Gia tăng làn sóng trả mặt bằng
Tại Hà Nội, nhiều mặt bằng trên một số tuyến phố nổi tiếng Phạm Ngọc Thạch, Kim Mã, Phố Huế đang là rơi vào cảnh bỏ trống khi không có khách thuê.
Nhiều nơi treo biển “cho thuê”
Các tuyến phố cổ như Hàng Ngang, Hàng Đào, Hàng Gai, Hàng Khoai, Hàng Bông thuộc quận Hoàn Kiếm, hay những con phố nổi tiếng như Kim Mã, Nguyễn Thái Học thuộc quận Ba Đình, và các tuyến đường như Tôn Đức Thắng, Tây Sơn thuộc quận Đống Đa, trước đây luôn đông đúc, nhộn nhịp với đủ loại hình kinh doanh như thời trang, hàng ăn, dày dép... Tuy nhiên, hiện nay, những nơi này lại xuất hiện nhiều hơn các tấm biển "cho thuê mặt bằng", phản ánh rõ rệt sự suy giảm hoạt động kinh doanh trong bối cảnh giá thuê mặt bằng vẫn neo cao.
Giá thuê mặt bằng liên tục neo ở mức cao đang tạo áp lực lớn lên hoạt động kinh doanh, khiến không ít doanh nghiệp, hộ buôn bán nhỏ lẻ rơi vào cảnh chật vật. Với diện tích chỉ khoảng 28 m2 nhưng chi phí thuê lên tới 15-25 triệu đồng mỗi tháng, nhiều cửa hàng rơi vào tình trạng vắng khách, doanh thu không đủ bù chi phí, buộc phải thu hẹp hoặc chuyển hướng kinh doanh.
Chị Hoàng Thị Dung - chủ một cửa hàng đồ ăn trên phố Tam Khương (phường Kim Liên, Hà Nội), cho biết dù đã duy trì hoạt động hơn 14 tháng, song đến đầu tháng 11 vừa qua chị vẫn phải quyết định trả lại mặt bằng để tìm địa điểm mới. Theo chị Dung, kỳ vọng tích lũy được tệp khách hàng quen sau hơn một năm kinh doanh đã không thành hiện thực, trong khi lượng khách ngày càng thưa thớt. Bên cạnh đó, giá nguyên liệu biến động mạnh, lúc rau tăng cao, lúc hải sản đắt đỏ, khiến chi phí đội lên đáng kể. Đặc thù kinh doanh quán nhậu với doanh thu thất thường càng khiến việc duy trì cửa hàng trở nên khó khăn, khi tiền thuê nhà và nhân công gần như “ăn mòn” toàn bộ lợi nhuận.
Không chỉ riêng trường hợp này, tại số 156 phố Hồng Mai (Hà Nội), trong vòng một năm, tầng 1 của căn nhà đã 3 lần treo biển cho thuê. Tháng 8/2025, mặt bằng được sử dụng làm quán cà phê, sau đó lần lượt đổi sang bán bún rồi phở, trước khi tiếp tục rơi vào tình trạng bỏ trống và treo biển “cho thuê nhà”.
Anh Võ (35 tuổi), từng là chủ quán cà phê tại địa chỉ trên, chia sẻ dù mặt bằng có giá thuê 12 triệu đồng mỗi tháng, nằm gần trung tâm và các trường đại học, song lượng khách không ổn định khiến tiền lãi không đủ bù chi phí thuê mặt bằng và trả lương nhân viên.
Đáng chú ý, giai đoạn từ tháng 12 đến tháng 1 năm sau vốn được xem là mùa cao điểm mua sắm, chi tiêu để chuẩn bị Tết Nguyên đán. Thế nhưng năm nay, thay vì nhộn nhịp mở rộng kinh doanh, nhiều tuyến phố lớn lại xuất hiện ngày càng nhiều biển “cho thuê mặt bằng”. Điều này đồng nghĩa với việc không ít cửa hàng phải đóng cửa ngay thời điểm cận Tết. Tình trạng mặt bằng bỏ trống đang diễn ra trên nhiều tuyến phố sầm uất như Phạm Ngọc Thạch, Chùa Bộc, Thái Hà hay Kim Mã.
