Điện Biên: “Chìa khóa vàng” mở ra kỷ nguyên phát triển mới
Sau thành công của Đại hội Đảng bộ tỉnh Điện Biên lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025 - 2030, tỉnh Điện Biên đã định hướng phát triển kinh tế theo hướng xanh, thông minh, bền vững. Ngay lập tức, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Điện Biên đã cùng chung tay vào thực hiện những chỉ tiêu phát triển kinh tế được đề ra.
Phóng viên Báo Đại đoàn kết đã có cuộc trao đổi với ông Lò Văn Cương, Ủy viên Ban thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên về một số những giải pháp cụ thể nhằm phát triển Điện Biên trong giai đoạn mới.
PV: Trong định hướng phát triển, tỉnh Điện Biên xác định nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là trụ cột quan trọng. Xin ông cho biết những giải pháp trọng tâm mà tỉnh đang triển khai để biến tiềm năng nông nghiệp thành lợi thế cạnh tranh thực sự?
Ông Lò Văn Cương: Đại hội Đảng bộ tỉnh Điện Biên lần thứ XV đã khẳng định giải pháp chủ yếu trong phát triển kinh tế là đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong sản xuất, kinh doanh. Riêng trong định hướng phát triển ngành nông nghiệp, tỉnh đặt mục tiêu không chỉ khai thác lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng, mà phải chuyển nhanh từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp, hình thành các vùng nguyên liệu quy mô lớn gắn với chế biến và thị trường.
Trên thực tế, thời gian qua tỉnh đã bắt đầu triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, như: tập trung nguồn lực tạo vùng nguyên liệu tập trung, gắn với công nhận tiêu chuẩn hàng hoá; thu hút các doanh nghiệp, tổ chức hỗ trợ đầu tư vào khoa học - công nghệ; hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trong đó khuyến khích nông dân, hợp tác xã tiếp cận công nghệ mới, sản xuất theo hướng hữu cơ, tuần hoàn, thân thiện với môi trường. Trước yêu cầu đổi mới, phát huy những kết quả đã đạt được, UBND tỉnh đã xác định rõ các giải pháp cần tập trung triển khai ngay trong giai đoạn tới, gồm:
Quy hoạch lại không gian sản xuất nông nghiệp theo hướng hình thành các vùng chuyên canh tập trung đối với cây mắc ca, cà phê, chè, quế, dược liệu, cây ăn quả gắn ngay từ đầu với doanh nghiệp, nhà máy chế biến và chuỗi tiêu thụ.
Tập trung hơn nữa trong việc thu hút các doanh nghiệp đầu tàu, đặc biệt là những tập đoàn có năng lực về chế biến sâu, có thị trường xuất khẩu; trên tinh thần chuẩn bị sẵn quỹ đất sạch, vùng nguyên liệu đạt chuẩn, cam kết đồng hành, tháo gỡ thủ tục ngay tại chỗ cho doanh nghiệp.
Từ hiệu quả rõ rệt của các mô hình ứng dụng khoa học - công nghệ như canh tác lúa thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu, mô hình tưới tiết kiệm, sản xuất hữu cơ gắn truy xuất nguồn gốc… tỉnh sẽ tiếp tục mở rộng quy mô, nhân rộng theo hướng phù hợp điều kiện sinh thái địa phương; đồng thời lựa chọn một số sản phẩm chủ lực (mắc ca, cà phê, cây ăn quả, dược liệu) để triển khai mô hình điểm, chuyển giao kỹ thuật đồng bộ từ khâu giống, quy trình canh tác, thu hoạch đến chế biến - tiêu thụ, từng bước hình thành chuỗi giá trị nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nâng cao giá trị gia tăng và thu nhập cho người dân.
Chuyển đổi số được coi là chìa khóa để nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế - xã hội. Điện Biên đã và sẽ có những bước đi cụ thể nào để thúc đẩy chuyển đổi số, đặc biệt ở các lĩnh vực nông nghiệp, giáo dục, y tế và dịch vụ công, thưa ông?
Chuyển đổi số là xu thế tất yếu và là chìa khóa để Điện Biên bứt phá, thu hẹp khoảng cách phát triển với các địa phương khác. Trong nhiệm kỳ mới này, tỉnh Điện Biên xác định chuyển đổi số là một trong ba đột phá chiến lược, cùng với phát triển hạ tầng và nguồn nhân lực, hướng tới xây dựng chính quyền hiện đại, minh bạch, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn. Những năm qua, mặc dù còn nhiều khó khăn về hạ tầng và điều kiện vùng cao, Điện Biên đã nỗ lực triển khai đồng bộ các giải pháp chuyển đổi số, đạt được những kết quả rõ nét trên nhiều lĩnh vực, cụ thể:
Trong y tế, 100% cơ sở khám chữa bệnh đã áp dụng phần mềm quản lý, liên thông dữ liệu với Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội; người dân sử dụng căn cước công dân gắn chip khi khám chữa bệnh; 100% viện phí thanh toán không tiền mặt, công khai, minh bạch.
Trong giáo dục, hệ thống quản lý, học bạ và hồ sơ điện tử được triển khai thống nhất, việc thu học phí và chi trả chính sách thực hiện qua kênh số; các mô hình học liệu số, dạy học thông minh được mở rộng.
Trong nông nghiệp, công nghệ số được ứng dụng trong quản lý tài nguyên rừng, thiên tai, nước sạch nông thôn; sản phẩm OCOP được quảng bá, tiêu thụ trên nền tảng số.
Trong dịch vụ công, 100% thủ tục hành chính đủ điều kiện đã được cung cấp trực tuyến, tích hợp Cổng Dịch vụ công Quốc gia; ứng dụng “Điện Biên Smart” tăng cường tương tác người dân - chính quyền; tỷ lệ định danh điện tử đạt gần 99%, tạo nền tảng vững chắc cho chính quyền số.
