Đã ngừng đập một trái tim suốt đời vì Việt Nam

Lãnh tụ Cuba Fidel Castro.

Trong chuyến thăm đầu tiên tới Việt Nam- chính Fidel chứ không phải ai khác là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam năm 1973. Những tình cảm mà Fidel Castro dành cho Việt Nam chính là những tình cảm của một người bạn thân thiết; một người đồng chí thủy chung và một người anh em son sắt.

Với nhiều thế hệ người Việt, không ai có thể quên câu nói bất hủ của Fidel: «Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình». Nhớ lại cuộc mít tinh của 33 vạn quần chúng ngay tại quảng trường cách mạng Havana năm 1966, nguyên Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Đình Bin tâm sự: Tôi biết, đây là lời nói xuất phát từ đáy lòng, từ trái tim của nhà cách mạng, lãnh tụ của nhân dân Cuba. Câu nói xuất phát từ trái tim ấy không chỉ khiến trái tim của những người cách mạng Cuba rung động mà nó còn là câu nói thức tỉnh những con người, những trái tim lương tri trên toàn thế giới đứng lên đấu tranh cùng với cuộc chiến tranh chính nghĩa của Việt Nam thời chống Mỹ.

Trở lại với lịch sử để thấy, Cuba của Fidel cũng là quốc gia đầu tiên công nhận Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (năm 1961) ; quốc gia đầu tiên lập Ủy ban đoàn kết với Việt Nam năm 1963; quốc gia đầu tiên lập sứ quán bên cạnh Mặt trận Dân tộc giải phóng năm 1967 và cùng năm đó Cuba lấy năm 1967 là « Năm Việt Nam anh hùng ».

Thế nhưng cũng phải 7 năm sau ngày lãnh tụ Cuba phát biểu trong cuộc mít tinh tại Quảng trường Havana, đến tháng 9 năm 1973, nhà lãnh đạo cách mạng Cuba mới có chuyến đi thăm Việt Nam đầu tiên mà lại vào vùng giải phóng đầu tiên của chúng ta. Tiếng là vùng giải phóng nhưng chưa im hẳn tiếng súng. Ấy là bởi, ông muốn đến; muốn nhìn tận mắt sự khốc liệt vẫn đang hằn in rõ nét trên mỗi con đường của đất thép Quảng Trị. Và sự có mặt của ông hơn mọi lời động viên đã góp phần giúp cho quân chủ lực Việt Nam tại Quảng Trị khi ấy thêm quyết tâm chiến đấu và chiến thắng.

Sau này, vào các năm 1995 và năm 2003, Fidel Castro còn đến thăm Việt Nam thêm 2 lần nữa. Chuyến đi nào cũng như chuyến trở về của một người con xa quê hương nhiều năm. Tình cảm giữa Fidel với đất nước và con người Việt Nam vì thế càng thêm gắn bó. Nói tới Fidel trong tâm trí người Việt Nam nhiều thế hệ đó là nói tới những tình cảm chân thành và sự quý trọng.

Năm 2013, nhân kỷ niệm 40 năm chuyến đi lịch sử tới vùng giải phóng miền Nam Việt Nam, Fidel Castro đã viết trong chuyến đi lịch sử tới Quảng Trị. Và, ông nhắc lại những gì đã viết trong một bài viết trước đó vào năm 2008 cũng về chuyến đi ấy: “Chúng tôi đã gặp các người lính trẻ Việt Nam đầy vinh quang trong cuộc tấn công Quảng Trị. Điềm tĩnh, kiên quyết, rám nắng Mặt Trời và chiến tranh, một cái nheo nhẹ trên mi mắt của một tiểu đoàn trưởng, không thể hiểu được tại sao họ có thể chịu đựng được nhiều bom đạn đến thế. Họ xứng đáng được ngưỡng mộ”.

Giống như Fidel, giống như những người bạn Cuba, với Việt Nam, Cuba vẫn luôn ở trong trái tim Việt Nam.

