Đầu năm học, ‘nặng gánh’ với các khoản thu

Nhiều khoản thu gắn mác “tự nguyện”

Sau ngày khai giảng, nhiều trường học bắt đầu triển khai họp phụ huynh với các khoản thu đầu năm học mới. Trong đó có không ít các khoản thu khiến phụ huynh băn khoăn như: tiền mua điều hòa, tiền mua ti vi, tiền vở ghi… và những khoản thu gắn mác tự nguyện khác.

Năm học 2023-2024 dù đã bắt đầu được 1 tuần nhưng câu chuyện thu chi đầu năm học của Trường Tiểu học Văn Luông (huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ) từ năm học trước vẫn chưa chấm dứt bởi những mâu thuẫn còn tồn tại.

Trước đó, Báo Đại Đoàn Kết có thông tin, sáng 24/7, hàng chục phụ huynh đã kéo đến tụ tập trước cổng Trường Tiểu học Văn Luông để phản đối, yêu cầu làm rõ các khoản thu trong năm học 2022-2023.

Nguyên nhân được cho là do phụ huynh bức xúc, cho rằng các khoản thu không hợp lý và muốn rõ việc nhà trường đã chi số tiền này như thế nào.

Một số khoản thu mà phụ huynh thắc mắc, muốn làm rõ là: Sửa chữa điện và mạng (70.000 đồng); ủng hộ cơ sở vật chất (450.000 đồng); vệ sinh thu gom rác thải (90.000 đồng); thuê bảo vệ (90.000 đồng); hỗ trợ các cuộc thi (100.000 đồng), quỹ lớp và giấy kiểm tra (150.000 đồng); tiền học buổi 2 (840.000 đồng)...

Qua kết luận kiểm tra của UBND huyện Tân Sơn, xác minh có 9 khoản thu thỏa thuận, vận động tài trợ tại Trường Tiểu học Văn Luông là đúng quy định. Tuy nhiên, việc quản lý, sử dụng các khoản vận động tài trợ để mua sắm một số bàn ghế cho học sinh còn chậm chưa đúng kế hoạch. Ông Nguyễn Trọng Vinh - nguyên Hiệu trưởng trường Tiểu học Văn Luông đã bị xử lý kỷ luật. Song tới thời điểm này, nhiều phụ huynh vẫn chưa hài lòng.

Câu chuyện về các khoản thu của các nhà trường không mới nhưng luôn nhức nhối mỗi dịp đầu năm học bởi thực tế ngoài quỹ trường, quỹ lớp, một số trường đưa ra nhiều khoản thu khác, khiến gia tăng gánh nặng cho phụ huynh.

Trước thềm năm học mới, thông tin phản ánh trên mạng xã hội của phụ huynh lớp 1A5, Trường Tiểu học Hữu Hòa (huyện Thanh Trì, Hà Nội) về việc “phụ huynh muốn lắp điều hòa cho con thì phải cam kết tặng lại nhà trường, nếu không tặng thì không được lắp” cũng gây xôn xao dư luận.

Trường học được phép thu những khoản gì đầu năm học?

Để tránh tình trạng lạm thu, đầu năm học, nhiều sở GDĐT đã đưa ra văn bản quy định rõ các khoản được phép thu chi trong nhà trường.

Tại Hà Nội, về khoản thu học phí, theo Sở GDĐT Hà Nội, các cơ sở giáo dục công lập thu học phí theo Nghị quyết số 03/2023/NQ-HĐND ngày 4/7/2023 của HĐND thành phố quy định mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn TP Hà Nội năm học 2023-2024.

Theo đó, 9 khoản tiền được phép thu đầu năm học 2023 - 2024 gồm: Thu, chi phục vụ bán trú; Thu, chi học 2 buổi/ngày; Thu, chi học phẩm; Thu, chi nước uống học sinh; Thu Bảo hiểm y tế học sinh; Thu chi dạy thêm, học thêm trong nhà trường; Thu chi viện trợ, quà biếu, tặng, cho; Thu chi tài trợ; Các khoản thu về quần áo đồng phục, quần áo thể dục thể thao, phù hiệu.

Về các khoản thu khác, các cơ sở giáo dục công lập thực hiện theo Quyết định số 51/2013/QĐ-UBND của UBND thành phố ban hành quy định về thu, sử dụng các khoản thu khác trong các cơ sở giáo dục phổ thông công lập của thành phố Hà Nội, trừ điều 11.

Các cơ sở giáo dục thực hiện thu, chi các khoản thu khác phải bảo đảm nguyên tắc thu đủ, chi đủ, đúng mục đích, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, thu nhập trên từng địa bàn.

Mức thu căn cứ trên cơ sở dự toán chi phí, nội dung chi, phải được thỏa thuận bằng văn bản của cha mẹ học sinh trên tinh thần tự nguyện, có sự thống nhất của ban giám hiệu nhà trường và cơ quan quản lý cấp trên (UBND quận, huyện, thị xã hoặc Sở GDĐT theo phân cấp quản lý) trước khi ban hành.

Tại TPHCM, Sở GDĐT quy định 26 khoản thu, thuộc 4 nhóm chính, bao gồm: Các khoản thu phục vụ cho hoạt động giáo dục ngoài giờ học chính khóa theo quy định; Các khoản thu phục vụ cho hoạt động giáo dục thực hiện theo các đề án được phê duyệt; Các khoản thu dịch vụ phục vụ cho hoạt động bán trú; Các khoản thu hỗ trợ cho cá nhân học sinh.

Mức thu được áp dụng với 2 nhóm học sinh: Nhóm 1 là học sinh tại các trường ở TP.Thủ Đức và các quận: 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Gò Vấp, Tân Bình, Tân Phú, Bình Tân. Nhóm 2 là học sinh tại các trường ở các huyện: Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi, Nhà Bè và Cần Giờ.

Tiến tới mọi khoản thu không dùng tiền mặt

Về biện pháp tránh lạm thu ở các trường đầu năm học mới, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8/2023 diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn cho biết, với giáo dục phổ thông, Bộ đã ban hành đầy đủ văn bản, thông tư hướng dẫn

Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, văn bản đã có, các địa phương, các trường phổ thông phải tăng cường thanh tra, kiểm tra để tránh hiện tượng lạm thu dưới mọi hình thức. Tiến tới mọi khoản thu không dùng tiền mặt, qua đó sẽ khắc phục một phần vấn đề lạm thu ở các trường học. Bộ GDĐT sẽ đề nghị Chính phủ có văn bản pháp lý để quy định bắt buộc việc này.