Ngày 28/10, Quốc hội thảo luận về Báo cáo Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội (TTBĐS và NOXH) từ năm 2015 đến hết năm 2023.
Từ những bất cập sau khi được phát hiện qua giám sát, Đoàn giám sát của Quốc hội yêu cầu, chủ động rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới, bãi bỏ văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền, hoặc đề xuất với cấp có thẩm quyền hoàn thiện các quy định có liên quan; quy định rõ ràng về quy trình thủ tục tổng thể triển khai dự án bất động sản.
Đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi từ quản lý quy trình sang quản lý theo tiêu chuẩn, quy chuẩn. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương, tạo môi trường đầu tư kinh doanh công khai, minh bạch, bình đẳng và thuận lợi cho doanh nghiệp.
Đặc biệt, có biện pháp điều tiết để đa dạng hóa sản phẩm cho thị trường bất động sản, hài hòa giữa cung và cầu, tăng nguồn cung bất động sản phù hợp với thu nhập của đại bộ phận người dân, đáp ứng nhu cầu về nhà ở, bảo đảm an sinh xã hội.
“Có biện pháp căn cơ, bền vững để đưa giá bất động sản về đúng giá trị nội tại, ngăn chặn việc thao túng, sử dụng các phiên đấu giá quyền sử dụng đất nhằm mục đích tạo “sốt” giá”-Đoàn giám sát yêu cầu và đề nghị, chú trọng hoàn thiện cơ chế, chính sách xã hội về nhà ở. Bố trí nguồn vốn ngân sách nhà nước tương xứng, nghiên cứu chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân, tạo điều kiện cho người mua nhà thuận lợi, nhanh chóng tiếp cận nguồn vốn tín dụng để thực hiện mục tiêu người dân có chỗ ở đáp ứng yêu cầu công việc và phù hợp với thu nhập, thực hiện đồng bộ chính sách cải cách tiền lương.
Cùng với đó, tiếp tục nghiên cứu để đề xuất cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội như: nghiên cứu hình thành quỹ phát triển nhà ở xã hội hoặc mô hình định chế tài chính phù hợp để phát triển nhà ở xã hội; nghiên cứu thành lập hoặc thiết lập cơ chế hoạt động của doanh nghiệp nhà nước chuyên đầu tư phát triển nhà ở xã hội theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật.
Đoàn giám sát cũng đề xuất, đưa chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm và hằng năm của địa phương. Ưu tiên bố trí quỹ đất xây dựng NOXH phù hợp với chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở và quy hoạch sử dụng đất của địa phương trong từng thời kỳ. Khi lập, phê duyệt quy hoạch có liên quan, cần phải xác định rõ diện tích đất xây dựng NOXH. Bố trí thỏa đáng ngân sách đầu tư xây dựng dự án NOXH, đầu tư hạ tầng kỹ thuật ngoài dự án đầu tư xây dựng NOXH.
Chủ động, tích cực nghiên cứu, đề ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp trong việc phát triển NOXH, giải quyết các vướng mắc của người dân là đối tượng thụ hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH. Rà soát cơ chế, chính sách bảo đảm quyền tiếp cận các nguồn lực để triển khai thực hiện dự án bất động sản, tạo điều kiện cho vay đối với các dự án bất động sản đầy đủ pháp lý, có hiệu quả, đã hoàn thành thủ tục và khởi công để tạo nguồn cung cho thị trường.
Đáng chú ý, cần sớm hoàn thiện công tác nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các Luật về thuế. Có quy định về mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở, chậm sử dụng đất, bỏ đất hoang bảo đảm đồng bộ với những nội dung đổi mới trong pháp luật về đất đai, nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất, thực hiện mục tiêu tái phân phối thu nhập và động viên nguồn thu hợp lý, ổn định cho ngân sách nhà nước, trên cơ sở tham khảo thông lệ quốc tế và phù hợp với điều kiện kinh tế-xã hội của Việt Nam.
Thực hiện đầy đủ trách nhiệm hướng dẫn, giải quyết trong quá trình tổ chức thực hiện pháp luật, giảm thiểu rủi ro pháp lý và rút ngắn thời gian triển khai thực hiện dự án; thực hiện nguyên tắc vướng mắc thuộc thẩm quyền của cấp nào thì cấp đó phải giải quyết. Khắc phục tình trạng Bộ, ngành hướng dẫn, trả lời chung chung, thiếu cụ thể.
Trường hợp có nhiều cách hiểu khác nhau trong việc thi hành pháp luật, cần kiến nghị cấp có thẩm quyền thực hiện đầy đủ, đúng nguyên tắc, trình tự, thủ tục giải thích pháp luật theo quy định. Xử lý tình trạng né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm trong xử lý công việc tại cơ quan, đơn vị, không để kéo dài thời gian, tồn đọng công việc.
Siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, tăng cường kiểm tra, thanh tra. Kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ trong thi hành pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển NOXH. Có chế tài đủ mạnh đối với các hành vi vi phạm pháp luật.