Trải qua những thăng trầm của lịch sử, trải qua hơn nửa thế kỷ kể từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao tình đoàn kết, hữu nghị anh em và hợp tác toàn diện vẫn là dòng chủ lưu trong quan hệ song phương. Một thứ tình cảm anh em gắn bó keo sơn mà độ dài về khoảng cách và hoàn cảnh lịch sử đã không thể chia cắt hai nước Việt Nam- Cuba. Trong thời chiến Cuba giúp Việt Nam cả về tinh thần và vật chất để có lực chiến đấu và chiến thắng đế quốc Mỹ. Trong thời bình, đất nước Cuba khó khăn do gặp phải bao vây, cấm vận thì Việt Nam dù nghèo nhưng bằng sự giúp đỡ chí tình đã góp phần động viên những người anh em Cuba vượt qua khó khăn.

Mới đây nhất, trong chuyến thăm chính thức tới Cuba, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã đến chào lãnh tụ cách mạng Cuba Fidel Castro. Chủ tịch nước Trần Đại Quang trân trọng chuyển đến lãnh tụ cách mạng Cuba lời chào đồng chí anh em thân thiết và lời chúc sức khỏe của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, các vị lãnh đạo và nguyên lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước ta. Chủ tịch nước cũng đã khẳng định: Lãnh đạo và nhân dân Việt Nam luôn ghi nhớ và đánh giá cao công lao, đóng góp to lớn của Fidel Castro vào việc thiết lập, vun đắp và phát triển mối quan hệ đoàn kết anh em và hợp tác toàn diện giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam – Cuba suốt hơn nửa thế kỷ qua. Nhà lãnh đạo Việt Nam cũng nhấn mạnh: Việt Nam kiên định ủng hộ sự nghiệp cách mạng chính nghĩa của nhân dân Cuba anh em và coi trọng tiếp tục tăng cường mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước.

Một chuyến thăm góp phần làm sâu sắc hơn nữa quan hệ anh em truyền thống đặc biệt giữa hai nước; những ấn tượng sâu sắc trong các chuyến thăm Việt Nam, đặc biệt là chuyến thăm vùng mới được giải phóng ở Quảng Trị (9/1973) đã được Fidel nhắc lại không sót một chi tiết nào càng cho thấy Việt Nam luôn trong trái tim Fidel và trong trái tim của những người bạn Cuba.

Hôm nay, người bạn, người đồng chí, người anh em ấy đã vĩnh biệt chúng ta nhưng di sản của ông sẽ mãi được nhắc đến ở nhiều nơi trên thế giới và sẽ được người dân, những người đồng chí, những người anh em Việt Nam của ông nhớ mãi.

Fidel Castro Ruz sinh ngày 13/8/1926 tại vùng Biran, tỉnh Oriente cũ, nay là tỉnh Holguín ở miền Đông Cuba. Fidel đã lãnh đạo Cách mạng thắng lợi, giành chính quyền tại Cuba ngày 1/1/1959. Từ năm 1959 đến năm 1976, ông giữ cương vị Thủ tướng nước Cộng hòa Cuba; từ năm 1965, thời điểm Đảng Cộng sản Cu-ba chính thức được thành lập, đến tháng 4/2011, ông liên tục giữ cương vị Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba; từ năm 1976 đến năm 2008, ông đều được bầu vào Quốc hội của Chính quyền Nhân dân và được bầu làm Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hòa Cuba. Ngày 31/7/2006, vì lý do sức khỏe, đồng chí Fidel đã trao quyền lãnh đạo đất nước cho nhà lãnh đạo Raúl Castro.

Nhà lãnh đạo cách mạng Cuba Fidel Castro đã được Đảng và Nhà nước ta trao tặng Huân chương Sao Vàng vào năm 1982 và Huân chương Hồ Chí Minh vào năm 1989.

Theo dự kiến, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu Cấp cao Đảng và Nhà nước Việt Nam dự Lễ Truy điệu nguyên Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, nguyên Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng nước Cộng hoà Cuba, Lãnh tụ của nhân dân Cuba Fidel Castro Ruz từ ngày 28 đến 30/11 tới đây.