Đề nghị giữ quy định với hành vi kinh doanh đa cấp bất chính

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long.

Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, Dự thảo Luật bỏ tội danh cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 292 BLHS năm 2015).

Tuy nhiên, trong bối cảnh các hành vi kinh doanh trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông đang có xu hướng tăng mạnh với khả năng gây nguy hại nhanh, quy mô ngày càng lớn và mức độ nguy hiểm ngày càng cao; để góp phần bảo vệ những người làm ăn chân chính, đúng pháp luật, xử lý nghiêm những người cố tình vi phạm pháp luật và thu lời bất chính lớn từ việc vi phạm đó, BLHS năm 2015 đã bổ sung một tội danh mới liên quan để xử lý hành vi cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông đối với 5 nhóm dịch vụ: kinh doanh vàng trên tài khoản, sàn giao dịch thương mại điện tử, kinh doanh đa cấp, trung gian thanh toán, trò chơi điện tử trên mạng và các loại dịch vụ khác mà không có giấy phép hoặc không đúng nội dung được cấp phép.

Chính phủ đã thấy một số vấn đề bất hợp lý như BLHS đã bỏ tội kinh doanh trái phép nhưng Điều 292 lại quy định tội “kinh doanh trái phép trên mạng” là không phù hợp; trong danh mục các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện có đến 267 ngành, nghề nhưng Điều 292 chỉ quy định xử lý hình sự đối với một số ít ngành, nghề trong số đó là có sự bất bình đẳng.

Ngoài ra, quy định này gây ảnh hướng đến chủ trương khuyến khích và phát triển công nghệ thông tin ở nước ta. Do đó, để bảo đảm sự thống nhất, bình đẳng trong chính sách xử lý đối với các hành vi kinh doanh trái phép, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung đã loại bỏ tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông quy định tại Điều 292 của BLHS năm 2015.

Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp cho biết, đa số ý kiến của Ủy ban này tán thành với dự thảo Luật về việc bỏ Điều 292 của BLHS năm 2015.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến đề nghị giữ lại và đưa vào các chương tương ứng quy định hành vi cấm kinh doanh vàng tài khoản (đã được quy định tại Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ); kinh doanh đa cấp bất chính (được quy định tại Nghị định số 45/2014/NĐ-CP của Chính phủ) trên mạng máy tính, mạng viễn thông vì phạm vi ảnh hưởng, tính chất và mức độ nguy hiểm cao cho xã hội, hậu quả lớn, rất khó khắc phục cần phải có quy định để đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm. Đồng thời sửa đổi lại cấu thành: mức thu lợi bất chính, doanh thu cho phù hợp.

Theo Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định, cần giữ lại hành vi cấm kinh doanh vàng tài khoản và kinh doanh đa cấp bất chính. Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải cho biết, Ban nhận được nhiều kiến nghị của cử tri, họ gọi là “cơn ác mộng đa cấp ở các vùng quê”, khó kiểm soát.

“Thứ trưởng Bộ Công thương đã báo cáo Ban Dân nguyện thấy rằng mặt tích cực của bán hành đa cấp như thu thuế, trong khi thực tế hoạt động này có nhiều tác động tiêu cực gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người dân. Do đó cử tri tha thiết giữ lại quy định hành vi kinh doanh đa cấp bất chính”- bà Hải nói. Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng cũng bày tỏ quan điểm đồng tình với bà Hải.

Nói như lời ông Trần Công Phàn, Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao thì “không nên bỏ mà chỉ nên thu hẹp lại phạm vi, chỉ xử lý đối với kinh doanh vàng, và đa cấp bất hợp pháp và thu lời bất chính. Nếu để xảy ra thì nguy hiểm cho xã hội và khó trong công tác quản lý”.