Chuyên đề Dân tộc và Miền núi báo Đại Đoàn Kết đã giới thiệu một số ý kiến đánh giá sơ bộ Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN), cũng như những mục tiêu cơ bản của Đề án. Số Chuyên đề kỳ này xin được giới thiệu những điểm cơ bản của các Dự án trong Đề án.
Phát triển sâm Ngọc Linh và dược liệu quý phù hợp với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
1.DỰ ÁN 1: TẠO SINH KẾ, VIỆC LÀM VÀ NÂNG CAO THU NHẬP CHO NGƯỜI DÂN
a.Tiểu Dự án 1: Phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp gắn với bảo vệ rừng và nâng cao thu nhập cho người dân. Mục tiêu: Khuyến khích bảo vệ rừng, khoanh nuôi tái sinh rừng, trồng rừng, phát triển lâm sản ngoài gỗ gắn với tạo sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân.
b.Tiểu Dự án 2: Phát triển đàn gia súc, gia cầm phù hợp với đặc thù từng vùng, miền. Mục tiêu: Phát triển chăn nuôi gia súc ăn cỏ, gia cầm theo chuỗi giá trị phù hợp với từng vùng, miền nhằm khai thác tiềm năng lợi thế theo hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi có hiệu quả, tạo việc làm nâng cao thu nhập cho hộ dân, góp phần giảm nghèo bền vững vùng đồng bào DTTS&MN.
c.Tiểu Dự án 3: Phát triển cánh đồng cỏ sinh thái kết hợp chế biến thức ăn cho chăn nuôi đại gia súc, gia súc ăn cỏ theo hướng sản xuất ứng dụng công nghệ cao phục vụ đảm bảo cung cấp nguồn thức ăn ổn định quanh năm trên địa bàn các xã vùng cao, vùng đồng bào DTTS&MN.
d.Tiểu Dự án 4: Phát triển sâm Ngọc Linh và dược liệu quý phù hợp với đồng bào DTTS&MN. Mục tiêu: Phát triển các cơ sở sản xuất giống gốc, giống thương phẩm đối với Sâm Ngọc Linh và các loài dược liệu địa phương, đáp ứng nhu cầu phát triển vùng trồng Sâm Ngọc Linh và dược liệu tập trung. Hình thành ít nhất 10 cơ sở sản xuất giống Sâm Ngọc Linh tại Quảng Nam và Kon Tum, 50 cơ sở sản xuất giống Sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu quý khác trên địa bàn các tỉnh vùng đồng bào DTTS&MN khác; Đầu tư phát triển thí điểm 10 vùng nuôi trồng tập trung Sâm Ngọc Linh và xác định tối thiểu 100 loại dược liệu quý, có giá trị kinh tế cao phù hợp với địa bàn các huyện DTTS&MN trong phạm vi cả nước; Thu hút đầu tư ít nhất 100 hợp tác xã, cơ sở sản xuất, chế biến Sâm Ngọc Linh và dược liệu quý…; Giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn các xã, huyện triển khai thực hiện thí điểm Dự án đặc thù phát triển Sâm Ngọc Linh và dược liệu quý trên địa bàn các huyện vùng đồng bào DTTS&MN xuống bằng hoặc cao hơn không quá 10% so với tỷ lệ hộ nghèo chung của vùng đồng bào DTTS&MN.
đ.Tiểu Dự án 5: Phát triển du lịch kết hợp bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc vùng đồng bào DTTS&MN. Mục tiêu: Đầu tư phát triển 100 điểm đến du lịch tiêu biểu vùng đồng bào DTTS&MN theo mô hình du lịch bền vững, có trách nhiệm, bảo đảm cộng đồng vùng đồng bào DTTS&MN được làm chủ và hưởng lợi từ các hoạt động du lịch; Nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chuẩn cơ sở lưu trú vùng đồng bào DTTS&MNMN và hỗ trợ cho khoảng 5.000 cơ sở lưu trú vùng đồng bào DTTS&MNMN đạt chuẩn đón tiếp khách du lịch; Tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến du lịch các vùng đồng bào DTTS&MN…; Ưu tiên đầu tư phát triển mô hình du lịch khám phá, du lịch văn hóa, du lịch trải nghiệm, du lịch cộng đồng tại các bản, làng của đồng bào DTTS theo mô hình lưu trú tại nhà dân (homestay); Xây dựng cơ chế thu hút đầu tư vào điểm du lịch và các bản, làng theo mô hình du lịch cộng đồng; Tăng tỷ lệ lao động trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ trên địa bàn vùng đồng bào DTTS&MN lên 15%, riêng đối với khu vực các điểm đến tiêu biểu vùng DTTS&MN lên 30%; Ít nhất 80% lao động người DTTS hoạt động trong lĩnh vực du lịch được đào tạo, tập huấn các kiến thức, kỹ năng cơ bản về du lịch, dịch vụ; Giảm tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn các xã, huyện có các điểm đến du lịch tiêu biểu xuống bằng hoặc cao hơn không quá 10% so với tỷ lệ hộ nghèo chung của cả nước.