Điện Biên đang từng bước xây dựng chính quyền số minh bạch, kinh tế số năng động, xã hội số bao trùm, hướng tới mục tiêu mọi người dân đều được thụ hưởng thành quả của chuyển đổi số.
Sau khi thực hiện chính quyền 2 cấp, thực trạng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh Điện Biên hiện nay hoạt động hiệu quả ra sao? Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức?
Với Điện Biên, sau hơn 4 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, bộ máy chính quyền trong tỉnh đã đi vào vận hành ổn định, thông suốt; bước đầu thể hiện được tính ưu việt và hiệu quả của mô hình mới. Cấp xã không chỉ còn là nơi tổ chức thực hiện, mà đã thực sự trở thành cấp trực tiếp quản lý, điều hành, nhiều lĩnh vực được phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn. Điều đó đồng nghĩa với việc khối lượng công việc tăng, phạm vi quản lý mở rộng, yêu cầu về năng lực, bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã cũng cao hơn. Yêu cầu mỗi cán bộ, công chức phải không ngừng học hỏi, đổi mới tư duy, ứng dụng công nghệ, làm việc khoa học, hiện đại để đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Về kết cấu hạ tầng - được cho là một trong những điểm nghẽn phát triển của Điện Biên. Tỉnh sẽ huy động nguồn lực ra sao để đầu tư đồng bộ, nhất là hạ tầng giao thông, đô thị và hạ tầng số, nhằm tạo sức bật cho nền kinh tế địa phương, thưa ông?
Điện Biên là tỉnh miền núi, biên giới, phía Tây Bắc của Tổ quốc, có vị trí chiến lược quan trọng về kinh tế và quốc phòng, có đường biên giới tiếp giáp với các quốc gia là Lào và Trung Quốc. Thông qua Cửa khẩu Quốc tế Tây Trang, Cửa khẩu chính Huổi Puốc, Cửa khẩu phụ Si Pa Phìn, Cửa khẩu A Pa Chải là đầu mối kết nối vùng Tây Bắc với các nước trong khu vực Tiểu vùng sông Mê Kông mở rộng, tuyến đường sắt Côn Minh (Trung Quốc) - Viêng Chăn (Lào).
Tuy nhiên, hạ tầng giao thông kết nối nội tỉnh, liên tỉnh, liên vùng còn rất khó khăn; điển hình như, hiện nay việc kết nối từ Thủ đô Hà Nội đến tỉnh Điện Biên bằng đường bộ, thông qua các tuyến Quốc lộ 6, Quốc lộ 279, đây là tuyến đường độc đạo, tiêu chuẩn kỹ thuật đường cấp III, IV miền núi, có dốc dọc lớn, tồn tại nhiều bán kính đường cong nằm nhỏ, khúc cua liên tục, tầm nhìn hạn chế, hàng năm bị ảnh hưởng của hiện tượng sạt lở, sương mù ở những vị trí đèo núi cao, hiểm trở, là nguyên nhân gây mất an toàn giao thông trên tuyến, đồng thời với tốc độ lưu thông thấp, năng lực khai thác vận hành còn hạn chế, không đáp ứng nhu cầu vận tải trong giai đoạn hiện nay. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc rất khó khăn trong kêu gọi thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh, chưa phát huy được tiềm năng, lợi thế phát triển của tỉnh Điện Biên nói riêng và vùng Tây Bắc nói chung.
Xác định rào cản đối với tỉnh Điện Biên chính là “điểm nghẽn” về hạ tầng giao thông nên ngay từ khi bắt tay thực hiện các mục tiêu nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Điện Biên đã tập trung lãnh đạo xây dựng, ban hành các Nghị quyết cụ thể hóa chương trình hành động. Trong đó, các nghị quyết chuyên đề về phát triển hạ tầng giao thông kết nối nhằm từng bước tháo gỡ “điểm nghẽn” về hạ tầng giao thông; giao thông phải đi trước một bước làm đòn bẩy để phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng, biến tiềm năng thành động lực, biến thách thức thành lợi thế phát triển, giúp Điện Biên trở thành trung tâm vùng Tây Bắc.
Kết cấu hạ tầng đường bộ đóng vai trò quan trọng trong kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được tỉnh xác định là một trong ba khâu đột phá chiến lược trong các nhiệm kỳ Đại hội Đảng, cần ưu tiên đầu tư đồng bộ, hiện đại, tạo tiền đề phát triển kinh tế - xã hội, gắn với bảo đảm quốc phòng an ninh, an sinh xã hội, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững. Hiện nay, tuyến cao tốc Hà Nội - Hòa Bình - Sơn La - Điện Biên (CT.03) có tổng chiều dài khoảng 450km đang từng bước được đầu tư theo các phân đoạn; cụ thể, đến nay đã và đang triển khai đầu tư đến Mộc Châu, Sơn La, và tỉnh Sơn La đã có tờ trình đề nghị giao nhiệm vụ lập Báo cáo tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc đoạn Mộc Châu - Sơn La…
Phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông, là một trong ba khâu đột phá chiến lược mà tỉnh Điện Biên đã xác định trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhu cầu vốn cho các dự án hạ tầng trọng điểm là rất lớn, trong khi khả năng cân đối từ ngân sách địa phương còn hạn chế. Do đó, tỉnh triển khai đồng bộ nhiều giải pháp huy động nguồn lực, như: Tập trung nguồn lực từ ngân sách nhà nước; huy động tối đa nguồn vốn ngoài ngân sách; khai thác hiệu quả quỹ đất, tài sản công; thu hút nguồn vốn quốc tế và tài trợ; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và môi trường đầu tư.
Trân trọng cảm ơn ông!
