Doanh nghiệp 'bịt đường' dân sinh

Cánh cổng ngăn người dân đi lại.

Khảo sát tại khu vực “mỏ vàng” Hua Và (xã Chiềng Phung, huyện Sông Mã, tỉnh Sơn La), chúng tôi thấy nơi đây như một khu mỏ “chết”. Một bên là rừng tự nhiên, một bên là đồi đất với khu nhà xưởng bỏ hoang. Theo người dân địa phương phản ánh, doanh nghiệp này xây dựng 2 cánh cổng trên đường dân sinh của người dân, khóa cổng đã gây khó khăn cho việc vận chuyển ngô, sắn, chăn thả trâu bò của người dân địa phương.

Anh Khuyến, cán bộ UBND xã Chiềng Phung cho biết, có đến mấy năm rồi, doanh nghiệp chỉ “xí đất” ở đây thôi chứ có thấy hoạt động gì đâu. Lúc đầu cũng nghe “hứa hẹn” với địa phương là sẽ đầu tư làm đường giao thông, xây nhà máy, tuyển người làm, khai thác rất chuyên nghiệp… Nhưng cuối cùng chỉ là chiếc “bánh vẽ”. Dự án ì ạch, không hoạt động. Bây giờ lãnh đạo xã muốn gặp thì chỉ gọi qua điện thoại cho người bảo vệ, còn “ông chủ” mỏ vàng thì mất tích lâu rồi, anh Khuyến nói.

Anh Quàng Văn Thưởng, một người dân sinh sống ngay gần mỏ vàng Hua Và cho biết: Thông tin lộ ra là có vàng đã khiến nhiều người “hám của” khắp nơi kéo đến đào. Phút chốc cả khu rừng tự nhiên đông đặc người đào, người móc tìm kiếm vận may. Sau đó, người dân thấy doanh nghiệp Thành Long kéo đến. Doanh nghiệp này đã cho người “xua đuổi” tất cả đám “vàng tặc” với lý do là doanh nghiệp đã được cấp phép khai thác. Sau đó doanh nghiệp cho máy xúc, bới tung con đường dân sinh của người dân, cào đường đất dẫn vào khu đồi. Khai thác cầm chừng được 1 năm thì doanh nghiệp bỏ, không khai thác nữa, chỉ để lại độc một người bảo vệ trông coi. Người này dùng khóa, khóa cả 2 cổng đường đi dân sinh của nhân dân. Bức xúc, bà con phải dùng cuốc, xẻng đào 1 con hào ngay cạnh cánh cổng phía ngoài, vừa lọt con trâu, con bò để cho tiện đi lại.

Theo anh Thưởng: Nếu doanh nghiệp không khai thác vàng nữa thì cần sớm bàn giao lại đất đai cho nông dân canh tác, trồng trọt. Người dân ở đây thì thiếu đất sản xuất, còn doanh nghiệp thì “chiếm” đến gần 20 ha đất mà bỏ hoang thì thật uổng phí.

Trao đổi với lãnh đạo xã, ông Lường Văn Dân, chủ tịch UBND xã Chiềng Phung kiến nghị: Trong lúc người dân trong xã còn nghèo, rất cần đất để sản xuất thì khu đất giao cho Cty Thành Long lại bỏ không. Nếu như doanh nghiệp không hoạt động nổi thì nên trả lại UBND tỉnh để tỉnh bàn giao lại cho địa phương sản xuất, tránh lãng phí.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết: Ngày 13/5/2014, Sở Tài nguyên môi trường Sơn La đã có kết luận số 174/KL- STNMT về việc chấp hành quy định pháp luật về khai thác khoáng sản, đất đai, môi trường đối với Công ty TNHH MTV đầu tư xây dựng Thành Long, có địa chỉ tại tiểu khu 19, thị trấn Hát Lót. Kết quả kiểm tra tại mỏ vàng Hua Và cho thấy: Công ty Thành Long chưa thực hiện việc quan trắc, giám sát môi trường định kỳ theo nội dung bản cam kết và giấy xác nhận bản cam kết bảo vệ môi trường của UBND huyện Sông Mã. Tiến độ dự án chậm so với dự án được UBND tỉnh cấp giấy phép…

Sở TNMT Sơn La cũng yêu cầu Công ty TNHH MTV Thành Long phải đẩy nhanh tiến độ dự án, thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường, đăng ký chủ nguồn chất thải, chất nguy hại. Thực hiện việc kê khai và nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản theo quy định… Tuy nhiên, sau vài lần đóng thuế, đến nay không thấy doanh nghiệp Thành Long đóng thuế nữa.

Đã đến lúc các cơ quan chức năng của tỉnh Sơn La cần sớm có biện pháp mạnh để kiên quyết xử lý những doanh nghiệp đòi “xí phần” rồi bỏ lửng, nếu không đủ năng lực, cần rút giấy phép, trả lại mặt bằng cho người dân sản xuất.