Một dự án đầu tư xây dựng chợ huyện Hưng Hà được UBND tỉnh Thái Bình phê duyệt chủ trương đầu tư gần 89 tỉ đồng, bảng giá đền bù đất nông nghiệp của hộ dân chỉ 45 nghìn đồng/m2.
Ngày 18/9/2019, UBND tỉnh Thái Bình ra quyết định 2611/QĐ-UBND về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án chợ huyện Hưng Hà tại thị trấn Hưng Hà, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình của công ty cổ phần thương mại- xây dựng 379. Theo dự án, chợ huyện Hưng Hà có mục tiêu đầu tư là đầu tư xây dựng chợ, quản lý khai thác bất động sản với diện tích đất sử dụng 14.395,3 m2. Dự án có tổng mức đầu tư gần 89 tỉ đồng. Dự án có 360 điểm kinh doanh các loại.
Theo phương án bồi thường hỗ trợ cho một gia đình có đất bị thu hồi thửa đất rộng 926,8m2 là đất nông nghiệp gồm các phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng với tổng giá trị là 182.897.220 đồng.
Trong đó, giá đất nông nghiệp được tính với giá 45.000 đồng x 926,8m2 = 41.706.000 đồng; hỗ trợ đời sống là 16.200.000/12 tháng; hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp là 62.559.000 đồng; bồi thường tài sản xây dựng gắn liền với đất là 39.528.000 đồng; bồi thường cây trồng, vật nuôi là 19.318.000 đồng; kinh phí giải phóng mặt bằng là 3.586.220 đồng.
Điểm bất cập nếu nhìn vào phương án thu hồi đất của UBND huyện Hưng Hà là đất ở khu vực này đang có giá giao dịch cao nhất lên tới 50 triệu đồng/m2, tức là gấp 1.000 lần so với đất nông nghiệp của hộ dân bị thu hồi.
Vì lý do giá đất bồi thường quá thấp, không đủ trang trang cuộc sống sau khi bị thu hồi đất, bà Nguyễn Thị Oanh tại thôn Đãn Chàng 1, thị trấn Hưng Hà đề nghị các cấp chính quyền và UBND huyện Hưng Hà tuân thủ theo đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật, bồi thường và hỗ trợ tái định cư cho gia đình bà.
Theo ông Vũ Văn Quá (là con trai bà Oanh) khu đất của gia đình ông là liền thổ, chỉ có một khu duy nhất rộng hơn 1.200m2, không thể tách rời, được gia đình khai khẩn canh tác từ những năm 80 của thế kỷ trước. Ông Quá khẳng định, mảnh đất liền thổ 1.200 m2 là đất thổ cư, đất vườn chứ không phải đất nông nghiệp.
Thế nhưng, phía UBND huyện Hưng Hà cho rằng gia đình bà Nguyễn Thị Oanh có 2 thửa đất, gồm thửa đất nông nghiệp chuyển đổi rộng 926,8m2 và thửa đất ở, đất nông nghiệp rộng 366,9m2.
Không đồng tình với cách làm của UBND huyện Hưng Hà, ngày 27/06/2022 ông Vũ Văn Quá đã làm đơn gửi đích danh ông Trần Hữu Nam là Bí thư Huyện ủy huyện Hưng Hà, ông Nguyễn Xuân Dương là Chủ tịch UBND huyện Hưng Hà.
Tuy nhiên, ngày 07/07/2022 Chủ tịch UBND huyện Hưng Hà đã có Quyết định số 4077/QĐ-UBND về việc thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng chợ huyện Hưng Hà và Quyết định số 4078/QĐ-UBND về phê duyệt phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng. Tiếp đó, ngày 27/07/2022, Chủ tịch UBND huyện Hưng Hà đã ký Quyết định số 4582/QĐ-UBND thành lập ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất.
Trên thực tế, việc tranh chấp, khiếu kiện về đất đai xảy ra nhiều nơi với các dự án thu hồi đất để phát triển các dự án đầu tư bất động sản, xây dựng khu đô thị, nhà ở thương mại. Người dân bị thu hồi đất lâu nay bị áp bảng giá đất theo từng địa phương và thấp hơn nhiều so với giá thị trường.
Để giải quyết những vấn đề trên, mới đây Nghị quyết 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã đặt ra giải pháp bỏ khung giá đất (là căn cứ xây dựng bảng giá đất ở địa phương – PV), xác định giá theo thị trường nhằm khắc phục và hoàn thiện cơ chế xác định giá đất trong giai đoạn tới. Ngoài ra, Nghị quyết nêu tiếp tục thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa người dân và doanh nghiệp trong chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đô thị, nhà ở thương mại.
Mặc khác, việc thu hồi đất chỉ được thực hiện sau khi phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được phê duyệt. Đối với trường hợp thu hồi đất mà phải bố trí tái định cư thì phải hoàn thành bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất.
Theo Nghị quyết, việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải đi trước một bước, bảo đảm công khai, minh bạch, hài hoà lợi ích của Nhà nước, người có đất bị thu hồi và nhà đầu tư theo quy định của Hiến pháp và pháp luật; có quy định cụ thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để sau khi thu hồi đất thì người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, bảo đảm cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ….