Viện Kiểm sát đánh giá, bị cáo Trần Ngọc Hà - cựu Chủ tịch HĐTV VEAM gây thất thoát hơn 130 tỷ đồng của Nhà nước, song chưa thành khẩn khai nhận hành vi.
Viện Kiểm sát đề nghị mức án cho 17 bị cáo
Sau 3 ngày xét xử, chiều 20/5, đại diện Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội đã đề nghị mức án với 17 bị cáo trong vụ án sai phạm về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Theo đó, với 16 bị cáo phạm tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí”, Viện Kiểm sát đề nghị Tòa án nhân dân TP Hà Nội tuyên phạt bị cáo Trần Ngọc Hà - cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên, nguyên Tổng Giám đốc Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM) 15-16 năm tù; Bị cáo Lâm Chí Quang - cựu Tổng Giám đốc VEAM 10-11 năm tù; Bị cáo Vũ Từ Công - cựu Kế toán trưởng VEAM 8-9 năm tù; Bị cáo Đào Quốc Việt - cựu Giám đốc Công ty cổ phần vận tải và thương mại VEAM - Vetranco 13-14 năm tù; Bị cáo Trần Quang Tiến - cựu Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Tập đoàn Đại Nam 16-18 năm tù; Bị cáo Ngô Văn Tuyển - cựu Phó Tổng Giám đốc, thành viên HĐQT VEAM 6-7 năm tù. 10 bị cáo còn lại bị đề nghị mức án từ 2 năm tù treo đến 12 năm tù.
Với bị cáo Nguyễn Văn Khôi, Viện Kiểm sát đề nghị mức án 24-30 tháng tù treo tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Viện Kiểm sát nhận thấy, các bị cáo là người có chức trách, được giao nhiệm vụ quản lý tài sản lớn của nhà nước. Tuy nhiên, các bị cáo đã không thực hiện hết chức trách nhiệm vụ được giao, vi phạm một loạt các hành vi về quản lý, sử dụng vốn nhà nước. Các bị cáo cố tình thực hiện trái với các quy định của VEAM.
Hành vi của các bị cáo gây thiệt hại, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế. Ngoài ra, sai phạm đó còn tác động gián tiếp quá trình phát triển nhanh và ổn định của nền kinh tế. Trong đó, bị cáo Trần Ngọc Hà có vai trò chính, thực hiện hành vi phạm tội nhiều lần. Viện Kiểm sát cho rằng, bị cáo Hà trực tiếp gây ra thiệt hại là hơn 130 tỷ đồng. Song tại tòa, bị cáo chưa thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội nên cần áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc.
Theo đại diện Viện Kiểm sát, hành vi của bị cáo Trần Ngọc Hà và 15 đồng phạm khác đã phạm vào tội “vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí”.
Sai phạm về quản lý vốn, gây thất thoát hơn 380 tỷ đồng
Viện Kiểm sát xác định, VEAM có đại diện chủ sở hữu là Bộ Công thương (trong đó vốn nhà nước hơn 88%). Vetranco là công ty con của VEAM.
Vốn điều lệ của Vetranco năm 2010 là 10 tỷ đồng, năm 2012 là 12,5 tỷ đồng, trong đó VEAM chiếm 51% cổ phần nên VEAM chỉ được bảo lãnh thanh toán cho Vetranco tối đa năm 2010 là 5,1 tỷ đồng và năm 2012 là 6,375 tỷ đồng. Tuy nhiên, VEAM đã ký các cam kết và hợp đồng bảo lãnh cho Vetranco với tổng hạn mức 193 tỷ đồng.
Từ việc bảo lãnh, VEAM bị các ngân hàng cưỡng thu số tiền hơn 23 tỷ đồng và VEAM phải cho Vetranco vay để thanh toán nợ các ngân hàng số tiền hơn 52 tỷ đồng, gây thiệt hại cho VEAM tổng số tiền hơn 66 tỷ đồng.
Mặt khác, VEAM không phải là pháp nhân có chức năng tín dụng theo quy định của Luật các tổ chức tín dụng, do đó, VEAM cho Vetranco vay tiền là trái pháp luật.
Cụ thể, từ năm 2011-2013, bị cáo Vũ Từ Công tham mưu, đề xuất, soạn thảo văn bản trình ông Lâm Chí Quang ký 4 chứng thư bảo lãnh thanh toán cho Vetranco vay 193 tỷ đồng tại Vietinbank Chi nhánh Hà Nội, Agribank Chi nhánh Hoàng Mai, BIDV Sở giao dịch 3 và tại Agribank Chi nhánh Long Biên.
Đến hạn thanh toán, Vietranco không trả được nợ vay nên VEAM bị các ngân hàng cưỡng thu hơn 23 tỷ đồng và VEAM phải cho Vetranco vay để thanh toán nợ các ngân hàng số tiền hơn 52 tỷ, gây thiệt hại cho VEAM tổng số tiền hơn 66 tỷ đồng.
Cáo trạng xác định bị cáo Trần Ngọc Hà biết và tạo điều kiện cho Lâm Chí Quang, Vũ Từ Công thực hiện việc bảo lãnh, cho vay trái quy định gây thiệt hại cho VEAM số tiền 66 tỷ đồng.
Ngoài ra, vào năm 2016, dự án “Đầu tư sản xuất máy kéo 4 bánh hạng trung” của VEAM đang ở giai đoạn chuẩn bị đầu tư và chưa được Bộ Công thương xem xét, quyết định đầu tư, nhưng ông Trần Ngọc Hà vẫn ký kết Hợp đồng cung cấp Li-xăng với Công ty ISEKI (Nhật Bản) và thanh toán 2 đợt, số tiền 2,5 triệu USD, nhưng sau đó không có căn cứ thu hồi, gây thiệt hại cho VEAM hơn 56 tỷ đồng.
Năm 2015, ông Trần Ngọc Hà tự ý quyết định hợp tác với Công ty T-King (Trung Quốc) thực hiện kế hoạch đầu tư phát triển sản phẩm xe ô tô tay lái bên phải để xuất khẩu sang Sri Lanka nhưng không có Nghị quyết của HĐTV VEAM, không nằm trong kế hoạch sản xuất kinh doanh đã được phê duyệt của VEAM.
Ông Hà đã quyết định việc chuyển tạm ứng cho Công ty T-King tổng số tiền 400.000 USD để T-King nghiên cứu, phát triển các bộ linh kiện xe ôtô tay lái bên phải. Do kế hoạch nêu trên không thực hiện được và không thu hồi được khoản đã tạm ứng nên VEAM bị thiệt hại số tiền hơn 9 tỷ đồng. Tổng cộng số tiền thiệt hại trong vụ án là hơn 380 tỷ đồng.
Hôm nay (21/5), tòa tiếp tục làm việc.