Giải ngân vốn xây dựng cơ bản còn khiêm tốn

Ông Trần Mạnh Hà - Vụ trưởng Vụ Kiểm soát chi, Kho bạc Nhà nước cho rằng, nguyên nhân của việc chậm trễ trên một phần xuất phát từ chính sách. Ví dụ như trong Luật Đầu tư công, ở quá trình thẩm định dự án, điều chỉnh kế hoạch dự án còn phức tạp dẫn tới ảnh hưởng quá trình giải ngân. Ngoài ra, các cơ chế chính sách về đền bù giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn, kéo dài thời gian thực hiện dẫn đến chậm tiến độ thi công. Bên cạnh đó, kế hoạch vốn năm 2017 kéo dài sang năm nay nên các đơn vị phải tập trung trước hết giải ngân vốn năm trước. Điều này cũng đã ảnh hưởng tới tiến độ giải ngân vốn của năm 2018.

Trước đó, vào thời điểm tháng 11, theo báo cáo của Kho bạc Nhà nước, thanh toán vốn đầu tư công 11 tháng năm 2018 ước đạt 239.573,357 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 59,94% so với kế hoạch Quốc hội giao và đạt 61,62% so kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so cùng kỳ năm 2017 (với tỷ lệ tươmg ứng là 59,21% và 65,12%). Có 5 Bộ, ngành và 11 địa phương có tỷ lệ giải ngân cao trên 80% kế hoạch (trong đó có 5 địa phương có tỷ lệ giải ngân trên 90% gồm Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Nam Định, Bình Phước).

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn nhiều bộ, ngành trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp, cụ thể: 31/56 Bộ, ngành trung ương và 28/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân kế hoạch 11 tháng đầu năm 2018 dưới 65% kế hoạch năm, trong đó, còn 21 bộ, ngành trung ương và 4 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 50% (có 13 bộ, ngành trung ương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn 30%).

Để khắc phục tình trạng giải ngân chậm, nhiều ý kiến cho rằng phải đẩy nhanh tiến độ giải quyết hồ sơ kiểm soát chi xây dựng cơ bản. Tại cuộc họp chuyên đề về Kết quả công tác trọng tâm của hệ thống Kho bạc Nhà nước năm 2018, đại diện Kho bạc Nhà nước cho biết đã báo cáo Bộ Tài chính phê duyệt phương thức “thanh toán trước, kiểm soát chi sau” cho hợp đồng thanh toán nhiều lần (trừ lần thanh toán cuối cùng), theo đó đã rút ngắn thời gian thanh toán xuống còn 1 ngày làm việc, góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư năm 2018 theo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ.

Định hướng năm 2019, Kho bạc Nhà nước cho biết sẽ xây dựng quy trình kiểm soát chi ngân sách theo hướng đơn giản, rõ ràng, minh bạch về hồ sơ chứng từ. Ông Trần Quốc Phương - Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng, Luật Đầu tư công có nhiều quy định mới và các quy định này làm cho việc phê duyệt dự án từ chủ trương đầu tư đến quyết định đầu tư chặt chẽ hơn và hạn chế được tình trạng đầu tư dàn trải, tùy tiện như trước đây. Đây được cho là điểm tiến bộ của Luật Đầu tư công. Tuy nhiên, các thủ tục phức tạp thì cũng kéo theo hệ luỵ là thời gian để hoàn thiện hồ sơ một dự án rất lâu.

Giới chuyên gia cũng cho rằng, những ngày cuối năm các bộ, ngành cố gắng tăng tốc tốc độ giải ngân vốn xây dựng cơ bản. Phía Kho bạc Nhà nước cũng cần rà soát các dự án có tiến độ giải ngân chậm để có biện pháp tháo gỡ kịp thời cùng với các bộ, ngành.