Đội ngũ cán bộ, công chức là nhân tố quyết định sự thành công của chính quyền địa phương 2 cấp

Phát biểu giải trình về các vấn đề đại biểu Quốc hội đặt ra xoay quanh việc liên quan đến sắp xếp đơn vị hành chính các cấp cũng như xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, hơn lúc nào hết, đội ngũ cán bộ, công chức sẽ là nhân tố then chốt quyết định sự thành công của mô hình mới này. Vì vậy, việc cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức không còn là một sự lựa chọn mà là một yêu cầu rất cấp bách để thực hiện việc chuyển đổi hoàn toàn từ quản lý hành chính sang quản trị phục vụ nhân dân.

Đồng thời, khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, đòi hỏi tăng mạnh trách nhiệm, khối lượng công việc rất lớn, yêu cầu nhiệm vụ rất cao. Từ đó đòi hỏi đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã gia tăng, đa nhiệm, chuyên nghiệp, có năng lực tổng hợp, và đồng thời xử lý công việc theo tư duy đổi mới kỹ năng công vụ, chuẩn hóa đạo đức, trách nhiệm, năng lực phục vụ một cách hết sức thiết thực, đáp ứng được mong mỏi của nền quản trị quốc gia cũng như quản trị địa phương, đặc biệt là yêu cầu của người dân và doanh nghiệp.

Về giải pháp trọng tâm bà Trà nêu, địa phương triển khai đúng chủ trương của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương, cũng như chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ có liên quan về sắp xếp tổ chức bộ máy, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức một cách thực chất và hiệu quả đáp ứng được yêu cầu tốt nhất.

Bà Trà mong muốn các địa phương quan tâm để triển khai kịp thời đối với Luật Tổ chức chính quyền địa phương vừa được Quốc hội thông qua. Tới đây, Quốc hội sẽ thông qua Luật Cán bộ, công chức, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Đây là một bộ luật vô cùng quan trọng, rất cần thiết để chúng ta đổi mới nền công vụ cũng như gắn với việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của nền hành chính.

Bên cạnh đó, theo bà Trà cần tập trung rà soát toàn diện đội ngũ cán bộ, công chức về năng lực thực thi, nhất là đối với người đứng đầu của cấp ủy cũng như chính quyền cấp tỉnh và cấp xã. Đây là một yêu cầu cơ bản và một phần nào đó mang tính quyết định cho yêu cầu về chất lượng hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp.

Đồng thời, khẩn trương tổ chức thực hiện đầy đủ các chính sách hiện có để chúng ta đảm bảo các chính sách cho việc sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức bị tác động bởi việc sắp xếp tổ chức bộ máy cũng như đơn vị hành chính, có Nghị định 178/2024/NĐ-CP (được bổ sung bằng Nghị định 67/2025/NĐ-CP), Nghị định 177/2024/NĐ-CP, Nghị định 179/2024/NĐ-CP và mới đây nhất là Nghị định 154/2025/NĐ-CP của Chính phủ.

Bà Trà nhìn nhận đây là một bộ chính sách rất nhân văn, hợp lý, chủ động, nổi trội để có thể giải quyết những vấn đề có liên quan để chúng ta đáp ứng được yêu cầu vừa cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nhưng đặc biệt phải giữ được chân người có năng lực.

“Trong Nghị định 178 đã nêu rất cụ thể quy trình, các bước cho việc rà soát, đánh giá để chúng ta giữ chân người có năng lực. Đồng thời quan tâm để xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhất là trong đó có cả một chính sách rất riêng là thu hút và trọng dụng người có tài năng vào khu vực công đó là Nghị định 179. Chúng tôi đề nghị các địa phương hết sức chú trọng để chúng ta giải quyết toàn bộ chính sách hiện có. Một số đại biểu cũng đang băn khoăn có lẽ cũng có những chính sách cần phải tiếp tục rà soát để phù hợp, đầy đủ, toàn diện, tổng thể tất cả các chính sách để một mặt thực hiện cơ cấu lại, nâng cao chất lượng, một mặt giải quyết tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho cán bộ, công chức khi ra khỏi khu vực công họ vẫn có cơ hội, có điều kiện để tiếp tục tham gia vào khu vực tư một cách thuận lợi nhất”, bà Trà nói.

Bà Trà cũng đưa ra giải pháp tập trung đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là cấp xã. Trong các chính sách đã có, kể cả ngay sau khi Quốc hội thông qua Luật Cán bộ, công chức sẽ khẩn trương ban hành nghị định liên quan đến đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, nhất là đối với cấp xã để đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ, đặc biệt chăm lo đối với đội ngũ cán bộ, công chức là người dân tộc thiểu số, là cán bộ, công chức nữ. Bên cạnh đó, quan tâm đến xây dựng văn hóa công vụ, lấy hiệu quả phục vụ Nhân dân làm thước đo để đánh giá cán bộ, công chức; lấy tận tụy, liêm chính để đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ trong tình hình mới.

Trả lời cho việc làm sao để đáp ứng được yêu cầu vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp, bà Trà cho rằng, mục tiêu của chính quyền địa phương 2 cấp là để đổi mới quản trị quốc gia, quản trị địa phương, xây dựng chính quyền gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân tốt hơn. Theo đó, đầu tiên là hoàn thiện hệ thể chế. Thời gian vừa qua, theo sự chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, Quốc hội rất khẩn trương, tích cực, quyết tâm để ban hành một số luật rất cơ bản và quan trọng. Đặc biệt là Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các luật có liên quan được sửa đổi trong kỳ họp này đều liên quan đến việc vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp.

Bên cạnh đó theo bà Trà, có một “chùm nghị định” rất lớn để triển khai. Đó là “chùm nghị định” liên quan đến tổ chức bộ máy, đến phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền. Trong thời gian tới sẽ tiếp tục bổ sung để làm sao đầy đủ tất cả các công cụ pháp lý và hành lang chặt chẽ để có thể tổ chức triển khai một cách thuận lợi và đến thời điểm này các địa phương cũng đã rất sẵn sàng.

Cùng với đó, phân cấp, phân quyền là điều kiện tiên quyết. Quốc hội đã có chỉ đạo rất cụ thể, Chính phủ đã có tập trung rất cao. Vừa qua, vấn đề này đã được triển khai rất đồng bộ và quyết liệt với một tinh thần đó là phân cấp, phân quyền một cách triệt để để đáp ứng được yêu cầu, địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm.

“Chúng tôi cũng mong muốn là hơn lúc nào hết chúng ta sẽ tận dụng và thúc đẩy quản trị số và hiện đại hóa hoạt động điều hành để đáp ứng được yêu cầu. Tăng cường sự tham gia giám sát của người dân. Chủ động giải quyết tất cả những vấn đề phát sinh khi thực hiện vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp thì các cơ quan tham mưu, trong đó có Bộ Nội vụ sẽ đồng hành chủ động với các địa phương để chúng ta giải quyết và xử lý những vấn đề phát sinh khi đi vào vận hành của chính quyền địa phương 2 cấp”, bà Trà nói.