Môi trường ô nhiễm trầm trọng, cuộc sống người dân Phú Lâm (huyện Tiên Du, Bắc Ninh) bị đảo lộn, gặp khó, sau khi nhiều cơ sở sản xuất giấy ở CCN Phú Lâm ngang nhiên xả nước thải công nghiệp chưa qua xử lý ra hệ thống đường nội khu.
Trước thực trạng nước thải không qua xử lý từ các cơ sở sản xuất thuộc Cụm công nghiệp Phú Lâm xả thẳng ra môi trường, gây ô nhiễm trầm trọng dòng sông Ngũ Huyện Khê, thì mới đây, UBND huyện Tiên Du (tỉnh Bắc Ninh) đã có những động thái kiên quyết.
Tháo gỡ hàng loạt đường ống xả thải ra sông Ngũ Huyện Khê
Theo đó, dịp cuối tháng 3, đầu tháng 4/2021, UBND huyện Tiên Du thành lập đoàn kiểm tra liên ngành đối với các doanh nghiệp tại Cụm công nghiệp Phú Lâm (CCN) có hành vi xả thải gây ô nhiễm môi trường sông Ngũ Huyện Khê. Qua đó, kiểm tra phát hiện 9 doanh nghiệp với 12 hệ thống máy bơm cùng đường ống khai thác nước mặt trên sông Ngũ Huyện Khê và công trình thủy lợi không có giấy phép khai thác. Tổ chức tháo dỡ 12 hệ thống máy bơm, đường ống của các doanh nghiệp xả thải ra sông Ngũ Huyện Khê.
Ông Nguyễn Đại Đồng – Chủ tịch UBND huyện Tiên Du, cho hay, đoàn kiểm tra liên ngành tiếp tục làm việc để tháo gỡ hệ thống máy bơm, đường ống bơm, dẫn nước thải ra sông Ngũ Huyện Khê. Với biện pháp thực hiện nêu trên, đã giúp làm giảm khoảng 30% tổng lượng nước thải của toàn CCN Phú Lâm ra môi trường xung quanh.
Cũng liên quan tới việc xử lý nguồn xả thải gây ô nhiễm vào hệ thống công trình thủy lợi khu vực Bắc Đuống, đổ ra sông Ngũ Huyện Khê, ngày 16/4, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đã ký văn bản số 1074/UBND-NN, chỉ đạo Công an tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công ty TNHH MTV Khai thác Công trình Thuỷ lợi Bắc Đuống và UBND các huyện, thành phố tham mưu thành lập tổ chức liên kết để phát hiện những trường hợp xả thải, lấy nước không đúng quy định.
Đồng thời giao UBND các huyện: Tiên Du, Yên Phong, TP Bắc Ninh phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Công ty TNHH MTV Khai thác Công trình Thuỷ lợi Bắc Đuống rà soát, thống kê hệ thống có thể các trường hợp trong phạm vi xả nước không qua xử lý và lấy nước từ hệ thống công cộng thủy lợi; thông báo đến từng trường hợp phạm vi, đồng thời vận hành, yêu cầu các phạm vi thực hiện đúng các quy định về lấy nước và xả thải vào hệ thống thủy lợi.
Ban hành lệnh cấm xả thải
Ngày 5/4, UBND huyện Tiên Du tổ chức buổi đối thoại với các doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất giấy tại CCN Phú Lâm để quán triệt và bàn biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường CCN Phú Lâm. Nội dung buổi đối thoại chỉ rõ, cần thực hiện ngay việc đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn, hoàn thiện hồ sơ xin giấy phép khai thác nguồn nước mặt, nước dưới đất và giấy phép xả thải ra môi trường theo quy định.
Nghiêm cấm các cơ sở sản xuất có hành vi xả nước thải, khí thải chưa xử lý ra môi trường. Các cơ quan liên quan thường xuyên tổ chức kiểm tra không để tình trạng tái phạm trong việc khai thác nguồn nước mặt và xả thải trực tiếp vào hệ thống thủy nông Ngũ Huyện Khê và môi trường xung quanh gây ô nhiễm môi trường khi chưa được cấp phép.
Sau khi nghe ý kiến chỉ đạo từ Chủ tịch UBND huyện Tiên Du, các doanh nghiệp cam kết thực hiện, không xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Ngũ Huyện Khê, công trình thủy lợi, đất nông nghiệp.
Đối với các doanh nghiệp đã có hệ thống xử lý nước thải hoàn chỉnh hoạt động chưa hết công suất có thể hỗ trợ xử lý nước thải cho các doanh nghiệp đang trong thời gian triển khai xây dựng (thời gian cam kết xây dựng hệ thống xử lý nước thải là 3 tháng). Các doanh nghiệp chỉ được phép hoạt động trở lại khi đã đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải, khí thải, chất thải đảm bảo theo quy định.
Sau khi hết thời gian cam kết xây dựng hệ thống xử lý nước thải, nếu doanh nghiệp, công ty nào không thực hiện sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật và sẽ kiến nghị cấp trên đình chỉ hoạt động sản xuất kinh doanh.