Chia sẻ thêm về thực trạng này, anh Tuấn Ngọc - chủ một căn nhà 5 tầng mặt phố Khâm Thiên - cho biết gia đình anh từng cho thuê nguyên căn với giá 35 triệu đồng mỗi tháng để kinh doanh trà sữa. Tuy nhiên, khoảng nửa năm trở lại đây, bên thuê xin trả lại mặt bằng và đến nay vẫn chưa tìm được khách mới. Trước thực tế đó, anh quyết định tự mở cửa hàng bánh bao tươi để vợ trực tiếp kinh doanh, thay vì tiếp tục chờ người thuê.
Thích nghi bằng cách nào?
Có thể thấy nhiều căn nhà trên các tuyến phố lớn đang rơi vào tình trạng khó tìm khách thuê, dù sở hữu vị trí mặt tiền từng rất sôi động. Biển “cho thuê mặt bằng” xuất hiện ngày càng nhiều, phản ánh thực tế sức thuê suy giảm trong khi giá vẫn ở mức cao. Trước áp lực chi phí và sức mua chưa phục hồi rõ nét, nhiều hộ kinh doanh thận trọng hơn trong việc mở cửa hàng, khiến thị trường mặt bằng tại các khu phố trung tâm trở nên trầm lắng.
Chị Thanh Hoa (38 tuổi, Hà Nội) hiện đang có một trung tâm tiếng anh ở mặt đường Tố Hữu (Hà Nội) chia sẻ, giá mặt bằng cao buộc chị phải thuê chung một căn hộ rồi chia sẻ diện tích sử dụng. Một phần chị dùng để mở lớp dạy học, một phần chị cho trung tâm dạy nhạc thuê lại.
“Giờ trung tâm mở ra nhiều, mình là trung tâm dạy học theo kiểu truyền thống nên cũng kén khách. Thuê hẳn một căn nhà liền kề toàn 50 - 60 triệu đồng mỗi tháng thì tiền nhà ăn hết chi phí. Tôi buộc phải thuê rồi lại đi cho thuê lại, biết là lích kích, mất công nhưng tiết kiệm được chừng nào hay chừng ấy” - chị Hoa nói.
Ông Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam và Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, cho rằng trong bối cảnh kinh doanh khó khăn, nhiều doanh nghiệp sẽ ngần ngại khi phải chi một khoản tiền lớn cho chi phí mặt bằng.
Còn ông Nguyễn Quốc Anh - Phó Giám đốc PropertyGuru Việt Nam, nhận định sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đã làm thay đổi thói quen mua sắm, khiến hoạt động mua bán trở nên linh hoạt và đa dạng hơn. Do đó, việc bỏ ra chi phí cao cho mặt bằng chỉ để trưng bày sản phẩm không còn là lựa chọn hợp lý, buộc các thương hiệu phải giảm bớt diện tích mặt bằng để tiết kiệm chi phí.
Trước làn sóng giá nhà tăng, nhiều doanh nghiệp buộc phải thay đổi chiến lược, chuyển sang các khu vực có chi phí thấp hơn, hoặc tìm cách tối ưu hóa diện tích mặt bằng và chuyển hướng sang kinh doanh trực tuyến để giảm bớt gánh nặng chi phí. Điều này dẫn đến việc nhiều nhà tại Hà Nội phải treo biển "cho thuê" dài dọc các tuyến phố, phản ánh sự giảm sút hoạt động kinh doanh và sự thay đổi mô hình của các doanh nghiệp để thích ứng với chi phí mặt bằng ngày càng tăng.
