Đường đá Pavie hơn 100 năm ở Lào Cai được công nhận di tích danh lam thắng cảnh

Ngày 8/12, UBND tỉnh Lào Cai ban hành quyết định xếp hạng đường đá cổ Pavie ở thôn Nhìu Cồ San, xã Sàng Ma Sáo, huyện Bát Xát là di tích danh lam thắng cảnh cấp tỉnh.

UBND tỉnh giao Sở Văn hóa - Thể thao, UBND huyện Bát Xát xây dựng phương án bảo vệ, quản lý, tu bổ và sử dụng di tích danh lam thắng cảnh đường đá cổ Pavie theo đúng quy định hiện hành của Nhà nước.

Theo tài liệu của các cơ quan tỉnh Lào Cai, tuyến đường đá cổ được xây dựng từ năm 1920, thời điểm này người Pháp bắt đầu cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2. Thống đốc Auguste Jean - Marie Pavie là người khảo sát và chỉ đạo xây dựng một tuyến đường để vận chuyển lương thực, nông sản giữa các tỉnh Tây Bắc Việt Nam. Bởi vậy, tuyến đường được đặt theo tên ông Pavie.

Tuy nhiên, một số người dân trong vùng cho rằng, từ trước đó, cha ông họ đã chinh phục đỉnh núi Nhìu Cồ San bằng lối đi này và khai phá đến đất Lai Châu, người Pháp tiếp tục nâng cấp tuyến đường do người Mông địa phương khai mở để vận chuyển hàng hóa.

Sau 7 năm xây, con đường hoàn thành với chiều dài khoảng 100 km, vượt qua đèo Gió thuộc dãy núi Nhìu Cồ San, kéo dài từ huyện Bát Xát, Lào Cai tới khu vực nay là thành phố Lai Châu.

Tuy nhiên, con đường đá cổ hiện chỉ còn 17 km, từ thôn Nhìu Cồ San, xã Sàng Ma Sáo, huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai sang bản Sàng Mà Pho, xã Sin Suối Hồ, huyện Phong Thổ, Lai Châu.

Con đường đá cổ Pavi được lát bằng những hòn đá cuội và những tảng đá lớn. Việc xây dựng hoàn toàn thủ công, là công sức của người dân các bản làng dưới chân núi Nhìu Cồ San.

Con đường xuyên qua cánh rừng nguyên sinh, rừng thảo quả và các dãy núi cao vùng Tây Bắc, đường đẹp và không quá dốc, ngựa thồ có thể đi lại. Người Pháp còn xây một sân bay trên vùng bình nguyên rộng lớn gần bản Nhiu Cồ San để tập kết – vận chuyển hàng hóa.

Trên đường Pavie có nhiều loài hoa rừng. Tháng 4 có hoa đỗ quyên, tháng 9, tháng 10 có sim, mua. Cuối tháng 10, những dải dã quỳ nở vàng từng vạt dài.

Tuyến đường đá cổ Pavie được cho là phù hợp với mọi lứa tuổi ưa thích khám phá thiên nhiên. Đường đi qua nhiều vạt rừng có cây cổ thụ được người dân và nhân viên Khu Bảo tồn thiên nhiên Bát Xát bảo vệ.

Năm 2019 UBND huyện Bát Xát và UBND huyện Phong Thổ thực hiện khảo sát nhằm lên kế hoạch phát triển du lịch với tuyến đường này.