Để người dân tiếp cận thuốc điều trị Covid-19

Chật vật để mua thuốc

3 loại thuốc điều trị Covid-19 sản xuất trong nước chứa hoạt chất Molnupiravir gồm: Thuốc Molravir 400; thuốc Movinavir (Molnupiravir 200 mg) và thuốc Molnupiravir Stella 400mg (Molnupiravir 400 mg) đã được Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã cấp phép lưu hành. Thế nhưng để sử dụng loại thuốc này lại không hề dễ dàng.

Theo quy định hiện hành, để mua được thuốc điều trị Covid-19 có chứa hoạt chất Movinavir, người mua phải được kê đơn và có chỉ định của bác sĩ. Tuy nhiên, thời gian gần đây số ca mắc tăng cao kỷ lục tại Hà Nội và nhiều nơi trên cả nước dẫn đến hệ thống y tế trở nên quá tải, rất nhiều người điều trị tại nhà không thể tiếp cận được loại thuốc này do không đủ điều kiện. Trong trường hợp bất đắc dĩ, nhiều người đã phải bỏ tiền mua thuốc tại “chợ đen” với mức giá cao gấp rưỡi, thậm chí gấp đôi giá thuốc niêm yết.

Có mẹ chồng mắc Covid-19 từ ngày 4/3, tuy nhiên chị Khuất Thị Hương (quận Ba Đình, TP Hà Nội) không thể liên lạc với y tế phường để khai báo do số máy liên tục bận. Gửi thông tin qua số Zalo nhưng đợi 2 ngày vẫn không thấy phản hồi, chị lo lắng ra hiệu thuốc gần nhà mua thuốc điều trị Covid-19 cho mẹ nhưng không được do không có đơn chỉ định của bác sĩ.

“Do mẹ già, lại chưa được tiêm vaccine nên tôi rất lo lắng, 2 ngày đầu kể từ khi phát hiện dương tính, SpO2 của bà luôn dưới 90 nên chúng tôi càng sốt ruột. Nhưng ra ngoài mua thuốc điều trị Movinavir thì không được nên tôi phải nhờ người quen mua hộ với giá 370.000 đồng/hộp”, chị Hương cho hay.

Molnupiravir là thuốc kháng virus điều trị Covid-19 có tác dụng giảm tải lượng virus trong cơ thể, từ đó giảm nguy cơ trở nặng và tử vong. Mặc dù vậy, các chuyên gia cũng khuyến cáo người dân không nên tự ý tìm mua và dùng thuốc trị Covid-19 mà phải dùng theo chỉ định của bác sỹ, tránh tình trạng lạm dụng, tiềm tàng nhiều nguy cơ phản tác dụng với sức khỏe người bệnh.

Cùng cảnh ngộ, anh Nguyễn Văn Hòa (quận Cầu Giấy, TP Hà Nội) cũng chật vật khi tìm mua thuốc điều trị Covid-19 cho người thân vì không có đơn chỉ định của bác sĩ. “Mặc dù đã đưa ảnh chụp quyết định cách ly cho nhân viên quầy thuốc nhưng tôi cũng không mua được thuốc vì không có đơn của bác sĩ. Trong khi bố tôi có bệnh nền và sức khoẻ rất yếu”, anh Hòa chia sẻ.

Cũng theo phản ánh của nhiều người dân, việc mua thuốc Movinavir chính ngạch gặp nhiều khó khăn trong khi theo khuyến cáo, loại thuốc này sử dụng càng sớm càng tốt.

Trái với sự khó khăn khi mua tại các hiệu thuốc, chỉ cần mất thêm một khoản tiền là có thể mua được thuốc điều trị Movinavir dễ dàng trên mạng, thậm chí ship tận nhà mà không cần đơn của bác sĩ.

Cũng theo ghi nhận của PV Đại Đoàn Kết, các nhà thuốc rất khắt khe trong việc bán loại thuốc này dù lúc nào cũng sẵn hàng. Tại nhà thuốc Pharmacity (đường Trần Quốc Vượng), khi hỏi mua thuốc điều trị Covid-19 sản xuất trong nước, PV được yêu cầu phải có đơn chỉ định của bác sĩ, nếu không sẽ chỉ được mua các loại thuốc điều trị thông thường.

Ghi nhận tương tự tại hệ thống Nhà thuốc Tâm An, thuốc kháng virus Molnupiravir chỉ được bán khi người mua có đơn từ bác sĩ. Tất cả các trường hợp còn lại đều được nhân viên từ chối.

