Dừng tuyển thẳng IELTS: Địa phương điều chỉnh phương án tuyển sinh vào lớp 10 thế nào?

Theo quy chế tuyển sinh THCS, THPT được Bộ GDĐT ban hành năm 2019, chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế không nằm trong quy định điều kiện được tuyển thẳng, cộng điểm khuyến khích vào lớp 10.

Trong khi đó, số địa phương áp dụng xét tuyển thẳng hoặc cộng điểm ưu tiên cho thí sinh có chứng chỉ IELTS hoặc tương đương vào lớp 10 năm học 2024-2025 không ít.

Điều chỉnh phương án tuyển sinh

Theo kế hoạch tuyển sinh do tỉnh Quảng Trị ban hành vào đầu tháng 2, đối với môn Tiếng Anh chung, thí sinh được quyền đăng ký miễn thi và được tính điểm để tham gia xét tuyển.

Cụ thể, nếu thí sinh có chứng chỉ IELTS 4.0, các em được miễn thi Tiếng Anh, quy đổi thành điểm 9, IELTS 4.5 được tính 9,5 điểm và IELTS 5.0 tính là 10 điểm, áp dụng với cả trường chuyên và không chuyên.

Đối với thí sinh muốn thi vào lớp chuyên Anh của trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, các em vẫn phải thi môn Tiếng Anh chuyên như bình thường. Nếu có IELTS (hoặc tương đương), các em được cộng thêm điểm.

Năm học 2022-2023 và 2023-2024, trong phương án tuyển sinh vào lớp 10, tỉnh Quảng Trị cũng có quy định quy đổi sang điểm 10 môn Tiếng Anh đối với thí sinh có chứng chỉ IELTS từ 4.0. Chỉ tính riêng trong năm học 2022-2023 có 101/9.629 thí sinh thi tuyển vào THPT được miễn thi môn Tiếng Anh vì có chứng chỉ IELTS trên 4.0.

Không riêng ở Quảng Trị, chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế, nhất là IELTS được nhiều địa phương, trường học áp dụng hình thức cộng điểm ưu tiên, xét tuyển thẳng hoặc miễn thi bằng hình thức quy đổi điểm.

Cách đây ít ngày, Bộ GDĐT đã có văn bản số 715/BGĐT-GDTrH gửi các địa phương nhằm chấn chỉnh việc thực hiện tuyển sinh vào lớp 10 năm học 2024-2025.

Công văn này được đưa ra trong bối cảnh nhiều địa phương đã công bố phương án tuyển sinh lớp 10 năm học 2024 – 2025. Với các tỉnh đã phê duyệt kế hoạch và phương thức tuyển sinh lớp 10 THPT chưa đúng quy định về tuyển thẳng, chế độ ưu tiên, Bộ GDĐT yêu cầu phải điều chỉnh và thông báo công khai. Đồng thời Bộ GDĐT cho biết sẽ kiểm tra, thanh tra việc tuyển sinh lớp 10 tại một số địa phương.

Trên tinh thần chỉ đạo của Bộ GDĐT, một số Sở GDĐT như: Quảng Trị, Tuyên Quang, Lào Cai, Vĩnh Long… đã thông tin sẽ rà soát, điều chỉnh kế hoạch, phương án tuyển sinh lớp 10 năm học 2024-2025 vì đã thông báo về việc cộng điểm hoặc tuyển thẳng học sinh có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế IELTS.

Tại Quảng Trị, Sở GDĐT cũng đã tham mưu UBND tỉnh điều chỉnh kế hoạch tuyển sinh lớp 10 theo yêu cầu của Bộ GDĐT.

Vì sao Bộ GDĐT 'tuýt còi'?

Theo lý giải từ một số cán bộ quản lý, việc ưu tiên cho học sinh có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế vào lớp 10 giúp giảm áp lực thi cử, tạo động lực học ngoại ngữ ở địa phương, nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh ở các trường THCS.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc dùng chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế để tuyển sinh vào THCS, THPT đã thu hút nhiều ý kiến trái chiều từ nhiều năm qua, nhất là việc bảo đảm công bằng giữa học sinh ở các vùng, miền.

Trả lời báo chí, PGS.TS Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học (Bộ GDĐT) cho biết, lý do Bộ không cho phép tuyển thẳng, cộng điểm ưu tiên cho thí sinh có chứng chỉ IELTS trong tuyển sinh lớp 10 là nhận thấy chính sách này có thể gây mất công bằng.

Vì thực tế ở cùng một địa phương, học sinh ở khu vực trung tâm dễ tiếp cận với việc học và lấy chứng chỉ ngoại ngữ hơn.

Ngược lại, ở những địa bàn khó khăn, dù có nỗ lực học tốt ngoại ngữ, việc đi đến địa điểm thi hay chuẩn bị tiền triệu để đóng lệ phí cũng gặp trở ngại. Như vậy, dùng chứng chỉ IELTS để tuyển sinh lớp 10 là không công bằng.