e.Tiểu Dự án 6: Hỗ trợ khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào DTTS&MN. Mục tiêu: Liên kết hoạt động và thành lập mới ít nhất 5 trung tâm tư vấn, ươm tạo doanh nghiệp khởi nghiệp hỗ trợ chuyên sâu cho người DTTS khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp dựa vào chuỗi giá trị; tư vấn và hỗ trợ hoạt động cho ít nhất 50 cửa hàng giới thiệu sản phẩm khởi nghiệp của đồng bào DTTS; Tư vấn và hỗ trợ thành lập mới ít nhất 1.000 doanh nghiệp, hợp tác xã do người DTTS làm chủ; tạo ra ít nhất 10.000 việc làm mới có thu nhập thường xuyên cho người lao động trên địa bàn vùng đồng bào DTTS&MN; 80% doanh nghiệp, hợp tác xã do người DTTS làm chủ…
g.Tiểu Dự án 7: Phát triển kinh tế - xã hội kết hợp với bảo vệ an ninh biên giới với mô hình dân bản gắn với bộ đội biên phòng, đoàn kinh tế quốc phòng. Mục tiêu: Xây dựng mô hình gắn kết giữa dân bản - Bộ đội Biên phòng trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ an ninh biên giới và chủ quyền của đất nước thông qua các hoạt động: giáo dục, y tế, phát triển kinh tế, tuần tra biên giới, tham gia công tác trong bộ máy chính quyền cấp cơ sở…
2.DỰ ÁN 2: QUY HOẠCH, SẮP XẾP ỔN ĐỊNH DÂN CƯ, HỖ TRỢ ỔN ĐỊNH ĐỜI SỐNG VÀ PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT
a.Tiểu Dự án 1: Dự án quy hoạch, sắp xếp ổn định dân cư. Mục tiêu: Hoàn thành việc quy hoạch gắn với sắp xếp và bố trí ổn định dân cư cho 10.000 hộ ở các vùng có nguy cơ cao về thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, dân di cư tự do, khu rừng đặc dụng, phù hợp với quy hoạch xây dựng nông thôn mới, nhằm ổn định và nâng cao đời sống của người dân, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai, di cư tự do; giải quyết việc làm, tăng thu nhập, góp phần giarmn ghèo, bảo vệ môi trường và củng cố quốc phòng, an ninh.
b.Tiểu Dự án 2: Bố trí sắp xếp ổn định dân cư cho hộ DTTS còn du canh, du cư. Mục tiêu: Hoàn thành dứt điểm các dự án định canh định cư theo Quyết định số 1342/QĐ-TTg ngày 25/12/2009 của Thủ tướng Chính phủ.
c.Tiểu Dự án 3: Giải quyết đất ở, nhà ở, nước sinh hoạt, công trình vệ sinh cho hộ gia đình DTTS nghèo. Mục tiêu: Nhằm hỗ trợ cho đồng bào DTTS nghèo có đất ở để ổn định cuộc sống; hỗ trợ làm nhà ở; hỗ trợ đất sản xuất, hỗ trợ nước sinh hoạt; hỗ trợ công trình vệ sinh.
3.DỰ ÁN 3: ĐẦU TƯ CƠ SỞ HẠ TẦNG PHỤC VỤ SẢN XUẤT, KINH DOANH
Dự án 3 là nội dung đầu tư cơ sở hạ tầng xã 135 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 được phê duyệt tại Quyết định 1722/QĐ-TTg ngày 2/9/2016 của Thủ tướng Chính phủ (tiểu dự án 1 thuộc Dự án 2 - Chương trình 135), điều chỉnh tăng định mức đầu tư cho cấp xã, thôn, bản gấp 2 so với hiện nay để đạt được các mục tiêu cụ thể Chương trình đã xác định.
Mục tiêu: Tăng cường cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và dân sinh ở các xã đặc biệt khó khăn, các thôn, bản đặc biệt khó khăn.
4.DỰ ÁN 4: PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC VÀ ĐỘI NGŨ CÁN BỘ NGƯỜI DÂN TỘC THIỂU SỐ
a.Tiểu Dự án 1: Bồi dưỡng kiến thức dân tộc. Mục tiêu: Bồi dưỡng kiến thức dân tộc đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức vùng đồng bào DTTS&MN đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới.
b.Tiểu Dự án 2: Xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc. Mục tiêu: Xây dựng đội ngũ cán bộ dân tộc bảo đảm tỷ lệ hợp lý đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người dân tộc thiểu số tham gia vào các cơ quan của Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập từ Trung ương đến cơ sở.
c.Tiểu Dự án 3: Giáo dục nghề nghiệp, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Mục tiêu: Phát triển giáo dục nghề nghiệp, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng đồng bào DTTS&MN.
(Còn nữa)