quan là 1.092 xe; bãi Bảo Nguyên 1.000 xe và các bãi khác hơn 300 xe. Các mặt hàng tồn tại các cửa khẩu chủ yếu là thanh long Bình Thuận, dưa hấu Quảng Ngãi, chuối xanh Tiền Giang, mít Đắk Lắk, xoài Bình Định...
Ngoài nông sản, hàng chở linh kiện điện tử cũng bị dồn lại do các cửa khẩu tắc nghẽn tại cửa khẩu Hữu Nghị. Sở Công thương tỉnh Lạng Sơn vẫn khuyến cáo các doanh nghiệp (DN), đơn vị liên quan cân nhắc xem xét, bố trí thời gian hợp lý để đưa hàng đến các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn để xuất khẩu.
Còn tại Quảng Ninh, cửa khẩu Đông Hưng (cặp cửa khẩu với cửa khẩu Móng Cái, Quảng Ninh) cũng đang dừng thông quan do liên quan tới phòng dịch Covid-19. Tình trạng ùn ứ tại đây không nghiêm trọng như Lạng Sơn, nhưng Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh cho biết, đang trực 24/24 để hướng dẫn và giải quyết thủ tục cho DN. Tỉnh Quảng Ninh cũng yêu cầu các DN kinh doanh dịch vụ kho bãi chia sẻ khó khăn với DN xuất khẩu.
Thực tế, ùn ứ nông sản Việt ở các cửa khẩu với Trung Quốc đã xảy ra nhiều lần, nhưng lần này số lượng hàng ùn ứ lớn nhất. Ông Âu Anh Tuấn, Cục trưởng Quản lý giám sát Hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, trong bối cảnh Trung Quốc siết chặt quản lý dịch bệnh, số lượng tài xế sẵn sàng làm lái xe trung chuyển cũng không tăng được nhiều.
Ông Tuấn cũng lưu ý các DN kiểm soát chặt từ khâu thu hoạch, phân loại, đóng gói, bốc xếp hàng hoá, đúng quy chuẩn về phòng dịch Covid-19. Đồng thời, chỉ nên vận chuyển hàng hóa lên cửa khẩu khi đã ký hợp đồng mua bán với đối tác Trung Quốc.
Bộ Công thương cũng khuyến cáo các DN không đưa hàng lên cửa khẩu và chuyển nhanh sang xuất khẩu chính ngạch, hạn chế xuất khẩu tiểu ngạch.
Trao đổi với báo chí, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết rất nhiều DN kinh doanh rau, quả đang chịu thiệt hại nặng. Một số loại nông sản quá ngày bảo quản đang phải đổ bỏ vì hư hỏng như mít, dưa hấu...
Để giảm ùn tắc và giải phóng hàng ở các cửa khẩu Lạng Sơn, cơ quan chức năng Việt nên kiểm tra nhanh các xe hàng. Nếu xe nào chất lượng không còn đảm bảo cho quay đầu để giảm ùn ứ. Ngoài ra, Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ tiền xăng dầu cho các xe hàng bị hư hỏng họ để họ yên tâm quay đầu.