Dự kiến sắp xếp khoảng 33 đơn vị hành chính cấp huyện

Trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, quan điểm xây dựng Nghị quyết nhằm thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện và cấp xã giai đoạn 2023-2030. Gắn việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, cải cách chính sách tiền lương, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của hệ thống chính trị, bảo đảm xây dựng chính quyền địa phương hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Bảo đảm sự thống nhất trong hệ thống chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân; phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền địa phương.

Việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn hoặc các quy hoạch khác có liên quan; chú trọng đến các yếu tố đặc thù và bảo đảm chất lượng đô thị theo quy định. Dự thảo Nghị quyết gồm 4 chương, 25 điều với các nội dung cơ bản như đối tượng thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 - 2030 (Điều 1 và Điều 3). Trong đó, dự thảo Nghị quyết quy định rõ: ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp trong giai đoạn 2023-2025 và giai đoạn 2026-2030 (khoản 2, khoản 3 Điều 1); Khuyến khích việc sắp xếp ĐVHC không thuộc diện bắt buộc sắp xếp (khoản 4 Điều 1); Các trường hợp không bắt buộc thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023-2030 do có các yếu tố đặc thù (Điều 3).

Về sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau sắp xếp ĐVHC (Điều 13), Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, để kịp thời sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công sau khi sắp xếp ĐVHC, dự thảo Nghị quyết quy định trong quá trình xây dựng Đề án sắp xếp ĐVHC thì UBND cấp tỉnh và các Bộ, cơ quan trung ương có đơn vị trực thuộc trên địa bàn đồng thời lập danh sách và dự kiến phương án sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công thuộc phạm vi quản lý; trong thời hạn 2 năm kể từ ngày nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đối với từng ĐVHC có hiệu lực thi hành phải hoàn thành việc sắp xếp, xử lý trụ sở, tài sản công của cơ quan, đơn vị tại ĐVHC thực hiện sắp xếp.

Về áp dụng chế độ, chính sách đặc thù đối với ĐVHC cấp huyện, cấp xã hình thành sau sắp xếp (từ Điều 14 đến Điều 19), để khắc phục những bất cập, hạn chế khi thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021 và để thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đề ra tại Kết luận số 48-KL/TW, dự thảo Nghị quyết quy định về việc thực hiện chế độ chính sách đặc thù đối với người dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và việc phân bổ ngân sách theo ĐVHC trong các trường hợp sắp xếp ĐVHC theo hướng không cắt giảm ngay các chế độ, chính sách mà giữ ổn định như trước thời điểm sắp xếp.

Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban Pháp luật tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết nhằm kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, tạo cơ sở pháp lý tiếp tục thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030. Đề nghị trong các giai đoạn sau này, cần tiếp tục nghiên cứu để có giải pháp xử lý, sắp xếp cả đối với những ĐVHC cấp huyện, cấp xã có diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số quá lớn, gấp rất nhiều lần so với tiêu chuẩn quy định nhằm bảo đảm yêu cầu về quản lý nhà nước, phù hợp với năng lực của bộ máy chính quyền và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.

Giải trình thêm, bà Trà cho biết, dự kiến phương án sắp xếp khoảng 33 đơn vị hành chính cấp huyện và 1.327 đơn vị hành chính cấp xã. Từ việc sắp xếp này thì chúng ta cũng sẽ dự kiến phương án một số cán bộ công chức dôi dư ở cấp huyện. Như vậy, số cán bộ lãnh đạo dôi dư thì dự kiến khoảng 2.500 người và đối với đơn vị hành chính cấp xã, cán bộ công chức dôi dư là 27.900 người không chuyên trách ở cấp xã thì khoảng 16.000 người.

Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị tiếp tục hoàn thiện Nghị quyết để ký ban hành, trong đó chú trọng, cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán; đồng thời quy định cụ thể tiêu chuẩn đơn vị hành chính sau sắp xếp. Khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã mà giảm được số lượng đơn vị hành chính thì không xem xét tiêu chuẩn về số đơn vị hành chính trực thuộc.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ, các Bộ liên quan, đặc biệt là Bộ Nội vụ, Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội, Hội đồng dân tộc.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc sẽ xem xét theo thủ rút gọn đảm bảo tính tinh thần khẩn trương. Hồ sơ dự thảo chất lượng, đúng quy định Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện xem xét biểu quyết.

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý trong chỉ đạo thực hiện trong giai đoạn này cần tính đến tránh vướng mắc trong giai đoạn sau. Chế độ chính sách sau sắp xếp chế độ chính sách phải đảm bảo tính liên tục, không vì sắp xếp ảnh hưởng chế độ chính sách, đời sống cán bộ, nhân dân, nguồn lực tài chính trước sắp xếp và sau sắp xếp.

Về vấn đề sắp xếp trụ sở, chậm nhất phải xong trong vòng 3 năm. Chính phủ cần khẩn trương sửa đổi Nghị định 67. Bên cạnh đó cần cụ thể thể hiện hết đề cao vai trò lãnh đạo cấp uỷ đảng địa phương. Cấp uỷ có vai trò rất quan trọng, dứt khoát phải có cấp uỷ tham gia. Sơ kết tổng kết làm rõ theo hướng báo cáo từng giai đoạn. Nghị quyết có hiệu lực kể từ khi Chủ tịch Quốc hội ký ban hành.

Ông Định giao Uỷ ban Pháp luật cùng Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và đầu tư hoàn thiện dự thảo, lấy ý kiến Chính phủ. Khi Chính phủ thống nhất, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét. Đề nghị cần hoàn thiện trong 1 tuần để Chủ tịch Quốc hội ký, tạo điều kiện cho Chính phủ triển khai trong giai đoạn tiếp theo.

Với 100% người có mặt tán thành, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua về mặt nguyên tắc đối với dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030.