Đề xuất kéo dài giải ngân vốn dự án thu hồi đất sân bay Long Thành

Ngày 9/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

ĐB Phạm Văn Thịnh (Đoàn Bắc Giang) đề xuất Quốc hội thông qua chủ trương kéo dài để có cơ sở tiếp tục chi trả hoàn thiện hồ sơ thanh toán quyết toán dự án giải phóng bằng đến hết năm 2024. Theo đó, Trung ương sẽ cấp bổ sung vốn cho dự án, nếu không kéo dài thời hạn thanh toán thì Trung ương nên cấp bổ sung và chia làm hai đợt như đợt 1 cấp ngay trong năm 2024, còn đợt 2 sẽ cấp khi có quyết định phê duyệt quyết toán và số vốn cấp đợt 1 do Chính phủ đề xuất và đưa ngay vào kế hoạch năm 2024 và giao quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

Cùng quan điểm, theo ĐB Nguyễn Quang Huân (Đoàn Bình Dương), đối với các dự án lớn từ trước đến nay không có dự án nào là không chậm tiến độ, dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành cũng không ngoại lệ. Do đó nên kéo dài gian giải ngân vốn đầu tư công đến 2024. Bởi thời gian kéo dài như vậy cũng không ảnh hưởng gì đến tiến độ giai đoạn 1 của dự án.

Là ĐBQH tỉnh Đồng Nai, ĐB Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) cho biết, cử tri và nhân dân Đồng Nai mong mỏi dự án này được hoàn thành sớm từng ngày. Đây là dự án lớn cả nước đang dõi theo nên cần làm hết trách nhiệm để đẩy nhanh tiến độ. Trong thời gian qua có những cán bộ vi phạm đã bị xử lý. Còn về nguyên nhân khách quan thì dịch bệnh Covid-19 thực sự có ảnh hưởng nặng nề đến tiến độ triển khai dự án.

Cũng đề xuất kéo dài thời gian dự án là để hoàn thành các cấu phần xây dựng, ĐB Bùi Xuân Thống (Đoàn Đồng Nai) nêu rõ, tại khoản 1, khoản 3, Điều 1 Nghị quyết số 53 đã quy định việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư được tiến hành một lần và hoàn thành trước năm 2021. Tính tới thời điểm hiện tại dự án đã trễ hạn gần 2 năm. Tuy nhiên qua giám sát thấy rằng, cấp ủy, UBND tỉnh ủy các cấp của tỉnh đã có sự chủ động, quyết liệt trong việc triển khai các nội dung rất lớn của dự án này. UBND tỉnh đã xây dựng kế hoạch thực hiện “biệt phái” 113 lượt cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh để tăng cường cho UBND huyện Long Thành thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường của dự án. Đến nay tiến độ của dự án đạt gần 98,7%.

“Vì vậy việc thu hồi phần diện tích còn lại không ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện giai đoạn 1 của dự án và chủ yếu việc xin kéo dài thời gian dự án là để hoàn thành các cấu phần xây dựng”-ông Thống cho hay.

ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa (Đoàn Đồng Tháp) đồng tình với đề nghị của Chính phủ và ý kiến thẩm tra về việc cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn. Đây là cơ sở pháp lý để có thể tiếp tục triển khai hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng cũng như là triển khai công tác giải ngân các dự án. Việc xem xét điều chỉnh này đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6 là phương án này là hợp lý.

Song bà Hoa băn khoăn khi thực tế tiến độ dự án sân bay Long Thành đang rất chậm và gặp nhiều khó khăn. Lý do cho rằng khi triển khai dự án rơi vào thời điểm xảy ra đại dịch Covid-19 không phải lý do chính bởi vì quyết tâm của tỉnh Đồng Nai và Chính phủ khi trình Quốc hội khóa XIV là sẽ bàn giao mặt bằng vào năm 2020, tức là trước năm 2021. Trong khi đó Covid-19 diễn ra tại Đồng Nai là vào giữa năm 2021. Như vậy đây không phải là lý do chính. “Việc điều chỉnh thời gian của dự án thành phần này đã và sẽ ảnh hưởng như thế nào tới tiến độ hoàn thành đưa vào khai thác giai đoạn 1 dự án sân bay Long Thành dự kiến là sẽ xong vào năm 2025. Liệu dự án có bị chậm?, bị chậm trong bao lâu và ngoài việc điều chỉnh thời gian lần này thì còn có thể sẽ phải trình nội dung nào khác không?”-bà Hoa đặt vấn đề.

Liên quan đến đề xuất kéo dài thời hạn giải ngân đối với nguồn vốn, theo bà Hoa có thể xem xét kéo dài ngân sách vốn đã giao từ năm 2021 sang năm 2024 có phù hợp với Luật Đầu tư công và Luật Ngân sách nhà nước không? Điều này Chính phủ cần làm rõ cho Quốc hội.

“Dự án sân bay Long Thành là một dự án rất là lớn và vắt qua 3 nhiệm kỳ Quốc hội. Quốc hội khóa XIII đã thông qua chủ trương đầu tư. Quốc hội khóa XIV thì ban hành Nghị quyết 53/2017/QH14 đồng ý cho tách dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Lần này Quốc hội khóa XV xem xét chấp thuận sẽ đưa vào Nghị quyết Kỳ họp thứ 6 cho phép lùi thời hạn giải ngân dự án thành phần. Điều này là một sự cố gắng, nỗ lực và sự đồng hành của Quốc hội đối với Chính phủ để thực hiện một dự án lớn. Hy vọng tiến độ hoàn thành giai đoạn một vào năm 2025 sẽ được bảo đảm và không có thêm một lần trình lùi hoãn thời gian nào nữa”-bà Hoa nói.

ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương) cho rằng, về nguyên nhân dẫn đến điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, trong Tờ trình của Chính phủ có nêu nhiều nguyên nhân dẫn đến việc kéo dài thời gian thực hiện dự án. Tuy nhiên hầu như đều là những nguyên nhân khách quan, không có nguyên nhân chủ quan. Thậm chí có nguyên nhân chưa có tính thuyết phục cao như do đại dịch Covid-19.

Từ đó bà Nga đề nghị, cần có những đánh giá sát thực hơn nguyên nhân dẫn đến việc triển khai dự án bị chậm nhiều so với tiến độ, đặc biệt là những nguyên nhân chủ quan để từ đó có biện pháp khắc phục hiệu quả, tránh việc đã gia hạn nhưng vẫn tiếp tục chậm trễ trong thời gian tới.

Bà Nga cũng băn khoăn khi đến nay công tác triển khai đề án đào tạo nghề giải quyết việc làm và tổ chức lại đời sống cho người dân đang tiến hành quá chậm trong khi đây là nội dung quan trọng của dự án. Do đó Chính phủ cần nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng và có giải pháp cụ thể cho vấn đề này.

ĐB Trần Văn Tiến (Đoàn Vĩnh Phúc) cũng lo ngại bởi công tác giải phóng mặt bằng còn nhiều hạn chế như: giải phóng mặt bằng đến nay chưa xong; tiến độ đầu tư kéo dài; giải ngân vốn đầu tư chậm.

Ông Tiến cũng cho rằng, việc điều chỉnh này là cần thiết bởi thời hạn giải phóng mặt bằng đã hết nhưng công tác này còn chưa thực hiện xong. Thời gian thực hiện vốn đầu tư và giải ngân đã hết trong khi nhiều dự án thành phần đang dở dang chưa hoàn thành.