Ngang nhiên vi phạm, thách thức chính quyền!
Tuy nhiên, chỉ ít ngày sau buổi đối thoại với các doanh nghiệp sản xuất giấy của UBND huyện Tiên Du, cùng lệnh cấm không cho các doanh nghiệp xả thải ra sông Ngũ Huyện Khê, thì nước thải bốc mùi xú uế, bùn loãng chảy lênh láng khắp mặt đường CCN Phú Lâm.
Theo phản ảnh từ những hộ dân sinh sống ở xã Phú Lâm (huyện Tiên Du), đã nhiều ngày qua cuộc sống của họ bị đảo lộn, luôn phải đối mặt với thực tế, môi trường ô nhiễm tới mức không thể chấp nhận nổi, nước thải chưa qua xử lý lẫn bùn loãng đen ngòm, chảy lênh láng khắp hệ thống đường đi trong CCN Phú lâm. Chưa hết, lượng nước thải này cuốn theo bùn đen chảy ra hệ thống cống rãnh quanh làng, bốc mùi hôi thối, trước khi xả thẳng tới kênh mương tưới tiêu nội đồng xã Phú Lâm.
Bà Nguyễn Thị Lan, người dân xã Phú Lâm bức xúc phản ánh, sau đợt đoàn thanh tra của huyện xuống làm việc, tháo gỡ máy bơm, cùng đường ống dẫn nước thải từ CCN Phú Lâm ra sông Ngũ Huyện Khê thì xảy ra hiện tượng trên. Hiện nước thải không bơm ra sông Ngũ Huyện Khê nữa. Thay vào đó các doanh nghiệp, cơ sở sản làm giấy trong CCN Phú Lâm đang ngày đêm mặc nhiên xả nước thải sản xuất chưa qua xử lý ra đường, ra cống rãnh… tạo nên thứ mùi hôi thối nồng nặc bay khắp xóm làng.
Chiều ngày 23/4, khi có mặt ở CCN Phú Lâm, chúng tôi ghi nhận cảnh tượng nước thải đen ngòm, bùn loãng dềnh cao khắp đường, ngõ xóm, tới độ, nhiều cơ sở sản xuất, nhiều ngôi nhà phải dùng đất đá be bờ, ngăn không cho tràn vào… khiến cuộc sống bị đảo lộn, công việc làm ăn mưu sinh của người dân Phú Lâm gặp nhiều khó khăn.
Trao đổi với Đại Đoàn Kết online, ông Nguyễn Văn Lương, Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Tiên Du cho biết, CCN Phú Lâm có 30 doanh nghiệp sản xuất, tái chế giấy, với lượng nước thải phát sinh khoảng 4.000m3/ ngày đêm.
Khối lượng nước thải này vẫn do chính các doanh nghiệp cơ sở sản xuất giấy tại CCN Phú Lâm tự xử lý và hầu như là không đạt chuẩn trước khi xả thải ra môi trường. “Hầu hết các doanh nghiệp không có hệ thống xử lý nước thải, lượng nước thải trên được bơm thẳng ra hệ thống thủy nông và sông Ngũ Huyện Khê”, ông Lương thừa nhận.
Tuy nhiên, liên quan tới vụ việc trên, vẫn theo ông Lương, thì cả 30 doanh nghiệp sản xuất, tái chế giấy tại CCN Phú Lâm đều có hồ sơ phê duyệt, đánh giá tác động môi trường. Đây là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất giấy đi vào hoạt động, kinh doanh.
Vậy nhưng, tới thời điểm này, khi mà hệ thống đường ống, máy bơm xả thải ra sông Ngũ Huyện Khê bị tháo gỡ, cùng lệnh cấm do UBND huyện Tiên Du vừa ban, thì các doanh nghiệp, cơ sở tái chế giấy nêu trên, đang mặc nhiên vi phạm luật môi trường, gây ra nhiều khó khăn cho đời sống dân sinh, thách thức chính quyền các cấp.
Theo tìm hiểu của Đại Đoàn Kết online, biện pháp xử lý của đoàn kiểm tra liên ngành huyện Tiên Du trong thời gian vừa qua – tháo gỡ hệ thống máy bơm, đường ống dẫn nước thải ra sông Ngũ Huyện Khê, chỉ giải quyết ở phần ngọn. Còn để hiệu quả thì cần phải có biện pháp thật sự mạnh tay, như quyết định đình chỉ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất giấy không đủ điều kiện bảo vệ môi trường trong sản xuất tại CCN Phú Lâm.
Ở một hướng thông tin khác, theo tìm hiểu của chúng tôi, ngày 6/7/2016, UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt dự án đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung CCN Phú Lâm với công suất 4.500m3/ngày đêm, do Công ty Cổ phần môi trường xanh Kinh Bắc làm chủ đầu tư. Vậy nhưng, đã gần 5 năm trôi qua, dự án đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung CCN Phú Lâm với công suất 4.500m3/ngày vẫn nằm trên giấy.