Đề nghị Chính phủ làm rõ căn cứ xác định tổng mức vốn Chương trình phát triển văn hoá

Ngày 3/6, Quốc hội nghe Tờ trình và báo cáo thẩm tra về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035.

Theo Bộ trưởng Bộ Văn hoá, thể thao, và du lịch Nguyễn Văn Hùng, nội dung của chương trình gồm 13 mục: (1) Sự cần thiết đầu tư; (2) Cơ sở xây dựng chương trình; (3) Quan điểm; (4) Mục tiêu của Chương trình; (5) Phạm vi, quy mô, đối tượng, thời gian, yêu cầu thực hiện Chương trình; (6) Dự kiến tổng mức vốn và cơ cấu nguồn vốn thực hiện Chương trình; (7) Dự kiến kế hoạch bố trí vốn và tiến độ thực hiện; (8) Chi phí liên quan trong quá trình thực hiện Chương trình và chi phí vận hành sau khi Chương trình kết thúc; (9) Đánh giá sơ bộ tác động môi trường, xã hội và hiệu hiệu quả kinh tế xã hội của Chương trình; (10) Nội dung thành phần của Chương trình; (11) Giải pháp thực hiện; (12) Tổ chức thực hiện Chương trình; (13) Đề xuất, kiến nghị và các Phụ lục kèm theo.

Tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2025-2030 là 122.250 tỷ đồng, gồm: Vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp để thực hiện Chương trình giai đoạn 2025-2030 được bố trí tối thiểu khoảng 77.000 tỷ đồng (chiếm 63%), bao gồm: Vốn đầu tư phát triển: 50.000 tỷ đồng; Vốn sự nghiệp: 27.000 tỷ đồng.

Trong quá trình điều hành, Chính phủ sẽ tiếp tục cân đối ngân sách Trung ương ưu tiên hỗ trợ thêm để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của Chương trình.

Vốn ngân sách địa phương: khoảng 30.250 tỷ đồng (chiếm 24,6%); Trong đó: Vốn đầu tư phát triển: 18.000 tỷ đồng; Vốn sự nghiệp: 12.250 tỷ đồng. Vốn huy động hợp pháp khác: dự kiến khoảng 15.000 tỷ đồng (chiếm 12,4%).

Tổng số vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ cho 3 chương trình mục tiêu quốc gia hiện nay trong giai đoạn 2021-2025 là 192.586 tỷ đồng. So sánh, đối chiếu các nhiệm vụ, chỉ tiêu, mục tiêu của 3 Chương trình mục tiêu quốc gia này với 10 nhóm nội dung thành phần của Chương trình, Chính phủ đề xuất tổng nguồn vốn ngân sách Trung ương của chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2030 là 77.000 tỷ đồng (trong đó 50.000 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển, 27.000 tỷ đồng vốn sự nghiệp). Tổng nguồn vốn này là phù hợp, đảm bảo khả năng đáp ứng nguồn lực của ngân sách nhà nước.

Thẩm tra vấn đề trên, ông Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, giáo dục của Quốc hội cho biết, Ủy ban tán thành với sự cần thiết đầu tư Chương trình như Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình của Chính phủ. Tuy nhiên, tại thời điểm Chính phủ thông qua Hồ sơ về Chương trình, một số quy hoạch quan trọng liên quan tới Chương trình chưa được ban hành. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo sớm ban hành các quy hoạch có liên quan, làm căn cứ để xây dựng Báo cáo khả thi và phương án đề xuất mức vốn đầu tư của Chương trình; đồng thời, tiếp tục rà soát, đánh giá sự phù hợp của Chương trình với các quy hoạch vùng, quy hoạch ngành quốc gia, các quy hoạch có liên quan trực tiếp đến phát triển văn hóa theo quy định của Luật Quy hoạch.

Ủy ban nhận thấy, trong 3 chương trình mục tiêu quốc gia đang triển khai đều có nội dung đầu tư về phát triển văn hóa. Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều Chương trình liên quan đến phát triển văn hóa có nội dung trùng lặp về mục tiêu, đối tượng thụ hưởng, nguồn vốn thực hiện.

Để xử lý việc trùng lặp, Chính phủ kiến nghị chuyển Dự án số 6 của Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi vào Chương trình; các chương trình, dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nhưng chưa được bố trí kinh phí hoặc chưa có kế hoạch triển khai trong giai đoạn 2026-2030 sẽ được thực hiện thống nhất trong Chương trình.

Bên cạnh đó, theo ông Vinh, Ủy ban cơ bản nhất trí với đề xuất của Chính phủ về tổng mức đầu tư và cho rằng việc Chính phủ thống nhất đề xuất bố trí nguồn lực lớn để thực hiện Chương trình đã cụ thể hóa quan điểm, chủ trương của Đảng về phát triển văn hóa.

Có ý kiến cho rằng tổng số vốn dự kiến dành cho Chương trình là khá lớn, cao hơn so với các Chương trình mục tiêu quốc gia đã và đang thực hiện. Đề nghị Chính phủ làm rõ căn cứ để xác định tổng mức vốn của Chương trình.