Trước diễn biến ngày càng phức tạp của đại dịch Covid-19, thời gian gần đây trên thị trường xuất hiện rầm rộ các quảng cáo về một loại máy diệt khuẩn không khí - Virus công nghệ Bio-Plasma có tên Comm Together được cho là có khả năng tiêu diệt virus SARS-CoV-2 trong không khí ở phạm vi 3 mét.
Loạn thị trường máy diệt khuẩn Comm Together
Theo lời giới thiệu của một số page (trang) cá nhân bán hàng, máy diệt khuẩn này được quảng cáo là sản phẩm thuộc tập đoàn công nghệ Hàn Quốc SmartGroup có trụ sở tại Silicon Valley Mỹ, do Công ty cổ phần DOORI INC phân phối tại Việt Nam.
Cũng theo những lời quảng cáo, Comm Together sử dụng công nghệ Bio-Plasma có thể loại bỏ 99,9% vi khuẩn, virus cúm…trong không khí. Thậm chí, loại máy khử khuẩn này còn được giới thiệu là có khả năng tiêu diệt đến 99,64% virus SARS-CoV-2 trong vòng 10 phút ở phạm vi 3 mét, đã được tổ chức Kr Biotech Co., Ltd t xác minh, kiểm tra, thực nghiệm trên loại virus đang là mối bận tâm của toàn cầu.
Người bán cho biết, Comm Together là máy diệt virus SARS-CoV-2 đầu tiên đăng kí và được FDA - Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kì chứng nhận về chất lượng.
Ngoài khả năng diệt sạch virus SARS-CoV-2 như quảng cáo, Comm Together cũng được “lăng xê” với hàng loạt các công dụng “đa di năng” khác như: Làm sạch không khí: hạt bụi mịn và tiêu diệt mầm bệnh; loại chất gây dị ứng, hóa chất, chất ô nhiễm trong nhà, khử mùi hiiu, chất độc hại (Benzene, Chloroform, khí gas, sơn...).
Trong vai người mua hàng, PV Báo Đại Đoàn Kết đã có những ghi nhận cụ thể về mặt hàng Comm Together trên các trang mạng xã hội.
Nhắn tin vào một trang bán hàng có tên S.H - S.K trên Facebook với hơn 30.000 người theo dõi, có quảng cáo cho loại máy diệt khuẩn “thần thánh” này, PV đã nhận được tư vấn về các công dụng của máy, gửi kèm đơn giá. Trong đó, loại màu đen có giá 4.300.000 đồng, còn loại màu trắng có giá 4.500.000 đồng.
Khi được hỏi về việc mua số lượng lớn, người bán sẵn sàng chiết khấu đến 15% và sẵn sàng xuất hóa đơn đầy đủ với điều kiện PV phải đặt trước 50% tiền cọc và đợi từ 7-8 ngày.
“Bên em có kho và tổng công ty ngoài Hà Nội. Do hiện tại máy đang cháy hàng nên anh/chị vui lòng đặt cọc giúp em. Bên em lên đơn và tầm 7-8 ngày sau máy về bên em gửi liền cho anh/chị ạ. Nếu mình lấy số lượng lớn thì anh cứ yên tâm, bên em sẽ có giấy tờ hẳn hoi cho mình nhé” - người bán cho biết.
Tuy nhiên, khi được hỏi về các giấy tờ chứng nhận lưu hành ở Việt Nam hay các loại chứng nhận, kiểm định chất lượng của Bộ Y tế, người bán lại tỏ ra vô cùng lúng túng: “Sản phẩm được sản xuất tại Hàn Quốc, theo tiêu chuẩn của Mỹ được FDA công nhận, là tiêu chuẩn cao nhất rồi nên sẽ không có giấy phép của Bộ Y tế Việt Nam. Chỉ có giấy tờ bên công ty em nhập khẩu và bảo hành chính hãng”…
Câu trả lời cũng tương tự khi PV nhắn tin mua hàng đến trang CommTogether - Máy diệt khuẩn Hàn Quốc. Theo lý giải, vì FDA là cơ quan chứng nhận có thẩm quyền cao nhất, nên đương nhiên sản phẩm có chất lượng tốt và được lưu hành ở Việt Nam.
Nhưng khi PV hỏi về các giấy tờ chứng nhận có liên quan, trang bán hàng trên cũng không cung cấp được.
Comm Together có “thần thánh” như lời đồn?
Trước việc máy diệt khuẩn trên được rao bán rầm rộ trên “chợ mạng” với những lời quảng cáo “thần thánh”, PV Đại Đoàn Kết đã có cuộc trao đổi với PGS.TS Đinh Văn Trung, nguyên Trưởng khoa Kiểm soát Nhiễm khuẩn Bệnh viện 108.
Ông Trung cho biết, trên thị trường Việt Nam có một số loại máy khử khuẩn không khí của Mỹ, Nga, Thụy Sĩ, Hàn Quốc… thậm chí, một số doanh nghiệp Việt Nam cũng đã sản xuất được. Máy khử khuẩn với nguyên lý có màng lọc nano, virus hay vi khuẩn đi qua sẽ bị diệt hết và màng lọc phải có thời gian thay định kì.
Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả sử dụng, máy phải tính theo thể tích phòng sao cho phù hợp với công suất. Giá máy cũng khá đắt đỏ, vì vậy, việc máy khử khuẩn không khí Comm Together chỉ bé bằng bàn tay khó có thể diệt được virus, làm sạch không khí.
Ông Trung cũng cho rằng, người mua nên cẩn trọng trước những lời quảng cáo của người bán, phải tìm hiểu kĩ về nguồn gốc sản phẩm và công dụng. Có không ít trường hợp, người bán lợi dụng tâm lý lo lắng của người dân để “thần thánh hóa” sản phẩm mình bán nhằm trục lợi.
PGS.TS Đinh Văn Trung cũng cho biết, tất cả các loại máy khử khuẩn khi nhập về Việt Nam đều phải được cấp phép của Bộ Y tế mới được lưu hành, kể cả là hàng chính hãng của Mỹ hay nước nào khác.
Về vấn đề này, luật sư Trần Xuân Tiền, Trưởng Văn phòng luật sư Đồng Đội, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, hành vi quảng cáo sai sự thật về công dụng của các sản phẩm giúp trị Covid-19 là trái pháp luật, tùy mức độ có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo Khoản 5, Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định phạt tiền từ 60 triệu đồng - 80 triệu đồng đối với cá nhân (từ 120 triệu đồng - 160 triệu đồng đối với tổ chức) đối với hành vi hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về chất lượng, công dụng của sản phẩm.
Ngoài hình thức xử phạt hành chính, cá nhân tổ chức có hành vi quảng cáo sai sự thật còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả theo quy định tại khoản 7, Điều này gồm: Buộc tháo gỡ, tháo dỡ hoặc xóa quảng cáo; Buộc cải chính thông tin. Trường hợp quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm theo Điều 197 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017 về tội quảng cáo gian dối. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Đối với những quảng cáo thổi phồng công dụng, sản phẩm lưu hành khi chưa được cấp phép trong đại dịch để trục lợi hay gây hoang mang dư luận, làm ảnh hưởng đến cuộc chiến dập dịch của cả nước, Luật sư Tiền cho rằng, các cơ quan chức năng cần xác minh, điều tra xử lý để thông tin kịp thời cho dư luận.