Dự án ODA mở hướng phát triển du lịch sinh thái tại Cúc Phương

Ngày 10/12, tại Vườn quốc gia (VQG) Cúc Phương, Sở Du lịch Ninh Bình phối hợp cùng Tổng cục Du lịch Hàn Quốc tổ chức hội thảo quốc tế về 'thúc đẩy du lịch sinh thái và bản sắc văn hóa dân tộc tại VQG Cúc Phương'. Sự kiện quy tụ các chuyên gia, lãnh đạo và cộng đồng địa phương nhằm trao đổi phương pháp triển khai dự án ODA với mục tiêu phát triển du lịch sinh thái giá trị cao, tác động thấp, gắn với bảo tồn thiên nhiên và nâng cao sinh kế cho người Mường vùng đệm.

Mở đầu hội thảo, Giám đốc Sở Du lịch Ninh Bình Bùi Văn Mạnh khẳng định vai trò đặc biệt của Cúc Phương, VQG đầu tiên của Việt Nam, điểm nóng đa dạng sinh học hàng đầu Đông Dương, với 6 năm liên tiếp được vinh danh 'công viên quốc gia hàng đầu châu Á'.

Cùng với giá trị thiên nhiên, Cúc Phương còn là không gian văn hóa giàu bản sắc của người Mường, cộng đồng chiếm gần 80% dân số vùng đệm với các yếu tố văn hóa như nhà sàn, cồng chiêng, dân ca, nghề dệt, đan lát và nhiều phong tục truyền thống. Đây là tiềm năng quan trọng để phát triển du lịch cộng đồng gắn với sinh thái.

Tuy nhiên, hiện tại, VQG Cúc Phương đang chịu tác động của mô hình du lịch đại chúng 'lượng khách lớn - lợi nhuận thấp', chưa đảm bảo nguồn lực bền vững cho bảo tồn; áp lực sinh kế khiến cộng đồng còn phụ thuộc vào khai thác tài nguyên rừng; tình trạng suy giảm động vật hoang dã từng xuất hiện dưới dạng 'hội chứng khu rừng trống rỗng' và sự tham gia của người Mường trong chuỗi giá trị du lịch còn hạn chế. Điều này đặt ra yêu cầu chuyển đổi sang mô hình du lịch sinh thái theo hướng bền vững, giá trị cao, kiểm soát tác động và gắn kết chặt chẽ với bảo tồn.

Tại hội thảo, đại diện Tổng cục Du lịch Hàn Quốc đã giới thiệu dự án ODA với tổng ngân sách 3,454 triệu USD, hướng tới thiết lập mô hình du lịch sinh thái giá trị cao - tác động thấp tại Cúc Phương. Dự án được thiết kế với 4 hợp phần gồm: Nâng cao năng lực quản lý du lịch sinh thái; phát triển hạ tầng xanh và hệ thống quản lý du khách; xây dựng cơ chế tạo doanh thu và tái đầu tư minh bạch cho bảo tồn; tăng cường sự tham gia có ý nghĩa của cộng đồng người Mường thông qua mô hình hợp tác xã du lịch cộng đồng. Dự án dự kiến mang lại lợi ích trực tiếp cho khoảng 100.000 người dân vùng đệm, giảm phụ thuộc vào khai thác tài nguyên và tăng nguồn lực tài chính cho bảo tồn.

Trong khuôn khổ chương trình, các chuyên gia Hàn Quốc đã trình bày nhiều nội dung trọng tâm như: Chiến lược dựa vào cộng đồng trong phát triển du lịch sinh thái; các nghiên cứu điển hình trong ODA du lịch; sản phẩm và marketing du lịch sinh thái; kinh nghiệm quản lý lượng khách gắn với bảo tồn.

Các ý kiến tham gia góp ý đều cơ bản khẳng định, dự án ODA là cơ hội quan trọng để chuyển đổi mô hình du lịch tại Cúc Phương, khắc phục hạn chế hiện tại và xây dựng nền tảng phát triển bền vững dựa trên công tác bảo tồn thiên nhiên, phát huy văn hóa Mường và nâng cao sinh kế người dân.

Với sự đồng hành của các chuyên gia Hàn Quốc và quyết tâm của địa phương, dự án kỳ vọng giúp Cúc Phương hình thành các sản phẩm du lịch sinh thái đặc trưng như trải nghiệm rừng già, theo dõi linh trưởng, tour văn hóa Mường và các hoạt động giáo dục bảo tồn.

Kết thúc hội thảo, các bên thống nhất tiếp tục phối hợp chặt chẽ để hoàn thiện hồ sơ dự án và triển khai các bước tiếp theo, hướng tới mục tiêu đưa Cúc Phương trở thành mô hình mẫu về du lịch sinh thái - cộng đồng của Việt Nam và khu vực.