Đề xuất tất cả các dự án có sử dụng đất đều do Nhà nước tổ chức bồi thường, thu hồi đất
Ngày 1/12, Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai. Đại biểu Trần Văn Tiến (Đoàn Phú Thọ) đề xuất tất cả các dự án có sử dụng đất đều do Nhà nước tổ chức bồi thường, thu hồi đất, không phân biệt dự án do Nhà nước bồi thường và dự án thỏa thuận bồi thường.
Đại biểu Trần Văn Tiến (Đoàn Phú Thọ) cho biết, về thu hồi đất (Điều 3) tại Điểm b Khoản 2 quy định: Trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất thì HĐND cấp tỉnh xem xét thông qua việc thu hồi phần diện tích đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư.
Ông Tiến nhìn nhận quy định như vậy là rất khó khả thi. Bởi phải đáp ứng cả 2 điều kiện là thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số người sử dụng đất. “Vậy tại sao lại là tỉ lệ 75% mà không phải là 60%; Ban soạn thảo đã khảo sát đánh giá xem tất cả các dự án thuộc diện thỏa thuận, còn bao nhiêu dự án đạt cả 2 điều kiện và còn bao nhiêu dự án đáp ứng 1 trong 2 điều kiện nêu trên”, ông Tiến đặt vấn đề và cho hay khi xác định tỉ lệ người sử dụng đất trong trường hợp người được giao quyền sử dụng đất đã mất thì việc xác định được tính như thế nào?
Chưa kể theo ông Tiến, hiện tại trong chấp thuận chủ trương đầu tư không có quy định về thời gian phải hoàn thành hoặc hết thời gian phải hoàn thành việc thỏa thuận. Nếu thực hiện theo dự thảo Nghị quyết thì chấp thuận chủ trương đầu tư thuộc diện thỏa thuận bồi thường đều phải điều chỉnh lại.
Nhất là việc xác định giá bồi thường, nếu tính theo giá Nhà nước sẽ không khả thi và gây nhiều hệ lụy cho xã hội. Nếu tính theo giá thỏa thuận trung bình như phương án 2 của dự thảo cũng không khả thi, bởi giá đã thỏa thuận cao hơn giá thỏa thuận trung bình nhưng chưa được chấp thuận.
Nhắc tới tại khoản 1 Điều 53 Hiến pháp quy định: Đất đai là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý; tại Khoản 3 Điều 54 Hiến pháp quy định: Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp cần thiết do luật định vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, ông Tiến cho rằng, các quyết định được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư đều là cần thiết vì mục đích phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng. Cho nên tất cả các dự án có sử dụng đất đều do Nhà nước tổ chức bồi thường, thu hồi đất, không phân biệt dự án do Nhà nước bồi thường và dự án thỏa thuận bồi thường.
“Quan điểm cho là sau khi chuyển mục đích sử dụng đất, địa tô tạo ra thì nhà đầu tư hưởng lợi. Do vậy, phải bồi thường theo giá thỏa thuận. Tôi cho rằng, địa tô tạo ra khi Nhà nước tổ chức bồi thường và chuyển đổi mục đích sử dụng đất thì được thu vào ngân sách nhà nước bằng phương pháp tính vào cơ cấu tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, tiền đấu giá đất, đấu thầu dự án phần địa tô này không thuộc về nhà đầu tư cũng không thuộc về người đang sử dụng đất”, ông Tiến nói.
Về hợp đồng thuê đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, theo ông Tiến nhiều cử tri là doanh nghiệp thuê đất làm mặt bằng sản xuất kinh doanh có phản ánh tổng thời gian trong hợp đồng thuê đất và tổng thời gian trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không khớp với thời gian hoạt động của dự án. Ví dụ thời gian hợp đồng của dự án là 49 năm nhưng tổng thời gian trong hợp đồng thuê đất và trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ít hơn nhiều so với thời gian hoạt động của dự án. Tổng thời gian trong hợp đồng và trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được tính từ khi Nhà nước giao đất cho nhà đầu tư. Khoảng thời gian từ khi được chấp thuận chủ trương đầu tư đến khi giao đất thì nhà đầu tư chưa được nhận quyền sử dụng đất mà đã tính vào thời gian hoạt động dự án dẫn đến hợp đồng thuê đất và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không đồng nhất với thời gian hoạt động của dự án.
Do đó ông Tiến đề nghị xem xét kiến nghị này của cử tri.