Dự án Cao tốc Bắc-Nam nguy cơ chậm tiến độ vì thiếu mặt bằng, vật liệu

Chậm tiến độ do thiếu nguồn cát đắp

Đối với 12 Dự án thành phần Cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2021-2025, theo Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn, chủ đầu tư và nhà thầu triển khai thi công bám sát tiến độ đề ra. Riêng đoạn Cần Thơ-Hậu Giang và Hậu Giang-Cà Mau chậm so với kế hoạch và mặt bằng chung do thiếu nguồn cát đắp.

Cụ thể, các dự án thành phần từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa, các nhà thầu mới khai thác được 14/17 mỏ cát (còn lại 3 mỏ đoạn Quảng Ngãi-Hoài Nhơn đã được chấp thuận bản đăng ký khối lượng nhưng chưa khai thác được do vướng thỏa thuận với chủ sở hữu đất khu vực mỏ về giá đền bù) đáp ứng khoảng 91% nhu cầu và 43/55 mỏ đất (tỉnh Quảng Trị còn 2 mỏ, Quảng Ngãi còn 5 mỏ, Bình Định còn một mỏ, Phú Yên còn 4 mỏ) đáp ứng khoảng 77% nhu cầu.

“Các mỏ còn lại mặc dù đã được chấp thuận bản đăng ký khối lượng khai thác nhưng đến nay chưa khai thác được do các nhà thầu đang phối hợp với địa phương thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng rừng”, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn cho hay.

Còn đối với hai dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Cà Mau (gồm Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau), các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long đã bố trí nguồn cung cát được hơn 16 triệu m3.

Song, hiện vẫn còn gần 3 triệu m3 chưa xác định được nguồn (An Giang 1 triệu m3; Vĩnh Long 1,98 triệu m3).

Tính đến nay, các nhà thầu cũng đã hoàn thành thủ tục, đang tổ chức khai thác các mỏ với tổng trữ lượng 9 triệu m3; đang hoàn thiện thủ tục để khai thác 7 triệu m3.

"Theo báo cáo, nhà thầu mới đưa về công trường được 2,7 triệu m3 cát tỉnh (tỉnh An Giang khoảng 0,4 triệu m3; tỉnh Đồng Tháp 2,3 triệu m3; tỉnh Vĩnh Long do lớp tầng phủ dày, chất lượng xấu phải sàng rửa tạp chất nên mới khai thác được 4.400 m3).

Công suất khai thác của các mỏ cát khu vực Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay rất thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu thi công "3 ca, 4 kíp" theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạt trung bình 18.000 m3/ngày do khống chế công suất, phương tiện, thời gian khai thác trong ngày, trong khi nhu cầu của dự án là 50.000 m3/ngày", Bộ GTVT thông tin.

Nguy cơ trễ hẹn vì thiếu mặt bằng

Liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, Thứ trưởng Tuấn đánh giá, phần diện tích mặt bằng còn lại tại một số dự án khởi công trong năm 2023 tuy không lớn nhưng thuộc khu vực đất ở, khu vực phải chuyển mục đích sử dụng rừng, chưa hoàn thành xây dựng các khu tái định cư nên tiến độ bàn giao vẫn còn chậm so với yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

“Nếu không bàn giao mặt bằng trước 30/4/2024 để triển khai thi công sẽ không đáp ứng tiến độ hoàn thành các dự án thành phần vào năm 2025”, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn nhận định.

Bên cạnh đó, việc điều chỉnh Nghị quyết số 273/NQ-UBTVQH15 về chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên nếu không kịp trình để được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua trong tháng 4 tới sẽ ảnh hưởng lớn đến tiến độ thi công Dự án Cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2021-2025.

Xác định công tác giải phóng mặt bằng là nhiệm vụ trọng tâm, Bộ GTVT đề nghị địa phương huy động cả hệ thống chính trị để giải quyết dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng Dự án Cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2021-2025 trước ngày 30/4/2024.

Tỉnh An Giang, Vĩnh Long, Đồng Tháp cho phép các nhà thầu được khai thác tối đa công suất hoạt động của thiết bị, phương tiện và thời gian khai thác trong ngày để đảm bảo sản lượng khai thác...

Các tỉnh có nguồn vật liệu cát đắp (các tỉnh Tiền Giang, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre,…) hỗ trợ chủ đầu tư và các nhà thầu tiếp cận, khảo sát các mỏ cát trong địa bàn tỉnh.

Để dự án về đích đúng tiến độ, Bộ GTVT chỉ đạo các doanh nghiệp dự án tập trung hoàn thiện các thủ tục, thi công “3 ca 4 kíp” bảo đảm hoàn thành Dự án Cao tốc đoạn Diễn Châu-Bãi Vọt, Cam Lâm-Vĩnh Hảo theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ; yêu cầu các chủ đầu tư đôn đốc nhà thầu hoàn thành các công việc để khai thác các mỏ vật liệu xây dựng, tranh thủ điều kiện thời tiết thuận lợi, đẩy mạnh thi công các dự án thuộc cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2021-2025.

Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương, chủ động trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, phối hợp với các cơ quan của Quốc hội trong quá trình thẩm tra để UBTV Quốc hội xem xét điều chỉnh Nghị quyết số 273/NQ-UBTVQH15 về chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng và đất trồng lúa nước từ hai vụ trở lên tại kỳ họp tháng 4/2024, đây là điều kiện tiên quyết để hoàn thành Dự án Cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025 đúng tiến độ.