Đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi

Nhiều khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân

Sau gần 3 năm triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 đã đạt được một số kết quả bước đầu. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Chương trình cũng còn gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân nguồn vốn.

Bà Đinh Thị Thảo, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình cho biết, cơ chế phân bổ kinh phí sự nghiệp của Chương trình còn bất cập, không giao tổng kinh phí cho cả giai đoạn 2021-2025, kinh phí hằng năm giao chi tiết đến từng dự án, nội dung thực hiện dẫn đến các địa phương rất khó cân đối để thực hiện các mục tiêu của Chương trình và cân đối bố trí vốn đối ứng của ngân sách địa phương.

Vẫn theo bà Đinh Thị Thảo, để việc tổ chức thực hiện Chương trình đảm bảo theo kế hoạch đề ra rất mong các Bộ, ngành Trung ương sớm hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn trên cho các địa phương để kịp thời triển khai thực hiện hoàn thành mục tiêu trong giai đoạn 2023-2025. Trên cơ sở thực trạng, nhu cầu các địa phương cân đối phân bổ chi tiết cho các dự án thành phần, nội dung để đảm bảo thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình.

Còn theo ông Nguyễn Thế Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang cho biết: Việc ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện của một số bộ, ngành trung ương còn thiếu, chưa kịp thời, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện các nội dung, dự án, tiểu dự án thành phần của chương trình và tiến độ giải ngân vốn.

Ngoài ra, một số điều kiện đặc thù tại địa phương cũng dẫn đến nguyên nhân giản ngân nguồn vốn chậm. Ví dụ, trên địa bàn huyện Tu Mơ Rông tỉnh KonTum, mặc dù đã có sự nỗ lực nhưng tiến độ giải ngân các nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn chưa cao bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Theo Phòng Tài chính - Kế hoạch Tu Mơ Rông, trong quá trình triển khai do vướng mắc một số quy định về định mức và hướng dẫn ban hành chậm dẫn đến ảnh hưởng tới quá trình triển khai thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn như: Quy định định mức đất ở, đất sản xuất làm cơ sở xác định hộ gia đình chưa có đất ở; không có hoặc thiếu đất sản xuất.

Đơn cử như Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, đối với dự án 3 về đầu tư hỗ trợ phát triển vùng trồng dược liệu quý thì hiện nay, cơ quan chủ trì được UBND tỉnh giao nhiệm vụ hướng dẫn vấn đề hình thành, vận hành trung tâm giống, chưa có hướng dẫn theo các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh nên huyện chưa có cơ sở để thực hiện bước tiếp theo. Mặt khác giữa các quy định về định mức chi hỗ trợ cho dự án và quản lý tài sản công đối với dự án dược liệu quý còn bất cập giữa các quy định của các Nghị định của Chính phủ và Bộ Y tế khiến việc triển khai gặp nhiều khó khăn.

Trước những tồn tại đó, trong Hội nghị sơ kết công tác dân tộc 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ công tác 6 tháng cuối năm 2023, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh đã chỉ đạo: Trong thời gian tới, Ủy ban Dân tộc, các bộ, ngành tiếp tục đẩy nhanh tháo gỡ khó khăn vướng mắc, hướng dẫn về cơ chế chính sách, trong thực hiện Chương trình MTQG 1719 để thúc đẩy tiến độ giải ngân vốn đầu tư công đạt kế hoạch năm 2023 và Chương trình MTQG 1719 trong 6 tháng cuối năm.

Khắc phục khó khăn, hoàn thành nhiều chỉ tiêu kế hoạch

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Uỷ ban Dân tộc và các Bộ, Ban, ngành Trung ương, địa phương với nhiều giải pháp tích cực để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ triển thực hiện Chương trình đã được đặt ra và thực hiện có hiệu quả.

Tính đến cuối tháng 5, kết quả giải ngân nguồn vốn được giao giai đoạn 2021-2023 thực hiện Chương trình là hơn 7.800 tỷ đồng, đạt 18,54%. Một số tỉnh đạt tỉ lệ giải ngân cao so với bình quân của cả nước là Hà Nội, Hậu Giang, Quảng Ninh, Yên Bái, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Sóc Trăng, Quảng Ngãi… Đến nay, các địa phương đã hoàn thành việc phân bổ nguồn vốn.

Với những giải pháp đồng bộ tích cực, từng bước gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện Chương trình MTQG 1719, tiến độ thực hiện các dự án đã được đẩy nhanh và một số chỉ tiêu ước đến 31/12/2023 hoàn thành, vượt mục tiêu kế hoạch giao như: Tỉ lệ giảm nghèo vùng đồng bào DTTS bình quân đạt 3,40% (đạt so với mức trên 3% mục tiêu kế hoạch giao); tỉ lệ thôn có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; tỉ lệ đồng bào DTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; tỉ lệ lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề; tỉ lệ học sinh trong độ tuổi học tiểu học, THCS, THPT đến trường, người từ 15 tuổi trở lên đọc thông viết thạo tiếng phổ thông…

Việc hoàn thành sớm một số chỉ tiêu như trên vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời giúp địa phương dành nguồn lực cho các mục tiêu khác khó khăn hơn, đòi hỏi mức độ tập trung và thời gian thực hiện dài hơn. Đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu cao hơn để hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ, mục tiêu của Chương trình đã đề ra.