Nhờ thực hiện kịp thời, đồng bộ các chính sách dân tộc, những năm qua, đời sống kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi tỉnh Phú Yên có những thay đổi tích cực. Trong đó, tỉnh đã đẩy mạnh thực hiện Dự án 1, hỗ trợ hộ nghèo xây dựng nhà ở, đất ở, đất sản xuất trong đồng bào DTTS.
Vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Phú Yên là địa bàn cư trú của 33 dân tộc anh em, trong đó có 32 DTTS tại 3 huyện: Sông Hinh, Sơn Hòa và Đồng Xuân. Đây là nơi sinh sống của 32 DTTS, trong đó chủ yếu là dân tộc Ê Đê, Ba Na và Chăm. Nhờ thực hiện kịp thời, đồng bộ các chương trình, chính sách dân tộc nên đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh đã có những đổi thay tích cực.
Vì vậy, để tập trung nguồn lực chăm lo cho đồng bào DTTS, trong năm 2024, nguồn ngân sách Trung ương của Chương trình MTQG 1719, tỉnh Phú Yên được phân bổ hơn 341,29 tỉ đồng. Đến hết quý III, các đơn vị, địa phương thụ hưởng chương trình đã giải ngân hơn 44 tỉ đồng. Từ nguồn vốn đầu tư thuộc Chương trình 1719, toàn tỉnh Phú Yên đã hỗ trợ nhà ở cho 65 hộ DTTS nghèo; hỗ trợ 3 dự án bố trí sắp xếp ổn định dân cư các xã vùng đồng bào DTTS và miền núi; đầu tư, nâng cấp 187 công trình giao thông, trường học, thủy lợi, văn hóa, thể thao... Các địa phương cũng đang tiếp tục rà soát thiết lập 3 địa điểm hỗ trợ đồng bào DTTS ứng dụng công nghệ thông tin tại UBND các xã đặc biệt khó khăn thuộc 2 huyện Sông Hinh và Đồng Xuân.
Đối với nguồn vốn sự nghiệp, các địa phương trên địa bàn tỉnh cũng thực hiện hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 40 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 1.217 hộ; mở lớp học xóa mù chữ giai đoạn 1 cho 230 người; mở 21 lớp nâng cao năng lực cho cộng đồng và cán bộ các cấp triển khai thực hiện chương trình cho 1.680 học viên; hỗ trợ thiết bị cho 4 nhà văn hóa thôn; hỗ trợ trang phục truyền thống DTTS cho 5 thôn, buôn...
Tại cuộc giám sát thực hiện Chương trình MTQG 1719 do Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Phú Yên Đỗ Thị Như Tình làm trưởng đoàn tại 3 huyện miền núi Sơn Hòa, Sông Hinh và Đồng Xuân vừa được tổ chức mới đây cho thấy, từ năm 2023 đến nay, các nội dung thành phần của chương trình đã đi sâu và bao phủ hầu hết các mặt của đời sống xã hội. Các nguồn lực, chính sách của chương trình đã tập trung đầu tư phát triển các công trình hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh tại địa bàn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào DTTS và miền núi. Đây còn là chương trình mang tính tổng thể đang phát huy các nguồn lực, tạo ra nhiều cơ hội cho đồng bào DTTS nâng cao đời sống vật chất, tinh thần.
Tiêu biểu như tại huyện Sông Hinh, trong 3 năm (từ 2022 - 2024), tổng nguồn vốn thực hiện Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn huyện là hơn 148 tỉ đồng. Theo đó, huyện Sông Hinh đã tập trung thực hiện 10 dự án và tiểu dự án trên địa bàn 10 xã, thị trấn. Đến nay, toàn huyện đã thực hiện hỗ trợ 108 nhà ở; hỗ trợ 447 hộ nước sinh hoạt phân tán; hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 88 hộ. Cùng với đó, huyện cũng đã đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu 4 công trình nước sinh hoạt tập trung, 38 công trình đường giao thông, rãnh thoát nước, trường học, sân vận động. Bên cạnh đó, huyện sẽ đẩy mạnh hỗ trợ phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào DTTS và miền núi với tổng kinh phí hơn 66 tỉ đồng. Công tác đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động, con em vùng DTTS và miền núi luôn được quan tâm và hằng năm được ưu tiên nguồn kinh phí hàng trăm triệu đồng.
Theo ông Trương Văn Phương - Trưởng ban Dân tộc tỉnh Phú Yên, thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc, Ban Dân tộc tỉnh đã xây dựng một số mô hình cụ thể thực hiện chuỗi giá trị để các địa phương lựa chọn, thực hiện. Ngoài ra, Ban Dân tộc cũng yêu cầu các phòng chuyên môn thường xuyên theo dõi, động viên, hướng dẫn các địa phương thực hiện các dự án, đẩy nhanh tiến độ giải ngân, trong đó quan tâm đặc biệt đến Dự án 1. Ngoài ra, các ngành, địa phương liên quan cũng đã tập trung quyết liệt trong việc giải ngân các nguồn vốn, phát sinh vướng mắc đến đâu thì cùng nhau giải quyết đến đấy. Bên cạnh đó, để thực hiện các mục tiêu đề ra, UBND tỉnh Phú Yên chỉ đạo các địa phương tăng cường tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật đối với vùng đồng bào DTTS và miền núi cũng như tăng cường hướng dẫn chuyên môn cho cấp huyện, xã.