Đây là đợt thiên tai nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt có quy mô rộng lớn, cường độ mạnh và thời gian kéo dài nhiều ngày liên tiếp.
Miền Bắc và các tỉnh miền Trung đang trải qua chuỗi ngày nắng nóng đến ngột ngạt. Nhận định về đợt nắng nóng đang diễn ra trong đầu tháng 8 này, chuyên gia thời tiết cho biết, đã vượt nhiều mốc lịch sử ở cùng thời điểm. Vậy tình hình thời tiết những ngày tới ra sao, liệu có còn những hiện tượng bất thường?
Đây là đợt thiên tai nắng nóng gay gắt và đặc biệt gay gắt có quy mô rộng lớn, cường độ mạnh và thời gian kéo dài nhiều ngày liên tiếp do ảnh hưởng của gió Tây Nam gây hiệu ứng phơn kết hợp địa hình kèm với trường phân kỳ trên cao. Trên ảnh mây vệ tinh quan sát có thể thấy, không một gợn mây kéo dài suốt từ Bắc Bộ xuống tận tỉnh Bình Thuận.
Số ngày xảy ra nắng nóng tính cho đến hôm nay đã là 15 ngày. Về nguyên nhân của đợt nắng nóng, theo ông Nguyễn Văn Hưởng- Trưởng phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia là do ảnh hưởng của gió Tây Nam gây hiệu ứng phơn kết hợp với trường phân kỳ trên cao nên ở khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ từ ngày 25/7/2021 xuất hiện nắng nóng và nắng nóng gay gắt, với nhiệt độ cao nhất trong ngày ở Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung phổ biến trong khoảng từ 36-39 độ, một số nơi có nắng nóng đặc biệt gay gắt như: Lào Cai, Bắc Mê (Hà Giang), Bảo Lạc (Cao Bằng) 39,5 độ; Đà Nẵng 40 độ; Tam Kỳ (Quảng Nam) 40,5 độ; Quảng Ngãi 40,1 độ; Bình Định (Phú Yên) 40 độ; Cam Ranh (Khánh Hoà) 39,7 độ.
Với nhiệt độ như vậy thì rất nhiều tỉnh thành miền Bắc đều đã xuất hiện nhiệt độ cao kỷ lục của tháng 8, vượt nhiều mốc lịch sử. Như tại Lào Cai mức nhiệt 39,5 đã vượt qua kỉ lục 38,9 độ ngày 18/8/2016. Tại Lạng Sơn nhiệt độ ngày 5/8 là 37,7 độ cũng vượt qua kỉ lục 27,0 độ ngày 22/8/1990. Hay ở Hà Đông (Hà Nội) mức nhiệt 39 độ ngày 6/8/2021 cũng đã vượt qua kỉ lục 38,5 độ ngày 13/8/2019.
Trong khi đó, ở miền Trung, thành phố Đà Nẵng nhiệt độ ngày 5/8/2021 là 39,7 độ, vượt qua mức kỉ lục 39,5 độ ngày 15/8/1977. Còn ở thành phố Quảng Ngãi ngày 1/8 nhiệt độ là 40,1 độ đã vượt qua kỉ lục tháng 8 là 39,9 độ của ngày 19/8/2019.
Theo ông Hưởng, dự báo trong 10 ngày tới, nắng nóng ở các tỉnh miền Trung vẫn tiếp tục kéo dài. Trong khi đó, với các tỉnh miền Bắc, từ ngày 10/8 nắng nóng diện rộng khả năng chấm dứt, sau đó sẽ quay trở lại từ ngày 12/8 trên khu vực Đồng bằng Bắc Bộ.
Từ ngày 9 đến ngày 11/8, trên các sông suối khu vực Bắc Bộ có khả năng xuất hiện một đợt lũ với biên độ lũ lên từ 1-3m. Nguy cơ cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất tại các tỉnh vùng núi và ngập úng cục bộ tại các vùng trũng, thấp ven sông, đặc biệt là các tỉnh Sơn La, Điện Biên. Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng, Lạng Sơn.
Theo hướng dẫn của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai, lũ quét thường xảy ra bất ngờ tại các sông, suối khu vực miền núi; lũ lên nhanh và cũng xuống nhanh, có sức tàn phá lớn, thường đi kèm với sạt lở đất, đá. Vùng núi kiểm tra, rà soát nhà ở không an toàn, các khu dân cư ven sông, suối, ngoài bãi sông, khu vực có nguy cơ ngập lụt, sạt lở đất, lũ quét; sẵn sàng phương án sơ tán dân tại các khu vực có nguy cơ cao đến nơi an toàn.
“Dự báo từ nay đến hết tháng 8 các tỉnh miền Trung vẫn còn xảy ra nắng nóng, nhưng cường độ sẽ không còn gay gắt như những ngày qua. Miền Bắc vẫn sẽ còn nắng nóng nhưng sẽ không kéo dài. Còn từ tháng 8 trở đi mới là cao điểm mùa thiên tai ở Bắc Bộ và các tỉnh miền Trung, sau đợt nắng nóng diện rộng này Bắc Bộ và miền Trung sẽ bước vào mùa mưa” – chuyên gia Nguyễn Văn Hưởng nói.
Sự nóng lên toàn cầu, biến đổi khí hậu đang là một trong những nguyên nhân khiến các thiên tai khí hậu thủy văn xảy ra khốc liệt hơn, dồn dập hơn và không theo quy luật.
Các cơn bão mạnh và mưa lớn dồn dập cuối năm 2021 tại miền Trung
Sau bão số 4 thì từ nay đến hết năm 2021 còn khoảng 8-10 cơn bão và áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông, trong đó có khoảng 4-5 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Cần đề phòng các cơn bão mạnh, có hướng di chuyển phức tạp trên khu vực Biển Đông. Đặc biệt đề phòng mưa lớn xảy ra dồn dập trong các tháng 10 và 11/2021 ở các tỉnh miền Trung, đặc biệt ở khu vực Trung và Nam Trung Bộ.