Đảm bảo An ninh nguồn nước trong kỷ nguyên biến động

Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức liên quan đến nước. (Ảnh: Đức Anh).

Liên Hợp Quốc đã đưa ra mục tiêu nước toàn cầu năm 2015 là “Đảm bảo an ninh nguồn nước cho phát triển bền vững”. Đây cũng là năm mà vấn đề an ninh nguồn nước được đề cập tại nhiều diễn đàn, hội nghị khoa học trên thế giới.

Thách thức an ninh nguồn nước

Theo Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải: Thế giới hiện nay đang bước vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của sự biến động về mô hình phát triển kinh tế, về nguồn nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu, gia tăng các mâu thuẫn trong khai thác, sử dụng nguồn nước, đặc biệt là nguồn nước xuyên quốc gia do nhu cầu sử dụng nước của mỗi quốc gia ngày càng tăng. Theo báo cáo của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế, nhu cầu về nước vào năm 2050 sẽ tăng lên 55%. Sự biến động này đang nảy sinh sự thách thức to lớn cho sản xuất, đời sống và an ninh toàn cầu.

Nói về thách thức liên quan đến nguồn nước, Phó Thủ tướng khẳng định đã tồn tại xuyên suốt lịch sử phát triển của nhân loại. Ngày nay vấn đề đó đang ngày càng trở nên cấp bách, gay gắt, mang tính chiến lược và mang tầm toàn cầu hơn bao giờ hết. Trước hết đó là vì nguồn nước tác động trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của mọi người dân, từng quốc gia. Sự gia tăng dân số thế giới nhanh chóng đang làm cho nhu cầu chính yếu về nước, lương thực và năng lượng tăng lên mạnh mẽ.

Theo số liệu thống kê của Liên Hợp Quốc thì hiện nay có hơn 1 tỷ người trên thế giới không có nước sạch để dùng. Hơn 100 quốc gia và khu vực bị thiếu nước với mức độ khác nhau, trong đó có 43 quốc gia thiếu nước nghiêm trọng… Những thách thức tiếp sau là sự phụ thuộc mạnh mẽ vào nguồn nước, các con sông liên quốc gia; quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa mạnh mẽ đang làm suy thoái nguồn nước, trong khi việc sử dụng quản lý nguồn nước và xử lý các vấn đề ô nhiễm chưa được coi trọng thỏa đáng; đặc biệt là biến đổi khí hậu đang làm cho thách thức về nguồn nước trở nên phức tạp và rất khó lường.

Thứ trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Thái Lai chia sẻ: Việt Nam là quốc gia có đường bờ biển dài, khoảng 3.260 km và chạy dọc theo lãnh thổ. Tuy nhiên tài nguyên nước của Việt Nam không quá dồi dào và chỉ đạt mức trung bình so với các quy chuẩn quốc tế.

Trong khi đó dân số Việt Nam đang đứng thứ 3 Đông Nam Á và thứ 13 trên thế giới, cùng với tốc độ tăng trưởng kinh tế, đô thì hóa ngày càng mạnh mẽ, Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức liên quan đến nước. Những thách thức đó sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn khi Việt Nam được dự báo là 1 trong 5 quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do biến đổi khí hậu và nước biển dâng.

Nỗ lực đảm bảo an ninh nguồn nước

Để đạt được mục tiêu đảm bảo an ninh nguồn nước trong kỷ nguyên biến động, Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực quản lý tổng hợp, tập trung 6 nhiệm vụ trọng tâm, như: hoàn thiện chính sách, pháp luật, chiến lược về tài nguyên nước nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng nước hợp lý, tiết kiệm tài nguyên nước và phóng chống có hiệu quả các tác hại do nước gây ra; Tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là hợp tác với các quốc gia ở thượng nguồn để cùng bảo vệ, chia sẻ, khai thác công bằng, hiệu quả nguồn tài nguyên nước; Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của xã hội về an ninh nguồn nước, trách nhiệm bảo vệ và sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả…

Từ mục tiêu giải quyết những thách thức liên quan đến nước, hội thảo đã thu hút được gần 100 bài báo cáo khoa học, tham luận từ gần 20 nước như: Nhật Bản, Hà Lan, Italia, Đức… Các tham luận tập trung vào những vấn đề liên quan đến an ninh nguồn nước như sáng kiến quản lý nước thông minh, quản lý rủi ro tài nguyên thiên nhiên, kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu…

Đánh giá cao sáng kiến tổ chức hội thảo và triển lãm, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải mong rằng mỗi địa phương, mỗi ngành, đoàn thể, cá nhân sẽ tiếp tục phát huy các sáng kiến nhằm đảm bảo an ninh nguồn nước, góp phần vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo, mang lại công bằng xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và bảo vệ nguồn nước, góp phần đạt được mục tiêu nước toàn cầu “đảm bảo an ninh nguồn nước cho phát triển bền vững”.