Còn tại Nhà thuốc Long Châu (đường Trần Thái Tông, TP Hà Nội), nhân viên tư vấn, mỗi người sẽ chỉ được mua 1 liều, tương đương với 1 hộp thuốc 20 viên, có giá 250.000 đồng nhưng bắt buộc phái đáp ứng một trong ba điều kiện:

Một là, đơn của bác sĩ kê, có chữ ký bác sĩ, dấu của cơ sở khám chữa bệnh. Hoặc người mua có giấy xét nghiệm PCR dương tính, giấy xét nghiệm test nhanh dương tính của cơ sở y tế hoặc xác nhận Covid-19 của trạm y tế phường. Nếu không người bệnh phải cung cấp được video quay lại cảnh thực hiện test nhanh, từ khi bắt đầu test cho tới khi hiển thị lên hai vạch.

Cũng theo các nhân viên y tế tại Nhà thuốc Long Châu, thời gian gần đây số lượng người dân tìm mua thuốc kháng virus điều trị Covid-19 có xu hướng tăng mạnh, tuy nhiên nếu không đáp ứng được các yêu cầu trên thì nhân viên sẽ không bán thuốc.

Vẫn tồn tại nhiều rủi ro

Trả lời PV Báo Đại Đoàn Kết, PGS.TS Nguyễn Huy Nga - nguyên nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng nguyên tắc khi sử dụng thuốc kháng virus Molnupiravir là phải được bác sĩ kê đơn. Dù Bộ Y tế có nỗ lực để người dân tiếp cận với thuốc điều trị được dễ dàng nhưng cũng cần cân nhắc kỹ lưỡng.

Ngoài ra, chuyên gia cũng lo ngại về rủi ro khi để người của hiệu thuốc tự ý kê đơn. “Chẳng hạn như tôi có người nhà mắc Covid-19 rồi ra mua thuốc kháng virus về điều trị mà không may tử vong thì ai chịu trách nhiệm?”, ông Nga đặt câu hỏi.

Cùng quan điểm, bác sĩ Lê Văn Thiệu - khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương cho rằng: “Thực tế hiện nay số lượng F0 quá nhiều, trong khi số lượng người được thăm khám, tư vấn lại rất ít. Bởi vậy rất khó để tiếp cận được với thuốc kháng virus điều trị Covid-19 do hệ thống y tế hiện đang quá tải. Người dân không mua được thuốc tại nhà thuốc thì lại tìm cách mua trên mạng, vừa giá đắt hơn lại không đảm bảo chất lượng, rủi ro lớn đối với sức khoẻ”.

Do đó, đề xuất của Bộ Y tế để các hiệu thuốc được phép kê đơn thuốc Molnupiravir điều trị Covid-19 trong hoàn cảnh ngặt nghèo như hiện nay là để tạo điều kiện tối đa cho người dân. Về nguyên tắc thì cách làm này không đúng do thuốc cần phải được kê đơn của bác sĩ, nhưng trong hoàn cảnh hiện tại thì không còn cách nào khác để người dân có thể tiếp cận được thuốc Molnupiravir một cách chính thống.

Bác sĩ Thiệu nhấn mạnh, quan trọng nhất khi sử dụng loại thuốc kháng virus này là đối tượng chỉ định. Những người có thể sử dụng loại thuốc này bao gồm người già, người có bệnh lý nền, người chưa tiêm vaccine… Những đối tượng này nên sử dụng thuốc Molnupiravir điều trị Covid-19 càng sớm càng tốt. Theo khuyến cáo là trong vòng 5 ngày kể từ khi khởi phát triệu chứng hoặc có kết quả dương tính. Còn đối với những đối tượng trẻ, khoẻ, phụ nữ thai sản…thì nên cân nhắc khi sử dụng.

“Việc thăm khám lâm sàng và điều trị thì cần chuyên môn. Đối với những bệnh nhân khác nhau sẽ có đơn thuốc khác nhau. Việc hiệu thuốc được tự ý kê đơn thuốc điều trị Covi-19 cũng tồn tại một vài rủi ro nhất định. Do đó nếu đề xuất được thông qua, sắp tới có thể Bộ Y tế cần ban hành các hướng dẫn cụ thể đối với từng trường hợp, từng loại thuốc được chỉ định”, bác sĩ Thiệu cho hay.

Ngoài ra, bác sĩ Thiệu cũng cảnh báo, người dân không nên tự ý sử dụng loại thuốc kháng virus này, không mua hàng trôi nổi trên mạng, không rõ nguồn gốc bởi uống tùy tiện có thể gặp những tác dụng phụ không mong muốn.

“Đề xuất của Bộ Y tế để các hiệu thuốc được phép kê đơn thuốc Molnupiravir điều trị Covid-19 trong hoàn cảnh ngặt nghèo như hiện nay là để tạo điều kiện tối đa cho người dân. Về nguyên tắc thì cách làm này không đúng do thuốc cần phải được kê đơn của bác sĩ, nhưng trong hoàn cảnh hiện tại thì không còn cách nào khác để người dân có thể tiếp cận được thuốc Molnupiravir một cách chính thống” - Bác sĩ Lê Văn Thiệu - Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương.