Đổi mới sáng tạo, dám nghĩ dám làm

Nhận được sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự nỗ lực của Ủy ban Dân tộc, nhiều địa phương đã đẩy nhanh tiến độ triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn. Trong quá trình triển khai, những bất cập, vướng mắc từ thực tế đã được Ủy ban Dân tộc cùng các bộ, ngành liên quan tiếp thu, nghiên cứu và tham mưu cho Chính phủ điều chỉnh, bổ sung các văn bản liên quan đến triển khai thực hiện Chương trình.

Đánh giá về Chương trình MTQG 1719 sau 3 năm triển khai, bà Đinh Thị Phương Lan - Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cho biết, Chính phủ, Ủy ban Dân tộc, các bộ, ngành và địa phương đã có rất nhiều cố gắng trong việc triển khai thực hiện Chương trình và đã thu được nhiều kết quả bước đầu quan trọng. Tuy nhiên, qua việc tổ chức kiểm tra, giám sát tại cơ sở vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc đặt ra cần phải nhìn nhận, đánh giá thấu đáo để có giải pháp tháo gỡ, đồng thời rút kinh nghiệm cho việc thiết kế nội dung, chương trình cho giai đoạn sau.

Tiêu biểu, tại tỉnh Cao Bằng, thực hiện Chương trình MTQG 1719, toàn tỉnh có 161 xã thuộc địa bàn thụ hưởng Chương trình. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã bộc lộ một số khó khăn, đòi hỏi các ngành chức năng trong tỉnh có giải pháp tháo gỡ, hướng tới mục tiêu để người dân sớm được thụ hưởng các chính sách, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống.

Ông Nông Quốc Khôi - Phó ban Dân tộc tỉnh Cao Bằng cho biết, sau 1 năm triển khai, chương trình đã phát sinh các vướng mắc như quá trình xây dựng, hoàn thiện, ban hành văn bản kéo dài, dẫn đến tính chính xác của nhiều thông tin, số liệu được rà soát, lập từ thời điểm xây dựng chính sách cho đến khi ban hành không còn phù hợp. Nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện dự án, tiểu dự án nội dung còn chung chung, chưa cụ thể; một số hướng dẫn thiếu đồng bộ so với những quy định hiện hành còn hiệu lực; một số nội dung mới chưa có quy định chính sách tiền lệ nên gặp khó khăn trong xây dựng, hướng dẫn địa phương triển khai thực hiện…

Còn theo ông Trần Văn Mẫn, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Quảng Ngãi, Chương trình MTQG 1719 rất đa dạng về nội dung, hình thức triển khai thực hiện, với 10 dự án, 14 tiểu dự án và các nội dung thành phần. Chương trình triển khai từ cuối năm 2021, nhưng đến giữa năm 2022, sau khi được Trung ương bố trí vốn, tỉnh mới có kinh phí thực hiện. Trong khi đó, có một số nội dung lần đầu thực hiện nên văn bản hướng dẫn của bộ, ngành Trung ương chưa kịp thời, chưa rõ ràng, thiếu sự đồng bộ giữa các văn bản, dẫn đến sự lúng túng trong tổ chức thực hiện. Tuy vậy, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác triển khai, thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh đã đạt một số kết quả nhất định. Qua đó, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo năm 2022 xuống còn 30,27%.

Theo ông Hà Việt Quân - Chánh Văn phòng Chương trình MTQG 1719, để đạt các chỉ tiêu, mục tiêu được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ giao vào cuối năm 2025, các địa phương cần tập trung đôn đốc triển khai có hiệu quả các nguồn vốn. Các nội dung đầu tư của Chương trình cần có trọng tâm, trọng điểm, theo đối tượng và nội dung hỗ trợ. Trong đó, ưu tiên các xã, thôn khó khăn nhất, giải quyết các vấn đề bức xúc, cấp bách nhất. Bên cạnh đó, Ủy ban Dân tộc với vai trò cơ quan thường trực sẽ nghiên cứu, tham mưu Chính phủ báo cáo Quốc hội đề xuất điều chỉnh nguồn vốn phù hợp với điều kiện các địa phương, tạo cơ chế thuận lợi đơn giản hóa trên tinh thần cải cách hành chính, đổi mới sáng tạo, dám nghĩ dám làm trong hướng dẫn triển khai thực hiện. Đồng thời, tổ chức kiểm tra, giám sát và đôn đốc việc tổ chức thực hiện; kịp thời giải quyết hoặc tham mưu cấp có thẩm quyền hướng xử lý các vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình.

“Về cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện Chương trình, trong giai đoạn tiếp theo sẽ xây dựng và ban hành nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ ngân sách nhà nước để thực hiện Chương trình. Đảm bảo nguyên tắc không trùng lắp giữa các hoạt động, nội dung đầu tư của các Dự án, Tiểu dự án thuộc Chương trình MTQG 1719 đối với cùng một địa bàn, cùng một đối tượng thụ hưởng. Ưu tiên bố trí ngân sách Trung ương đầu tư các dự án phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh cho các xã biên giới, xã khu vực III và thôn đặc biệt khó khăn” - ông Quân nhấn mạnh.