Đề án 'Củng cố và phát triển hệ thống trường PTDTNT': Hiệu quả chưa cao

Thời gian qua, hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú phát triển mạnh.
Tuy nhiên, ở một số địa phương việc triển khai đề án “Củng cố và phát triển hệ thống trường PTDTNT giai đoạn 2011-2015” còn hạn chế

Theo TTCP, qua thanh tra cho thấy quá trình triển khai thực hiện Đề án tại Bộ GD&ĐT và các tỉnh: Bắc Kạn, Lạng Sơn, Sơn La, Lào Cai, Nghệ An, Gia Lai, Đắk Lắk, Bình Định, Bình Phước, An Giang, Trà Vinh và Sóc Trăng còn tồn tại nhiều thiếu sót, vi phạm.

Ban Chỉ đạo Đề án hoạt động còn mang tính hình thức. Những tồn tại và vướng mắc tại các địa phương trong quá trình thực hiện Đề án chưa kịp thời phát hiện, chưa có biện pháp hữu hiệu xử lý và tháo gỡ như: việc quy hoạch mạng lưới trường PTDTNT, kế hoạch sử dụng học sinh dân tộc, việc chậm cấp kinh phí, mức độ biên chế giáo viên và cán bộ quản lý học sinh, chế độ ăn và thưởng cho học sinh DTNT.

Bên cạnh đó, Đề án không có nội dung cung cấp trang thiết bị dạy học cho các trường được xây mới, dẫn đến cơ sở vật chất của các trường không đồng bộ.

Bộ GĐ&ĐT và Ban Chỉ đạo Đề án đã không quy định rõ trách nhiệm của UBND tỉnh trong việc tổ chức và huy động các nguồn lực tại địa phương để lồng ghép thực hiện đầy đủ các hoạt động của Đề án.

Ban Chỉ đạo Đề án cũng chưa xây dựng được hệ thống chỉ số đánh giá riêng vì vậy chưa tổng hợp được đầy đủ số liệu để theo dõi và đánh giá tác động của Đề án.

Cũng theo TTCP cho biết, việc bố trí nguồn vốn cho các dự án đã được phê duyệt còn chậm, thiếu dẫn đến nhiều dự án kéo dài thời gian thực hiện so với kế hoạch đề ra.

Có đề án không thể triển khai được sau khi phê duyệt, gây lãng phí trong đầu tư. Các hạng mục công trình đầu tư xây dựng thuộc hoạt động 1 đạt tỷ lệ rất thấp so với mục tiêu đề ra của Đề án (mới đạt 31,9%).

Ngoài ra, việc tổ chức bồi dưỡng về tiếng dân tộc thiểu số và tập quán về công tác hướng nghiệp tư vấn nghề và dạy nghề truyền thống đạt tỷ lệ rất thấp so với mục tiêu của Đề án (58,57%-21,43%).

Việc cấp phát các tài liệu đã được phát hành cho các trường PTDTNT còn chậm. Chưa xây dựng Website và hệ thống thông tin quản lý các trường PTDTNT phục vụ công tác quản lý, trao đổi thông tin ở cấp vĩ mô và trong hệ thống trường PTDTNT.

Bên cạnh đó, việc kiểm tra, đánh giá kết quả triển khai thực hiện đề án trong phạm vi cả nước còn mang tính hình thức, chủ yếu là hướng dẫn, ghi nhận những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Đề án tại các địa phương.

“Những thiếu sót, khuyết điểm trên cho thấy Bộ GD&ĐT và Ban điều hành Đề án thực hiện chưa đầy đủ nhiệm vụ theo quy định tại Điều 1, và Điểm a, Khoản 2, Điều 2, Quyết định số 1640/QĐ-TTg…”, TTCP khẳng định.

Vẫn theo Kết luận của TTCP, nhiều địa phương chưa chú trọng huy động các nguồn vốn tại địa phương để lồng ghép thực hiện các hoạt động của Đề án, không thành lập Ban điều hành Đề án cấp tỉnh và không xây dựng kế hoạch đào tạo, sử dụng học sinh dân tộc theo quy định.

Việc thực hiện đầu tư xây dựng bổ sung cho các trường PTDTNT đạt tỷ lệ thấp. Các trường PTDTNT được đầu tư xây dựng mới chưa hoàn thành các hạng mục để đưa vào sử dụng chiếm tỷ lệ cao (38%).

TTCP xác định, vi phạm trong việc chấp hành quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng cơ bản còn khá phổ biến ở các dự án đầu tư xây dựng: công tác lập dự toán thiết kế áp sai mã hiệu, sai hệ số, sai đơn giá, tính thiếu hoặc thừa khối lượng; việc áp dụng các chế độ, chính sách trong thanh, quyết toán khối lượng và dự án hoàn thành chưa thực hiện nghiêm túc các quy định về đầu tư xây dựng cơ bản.

Thực hiện một số hạng mục vượt quy mô của dự án nhưng không phê duyệt bổ sung. Tổng số tiền vi phạm được phát hiện qua thanh tra 56 dự án là 8.176,986 triệu đồng. “Các tập thể và cá nhân liên quan đến các vi phạm nêu trên phải kiểm điểm, rút kinh nghiệm và có biện pháp xử lý phù hợp…” - TTCP nêu rõ.

Ngoài ra, TTCP cũng cho rằng, một số vi phạm khác tại các trường như: phân bổ vốn, mua sắm trang thiết bị dạy học, quy định định mức xây dựng cơ bản không đúng quy định của Nhà nước… làm chậm tiến độ thực hiện Đề án tại các địa phương, gây thất thoát lãng phí ngân sách nhà nước.

“Những khuyết điểm vi phạm trên đã làm chậm tiến độ và chất lượng đầu tư xây dựng, ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả dạy và học tại các trường PTDTNT. UBND tỉnh chưa thực hiện đầy đủ nhiệm vụ của mình theo quy định tại Quyết định số 1640/QĐ-TTg…” - TTCP kết luận.

Qua đó, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT rút kinh nghiệm trong công tác chỉ đạo để xảy ra các thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong quá trình thực hiện Đề án tại các địa phương.

Đồng thời, Bộ GD&ĐT kiểm điểm trách nhiệm của các tập thể, cá nhân trong việc chưa thường xuyên hướng dẫn đôn đốc, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các hoạt động của Đề án, chưa xây dựng website và chưa xây dựng được hệ thống cơ sở dữ liệu chung cho hệ thống trường PTDTNT.

Đối với UBND các tỉnh: Lào Cai, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Bình Định, Bình Phước, Nghệ An, Đắc Lắk, An Giang, Sóc Trăng… rút kinh nghiệm trong việc không thành lập Ban điều hành Đề án cấp tỉnh và không xây dựng kế hoạch đào tạo và sử dụng học sinh dân tộc theo quy định.

UBND các tỉnh Bắc Kạn, Lào Cai, Nghệ An, Trà Vinh, Sóc Trăng, Lạng Sơn, Sơn La, Bình Định và Bình Phước thu hồi để tiếp tục đầu tư cho Đề án số tiền 503,010 triệu đồng từ các nhà thầu thi công các dự án đầu tư xây dựng tại địa phương theo danh sách, giảm trừ thanh, quyết toán số tiền 1.527,455 triệu đồng đối với các dự án đầu tư tại địa phương.

TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo nhiều địa phương tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân liên quan đến các vi phạm trong đầu tư xây dựng các trường PTDTNT.